پژوهشگاه در یک نگاه

سنت معصومان(علیهم السلام) بزرگترین میراث به یادگار مانده برای انسان­‌هاست. حدیث، در حقیقت چراغ راه انسان‌­ها و هدایت کننده اندیشه­‌هاست و زندگی بشر را از معنویت و کردار حکیمانه سرشار می­‌کند. سنت یا حدیث پس از قرآن کریم، دومین منبع دینی مسلمانان است که در شناساندن اسلام و شکل گیری و بالندگی علوم اسلامی سهم بزرگی دارد.

تلاش دانشمندان و حافظان حدیث و سنت، در ثبت و ترجمه و شرح احادیث، قابل تحسین است؛ اما از آن­جا که در طول سال­‌های متمادی، جاعلان، به تحریف احادیث و اضافه کردن روایات ساختگی در میان مجموعه احادیث معصومان(علیهم السلام) پرداخته‌­اند و در گذشته به علت محدودیت‌­های کار جمعی، تلاش هماهنگ و جامعی برای سازماندهی احادیث صورت نگرفته است، نیاز به وجود مرکز مستقلی احساس می­شد که اقدام سازمان یافته­‌ای را در زمینه دسته‌­بندی، پالایش، تبیین و ترویج معارف حدیثی و پژوهش در مسائل مربوط به حدیث انجام دهد.

 

₪ مؤسسه علمی –  فرهنگی دارالحدیث در جهت پر کردن این خلاء، به عنوان نخستین مجموعه مستقل حدیث پژوهی در جهان تشیع، درباره حدیث و مسائل مربوط به آن فعالیت می‌­کند. این مؤسسه در تاریخ ۲۲/۰۸/۱۳۷۴ در زادروز فرخنده حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) در شهر قم، با پیام مقام معظم رهبری(حفظه الله تعالی) و مدیریت مرحوم آیت الله محمد محمدی‌­ری‌­شهری(ره) به طور رسمی آغاز به کار کرد.

از مهمترین اقدامات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، می‌­توان به راه اندازی پژوهشکده علوم و معارف حدیث در سال ۱۳۷۴ شمسی اشاره کرد.

نشر آثار متعدد و کسب رتبه­‌های و نشان­‌های علمی کشوری در دهه نخست تأسیس این پژوهشکده و همچنین استقبال گرم و رویکرد مثبت جامعه علمی به مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث سبب شد تا در کنار این پژوهشکده، سه پژوهشکده دیگر نیز که پیشتر در قالب گروه و واحد در پژوهشکده علوم و معارف حدیث مشغول به فعالیت بود تأسیس شود.
این سه پژوهشکده عبارتند از:

◌ پژوهشکده تفسیر اهل بیت علیهم السلام،
◌ پژوهشکده کلام اهل بیت علیهم السلام 
◌ و پژوهشکده اخلاق و روان شناسی اسلامی.

این پژوهشکده‌­ها برآنند تا برپایه دو یادگار ارزشمند پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) یعنی قرآن و عترت به تولید دانش در حوزه علوم اسلامی بپردازند. نشر آثار متعدد قرآنی و حدیثی و تربیت پژوهشگران و اساتید مبرّز در این حوزه خود دلیلی بر این مدعا است.

پس از تأسیس این چهار پژوهشکده، پژوهشگاه قرآن و حدیث تأسیس و مجوز رسمی آن در جلسه مورخ ۸/۴/۱۳۹۲ شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به تصویب رسید و در تاریخ ۱۴/۵/۱۳۹۲ همزمان با ۲۷ رمضان المبارک ۱۴۳۴ به صورت رسمی افتتاح گردید. آنچه در ادامه می‌­آید معرفی این پژوهشگاه و پژوهشکده‌­های آن است.

⩴ پژوهشگاه قرآن و حدیث در راستای نیل به اهداف و انجام رسالت خود و نیز پاسخگویی به جامعه مخاطبان و نیازهای پژوهشی کشور و جهان اسلام، مفاد وظایف، اختیارات و قوانین هر یک از بخش­های مربوطه را به شرح ذیل ارائه می­نماید.

ارکان پژوهشگاه

ماده۱: ارکان پژوهشگاه عبارتند از:

۱-۱ مؤسس؛

۱-۲ هیأت امنا؛

۱-۳ رئیس پژوهشگاه؛

۱-۴ شورای عالی پژوهش؛

۱-۵ بازرس.

مؤسس پژوهشگاه

ماده۲: مؤسس پژوهشگاه، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث است.

وظایف و اختیارات مؤسس

ماده۳: وظايف و اختيارات مؤسس به شرح زیر است:

۳-۱ اخذ امتياز تأسيس و ديگر مجوزهاي لازم از شورای گسترش آموزش عالی و سایر مراجع ذي‌صلاح؛

۳-۲ تدوين اساسنامه پژوهشگاه و پيشنهاد آن به شورای گسترش آموزش عالی؛

۳-۳ ثبت پژوهشگاه در اداره ثبت شرکت‌ها پس از صدور مجوز تأسیس شورای گسترش آموزش عالی؛

۳-۴ انتصاب اعضای حقیقی هيأت امنا و اعلام به شورای گسترش آموزش عالی و عزل هر يك از آنان؛

۳-۵ فراهم نمودن مقدمات و امكانات لازم براي شروع و ادامه فعاليت پژوهشگاه؛

۳-۶ نظارت برفعاليت‌های علمی و محتوایی پژوهشگاه براي تحقق اهداف پژوهشگاه از طریق شورای علمی موسسه؛

۳-۷ بررسي، تأييد یا رد پيشنهاد هيأت امنا در مورد هر گونه تغییر در مفاد اساسنامه، دامنه فعالیت‌های پژوهشگاه، انحلال یا توسعه آن و ارائه به شورای گسترش آموزش عالی ؛

۳-۸ بررسی، تأیید یا رد سایر پیشنهادات هیأت امنای پژوهشگاه؛

۳-۹ نصب، عزل و پذیرش استعفای رئیس پژوهشگاه پس از پیشنهاد هیأت امنا؛

۳-۱۰ بررسی، تأیید یا رد صلاحیت افراد پیشنهاد شده از سوی رئیس پژوهشگاه برای ریاست پژوهشکده­ها؛

۳-۱۱ تأیید و ابلاغ برنامه­های راهبردی ناظر به اهداف و وظایف پژوهشگاه؛

۳-۱۲ تعیین سقف اعتبارات جاری و سرمایه­ای پژوهشگاه و تایید و ابلاغ برنامه و بودجه سالیانه پس از تصویب هیات امناء؛

۳-۱۳ تامین نیازهای مالی پژوهشگاه از طریق اخذ تسهیلات بانکی، قرض‌الحسنه، هدایا و منابع دریافتی پژوهشگاه یا هیأت امنا از سایر اشخاص حقیقی و حقوقی.

تبصره: مؤسس می­تواند تمام یا بخشی از اختیارات خود را تفویض نماید.

 

هیئت امناء

ماده۴: هیأت امنای پژوهشگاه از اعضای زیر تشکیل می‌شود:

۴-۱ رئیس مؤسسه دارالحدیث (رئیس هیأت امنا)؛

۴-۲ رئیس پژوهشگاه (دبیر هیأت امناء)؛

۴-۳ چهار تا شش تن از شخصیت­های علمی فرهنگی و یا اجتماعی محلی و کشوری که نقش موثری در توسعه و پیشرفت پژوهشگاه داشته باشند؛

۴-۴ رئیس دانشگاه قرآن و حدیث.

تبصره۱: نحوه اداره جلسات هیأت امنا براساس آیین‌نامه داخلی که در اولین جلسه هیأت تهیه و به تصویب می‌رسد خواهد بود تغییرات این آیین نامه نیز با تصویب هیأت امنا خواهد بود.

تبصره۲: حداقل دو تن از اعضای بند ۳ باید از اعضای هیات علمی پژوهشگاه باشند.

تبصره۳: اعضای بند ۳ با پیشنهاد رئیس پژوهشگاه و تایید مؤسس برای مدت چهار سال منصوب می­شوند و پیشنهاد و انتصاب مجدد آنان بلامانع است.

وظایف و اختیارات هیأت امناء

ماده۵: هیأت امنای پژوهشگاه وظایف و اختیارت زیر را بر عهده دارد:

۵-۱ تصویب و اصلاح آیین­نامه داخلی هیأت امنا؛

۵-۲ تصویب برنامه­های بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت پژوهشگاه و ارایه آن به مؤسس جهت تایید؛

۵-۳ پیشنهاد نصب و عزل رئیس پژوهشگاه به مؤسس؛

۵-۴ تصویب سازمان و تشکیلات پژوهشگاه و آیین­نامه‌های لازم بنا به پیشنهاد مؤسس و ارائه به ایشان جهت تأیید؛

۵-۵ بررسی و تصویب بودجه جاری، عمرانی و تحقیقاتی پژوهشگاه؛

۵-۶ بررسی و پیشنهاد طرح‌های توسعه پژوهشگاه به مؤسس؛

۵-۷ بررسی و پیشنهاد انحلال پژوهشکده­ها به مؤسس؛

۵-۸ تعیین ناظر، حسابرس و بازرس قانونی پژوهشگاه؛

۵-۹ تعیین افراد دارای حق امضاء جهت گشایش حساب‌های بانکی به نام پژوهشگاه و حق برداشت از آن؛

۵-۱۰ تأیید حساب‌ها و ترازنامه سالانه پژوهشگاه با توجه به گزارش حسابرس پژوهشگاه و ارسال آن به مؤسس؛

۵-۱۱ تلاش برای جذب کمک‌های مالی و امکانات از اشخاص حقیقی و حقوقی با رعایت ضوابط و مقررات؛

۵-۱۲ پیشنهاد تأسیس، توسعه و یا انحلال پژوهشکده‌ها به مؤسس؛

۵-۱۳ تصویب مقررات استخدامی پژوهشگاه و تعرفه حقوق و دستمزد و مزایا و ارایه آن به مؤسس جهت تایید؛

۵-۱۴ تصویب حق التحقیق، حق التألیف و حق الترجمه؛

۵-۱۵ تصویب آیین‌نامه‌های مالی و معاملاتی پژوهشگاه و ارایه آن به مؤسس جهت تایید؛

۵-۱۶ تصویب ظرفیت پذیرش هیأت علمی و پژوهشگران در پژوهشکده‌ها؛

۵-۱۷ پیشنهاد انحلال پژوهشگاه به مؤسس.

تبصره: هیأت امنا در انجام وظایف خود، باید مصوبات و ضوابط شورای گسترش آموزش عالی و سایر قوانین و مقررات جاری کشور را رعایت کند.

چشم‌انداز

 

 ⩸ چشم‌انداز پژوهشگاه قرآن و حدیث ،

چشم‌انداز پژوهشگاه قرآن و حدیث 

چشم‌انداز پژوهشگاه قرآن و حدیث 

 

بیانیه مأموریت پژوهشگاه

 

 ⩸ بیانیه مأموریت پژوهشگاه

پژوهشگاه قرآن و حدیث به عنوان مرکز علمی و پژوهشی وابسته به«موسسه علمی، فرهنگی دارالحدیث » مأموریت زیر را بر عهده دارد:

بیانیه ارزش‌های پژوهشگاه قرآن و حدیث

 ⩸ بیانیه ارزش‌های پژوهشگاه قرآن و حدیث 

پژوهشگاه قرآن و حدیث در مسیر تحقق مأموریت یادشده همواره به اصول و ارزش­های زیر توجه خواهد داشت:

۱. آرمان­ها و ارزش­های اسلامی و اخلاقی برخاسته از قرآن و حدیث؛

۲. مرجعیت تؤمان و جدایی ناپذیر قرآن و اهل بیت (علیهم السلام)؛

۳. اصول و ارزش‌های انقلاب اسلامی و دیدگاه‌های امام راحل و مقام معظم رهبری؛

۴. معطوف بودن پژوهش­ها به نیازهای عینی و واقعی امروز و فردای جامعه و نظام اسلامی ایران و جهان اسلام؛

۵. حاکمیت فضای علمی و پژوهشی پرنشاط همراه با نوآوری، ارزش‌مداری و آرمان‌گرایی؛

۶. علم محوری، پژوهش­گرایی و پیشتازی در تولید علم و گسترش مرزهای دانش؛

۷. شایسته‌سالاری در جذب و گزینش مدیران، پژوهشگران و کارمندان؛

۸. توجه توأمان به پژوهش‌های بنیادین و کاربردی با هدف پاسخ‌گویی به نیاز‌های مبنایی و نظری حوزه علوم و معارف قرآن و حدیث و پژوهش­‌های کاربردی با هدف پاسخ‌گویی به نیاز‌های جامعه و نظام اسلامی در حوزه‌های گوناگون فردی، خانوادگی و اجتماعی؛

۹. حفظ کرامت و منزلت مدیران، پژوهشگران و کارمندان در همه مناسبات میان فردی و سازمانی.

اهداف

 ⩸ اهداف پژوهشگاه:

پژوهشگاه قرآن و حدیث در مسیر تحقق مأموریت یادشده همواره به اصول و ارزش‌­های زیر توجه خواهد داشت:

۱. استنباط و تبیین روزآمد‌ علوم و معارف اسلامی بر پایه قرآن و حدیث؛

۲. ارائه علوم و معارف قرآن و حدیث در قالب‌های نوین و کارآمد؛

۳.  ارائه فرهنگ و سبک زندگی دینی بر پایه آموزه­های کتاب و سنت؛

۴. گسترش و تعمیق فرهنگ و معارف قرآن و حدیث؛

۵. بازنگری در مبانی و روش شناسی علوم انسانی و احیا یا تاسیس نقش قرآن و حدیث در ارزش گذاری و جهت دهی به دانش های بشری؛

۶. کمک به جاری‌سازی علوم و معارف قرآن و حدیث در مناسبات فرهنگی و اجتماعی؛

۷. پاسخ‌گویی به مسائل بنیادی، نظری و کاربردی حوزه علوم و معارف قرآن و حدیث؛

۸. دفاع روشمند و مؤثر از معارف قرآن و سنت و پاسخ‌گویی به شبهات.

چارت سازمانی

 ⩸ چارت سازمانی پژوهشگاه:

چارت سازمانی