کتاب شناخت نامه حدیث در ۳ جلد منتشر شد
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه قرآن و حدیث، کتاب "شناخت نامه حدیث"، تألیف آیت الله محمدی ری شهری از سوی پژوهشکده علوم و معارف حدیث به زبان فارسی - عربی منتشر شد.
حدیث حکایت گر گفتار و رفتار پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بیت گرامى ایشان و در کنار قرآن، هماره و همه جا، راهبر انسان به سوى سعادت جاویدان است.
بهره گیرى از این گنج پر ارج و کاربست آن در دانش هاى دینى، نیازمند برخى آگاهى هاى جانبى است که کتاب شناخت نامه حدیث به خوبى از عهده آنها برآمده است. این اثر حاصل سال ها کوشش گروهى و روشمند تنى چند از پژوهشگران زبده در عرصه حدیث است و ترجمه آن به فارسى مى تواند خلأ موجود در این زمینه را تا اندازه اى پر کند.
این مجموعه افزون بر گردآورى متون قرآنى و روایى در باره حدیث، کوشیده است تا با تبیین مسائل فرا روى حدیث، به پرسش هاى نسل معاصر دراین باره پاسخ دهد. روشن است که ترجمه چنین متن هایى به فارسى امروزین، از یک سو دشوارى هاى ترجمه متون کهن را به همراه دارد و از سویى دیگر تنگناهاى ترجمه متون دینى و مقدس را که دقتى افزونتر مى طلبد. متونى که کمتر نقل و شرح شده اند، واژه هایى نامأنوس دارند و ترکیب هایى ناآشنا را در جاهایى حساس از متن، در درون خود جاى داده اند.
در این ترجمه، کوشش اصلى، رعایت امانت در بازگردان متون مقدس، اعم از آیات نورانى قرآن و احادیث شریف اهل بیت علیهم السلام و حفظ حد و مرز ترجمه در متون کهن بوده، هر چند در حد توان به زیبایى و روانى ترجمه نیز توجه شده است.
کتاب «شناخت نامه حدیث» در یک نگاه
این کتاب، در شانزده فصل و نزدیک به یک هزار متن روایى و تعداد ۲۳ توضیح و تحلیل، مهمترین مباحث مرتبط با حدیث شناسى را تقدیم علاقه مندان مى کند و در پایان، به اجمال محدثان بزرگ و مهمترین مؤلفان کتاب هاى حدیثى جهان اسلام را معرفى مى کند.
توضیح کوتاهى در باره محتواى فصل هاى کتاب:
فصل یکم: شناخت سنت نبوى
این فصل اختصاص دارد به تبیین معانى «سنت» و کاربردهاى این واژه در احادیث اهل بیت علیهم السلام و بر نمودن نصوصى که تأکید دارند سنت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم مستند به وحى است و همه معارف مورد نیاز جامعه، در قرآن کریم و سنت نبوى وجود دارد، ولى، برخى از معارف به دلائل خاصى در اختیار همگان قرار نگرفته اند.
فصل دوم: حجیت سنت نبوى
در این فصل، آیات و روایاتى مطرح شده اند که دلالت دارند بر وجوب تمسک به سنت، فضیلت عمل به سنت، حرمت مخالفت با سنت، همچنین آیات و روایاتى که اطاعت از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم را اطاعت از خدا دانسته اند و حجیت سنت را اثبات مى کنند. افزون بر به دست دادن این نصوص، روایاتى مطرح مى شوند که تأکید دارند اطاعت از اهل بیت علیهم السلام، فرمانبرى از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم است. بنا بر این، میراث علمى و سیره عملى آنان نیز سنت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم محسوب مى شود.
فصل سوم: معیار شناخت سنت نبوى
این فصل اختصاص دارد به اسنادى که اثبات مى کنند براى دستیابى به سنت اصیل نبوى، راهى جز مراجعه به خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نیست؛ زیرا گنج هاى احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نزد آنهاست و مستند سخنان اهل بیت علیهم السلام ، سنت نبوى است. بر این اساس، بهترین معیار براى شناخت سنت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ، رجوع به خاندان رسالت است؛ زیرا معارف صحیح اسلامى به طور کامل نزد غیر آنان نیست. پایان بخش این فصل، تحلیلى است در باره شیوه احراز سنت.
فصل چهارم: اهمیت حدیث شناسى
آشنایى با احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بیت علیهم السلام ، تنها راه دستیابى به سنت نبوى است. از این رو، در این فصل، بر تعلیم و تعلم حدیث، آموختن حدیث به فرزندان، مذاکره حدیث در جلسات عمومى و خصوصى و برکات آن و حفظ حدیث و برکات آن، تأکید شده و در پایان، چگونگى برخورد با اصناف مختلف حدیث، تبیین مى شود و تحلیلى در باره همگانى کردن آشنایى با حدیث، مطرح مى شود.
فصل پنجم: نقل حدیث
این فصل، شامل گزارش هایى است در باره ترغیب به نقل حدیث، اقسام راویان، فضیلت راویان متعهد، ویژگى هاى لازم براى راوى، آداب ایجابى و سلبى نقل حدیث، مجاز بودن نقل معنا، مجاز بودن نقل سخن یک امام از امام دیگر و راه هاى تحمل حدیث، همراه با تحلیل هاى مورد نیاز.
فصل ششم: کتابت حدیث
این فصل اختصاص دارد به روایاتى که بر کتابت معارف حدیثى تأکید مى کنند و از این رو، در عصر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و نیز در دوران زندگى اهل بیت علیهم السلام ، احادیث آنان نوشته مى شد و در مقابل این احادیث، گزارش هایى مطرح مى شود مبنى بر ممانعت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از نوشتن حدیث و لذا پس از وفات پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ، کتابت حدیث، به طور رسمى ممنوع شد. این گزارش ها، در ضمن یک تحلیل نقد خواهند شد.
فصل هفتم: فهم حدیث
این فصل درباره درایت و فهم حدیث، اکتفا نکردن به نقل و کوشش براى رفع موانع آگاهى از مقصود و معناى آن است. همچنین متن روایاتى که احادیث اهل بیت علیهم السلام را صعب و مستصعب دانسته اند، آورده مى شود و ضمن تحلیلى مراد از آنها تبیین مى گردد.
فصل هشتم: ملاک هاى درستى احادیث
براى راستى آزمایى احادیثى که به اهل بیت علیهم السلام نسبت داده مى شوند، معیارهایى در روایات مطرح شده اند؛ مانند: مطابقت با قرآن، هماهنگى با سنت و موافقت با قلب، فطرت و حق. در فصل هشتم، معیارهاى یاد شده، مطرح و تبیین مى شوند.
فصل نهم: عرضه حدیث
بهترین راه براى اطمینان یافتن از صحت حدیث، در صورت امکان، عرضه و ارائه آن به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بیت علیهم السلام یا اصحاب بزرگ و مورد اعتماد آنهاست. این اقدام در روزگارى که امکانات لازم براى ضبط صدا و تصویر گوینده فراهم نبوده، اهمیت بیشترى داشته است. در این فصل، گزارش هاى متعددى مطرح شده که نشان مى دهند عرضه حدیث در صدر اسلام، یک سیره جارى در میان بسیارى از محدثان بوده است. پایان بخش این فصل، تحلیلى است در همین زمینه.
فصل دهم: اختلاف حدیث
در میان احادیث، گاه به روایاتى برخورد مى کنیم که میان آنها، اختلاف و تعارض وجود دارد. لذا باید دید علت چیست؟ و در این گونه موارد چه باید کرد؟ فصل دهم، درباره رهنمودهایى است از اهل بیت علیهم السلام در باره اسباب و علل اختلاف احادیث و درمان آن و تبیین این موضوع.
فصل یازدهم: حدیث سازى
این فصل، شامل احادیثى است در باره هشدار پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بیت علیهم السلام نسبت به خطر احادیث ساختگى و پیش بینى پدید آمدن این خطر فرهنگى در جهان اسلام. چند نمونه از احادیثى که قطعاً جعلى اند یا قرائنى بر مجعول بودن آنها وجود دارد، همراه با تحلیل هاى مورد نیاز، مطرح مى شوند.
فصل دوازدهم: برخى احادیث ناب و برگزیده
این فصل، چند نمونه از زیباترین و آموزنده ترین احادیث را تقدیم خوانندگان مى نماید؛ مانند احادیثى که تأکید شده شایسته است با آب طلا نوشته شوند، احادیثى که بر در بهشت با آب طلا نوشته شده، احادیث سلسلة الذهب، احادیثى که نقل آنها مورد تأکید قرار گرفته، مواعظ کوتاه و جوامع حکمت ها.
فصل سیزدهم: محدثان برجسته پیرو اهل بیتعلیهم السلام
در این فصل، برجسته ترین محدثان پیرو اهل بیت علیهم السلام ، جایگاه آنان در نقل حدیث و آثار حدیثى آنان به اجمال معرفى مى شوند.
فصل چهاردهم: محدثان برجسته اهل سنت
این فصل به معرفى برجسته ترین محدثان اهل سنت در نقل حدیث و تألیفات آنان اختصاص دارد.
فصل پانزدهم: مؤلفان برجسته منابع حدیثى پیرو اهل بیتعلیهم السلام
در این فصل، مؤلفان برجسته شیعه، جایگاه آنان در نقل حدیث و تألیفات حدیثى آنان گزارش مى شود.
فصل شانزدهم: مؤلفان برجسته منابع حدیثى اهل سنت
این فصل درباره معرفى نگارندگان مشهور حدیثى اهل سنت، جایگاه آنان در نقل حدیث و تألیفات حدیثى آنهاست.
فهرست بخش های مختلف کتاب در یک نگاه:
جلد اول
درآمد
فصل یکم:شناخت سنت
فصل دوم:حجیت سنت
فصل سوم:ملاک شناخت سنت
فصل چهارم:اهمیت شناختن سنت
فصل پنجم:نقل حدیث
فصل ششم:نگارش حدیث
فصل هفتم:فهم حدیث
**********
جلد دوم
فصل هشتم:معیارهای درستی حدیث
فصل نهم:عرضه حدیث
فصل دهم:اختلاف احادیث
فصل یازدهم:حدیث سازی
فصل دوازدهم:برخی احادیث ناب و برگزیده
**********
جلد سوم
- محدثان مشهور شیعی
- مولفان مشهور شیعی
- محدثان مشهور اهل سنت
- مولفان مشهور اهل سنت
کتاب شناخت نامه حدیث، تألیف آیت الله محمدی ری شهریو با همکاری جمعی از پژوهشگران از سوی پژوهشکده علوم و معارف حدیث، به زبان فارسی - عربی، در قطع وزیری، در ۳ جلد و ۱۳۳۲ صفحه به نگارش درآمده است و در سال ۱۳۹۷با همکاری انتشارات دارالحدیث منتشر شده است.
| نام منبع : | شناخت نامه حدیث |
| پدید آورنده : | آیت الله ری شهری |
| سایر پدیدآورندگان : | جمعی از پژوهشگران |
| تعداد جلد : | 3 |
| ناشر : | انتشارات دارالحدیث |
| محل نشر : | قم |
| تاریخ انتشار : | 1397 |
| نوبت چاپ : | اول |
