سرکار خانم دکتر مهرناز باشی‌زاده مقدم، عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث در بیست و سومین نشست علمی از سلسله جلسات و نشست های هفتگی "دین و چالش های روز" به تبیین چالش‌های تربیت دینی در دوره مدرن و رهیافت‌های عصب‌شناختی آن پرداخت.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه قرآن و حدیث،دکتر مهرناز باشی‌زاده مقدم، عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث در نشست علمی "چالش‌های تربیت دینی در دوره مدرن و رهیافت‌های عصب‌شناختی آن" از بیست و سومین نشست از سلسله جلسات و نشست های "دین و چالش های روز" ویژه "چهارشنبه های اعتقادی" با بیان شش چالش دنیای مدرن در تربیت دینی گفت: چالش اول، چالش اطلاعات زیاد است. وقتی جوانان در فضای سایبری، اطلاعات زیادی به دست می‌آورند، بار شناختی آنان افزایش می‌یابد. افزایش بار شناختی به معنای آن است که پردازش اطلاعات خیلی کم صورت می‌گیرد؛ بنابراین معرفت آنان معرفت سطحی خواهد بود.
ایشان افزود: چالش دوم، چالش تأیید است؛ جوانان ما برای هویتیابی غالباً در یک گروه اجتماعی قرار می‌گیرند. این تعلق به یک گروه خاص، چالش تأیید را برای آنان ایجاد می‌کند به صورتی که گاهی جریانات ناروا را می‌پذیرند و قدرت تفکر را خاموش می‌کنند. چالش دیگر، چالش نقد و نظر است. بسیاری از افراد، اخبار یا داده‌ها را بدون اینکه از ابزارهای فکری یا فضائل معرفتی استفاده کنند می‌پذیرند و تسلیم آن می‌شوند.
وی اظهار داشت: چالش بعدی، چالش ثابت قدمی است؛ به قدری تنوع داده‌ها و گزاره‌ها زیاد است که می‌توان گفت: دنیای مدرن دنیای دزدی توجه است. اما باید بدانیم که کسب ملکات عبادی و اخلاقی در بستر زمان و با ثابت قدمی اتفاق می‌افتد. چالش بعدی، چالش زمان است؛ جوانان امروز نمی‌توانند زمانشان را مدیریت کنند. در حالی که دنیای مدرن ما را به سرعت فرا می‌خواند، اما موفقیت در پیوستگی و آهستگی است.
عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث گفت: برای چالش آخر، خود عنوان فضای مجازی را در نظر می‌گیریم؛ امروزه جوانان هم خیلی فردگرا شده‌اند و از فضاهای اجتماعی فاصله گرفته‌اند و همچنین در بازشناسی حقیقت و مجاز دچار مشکل هستند.
ایشان در ادامه با طرح این سوال که؛ علم اعصاب شناختی چه کمکی می‌تواند در برابر این چالش‌ها به ما نماید گفت: ما می توانیم با حضور در طبیعت، سخت افزارهای شناختی خود را فعال کنیم و دوباره برهان‌های خداشناسی را بازخوانی نماییم.
وی در خصوص بخش نرم‌افزاری نیز گفت: پدیده‌ای به نام انعطاف‌پذیری نورونی در ما رخ می‌دهد که در مناسک دینی نیز اتفاق می‌افتد و غالبا باعث تغییر در باورهای شناختی می‌شود. اگر در تجارب دینی مناسک عبادی، توجه را داشته باشیم و انگیختگی را نیز به آن اضافه کنیم و تکرار نیز باشد، به یک عادت همیشگی تبدیل می‌شود. ما با یک شناخت اولیه و پایه، وارد مناسک عبادی می‌شویم لذا وقتی به صورت مستمر آن را انجام می‌دهیم، انعطاف‌پذیری نورونی انجام می‌شود. نورون‌های مغزی یک شاهراه خاصی را می‌سازند. تغییر در شاهراه، باورهای شناختی ما را هم تغییر می‌دهد، حتی کلمات و واژه‌هایی که ما در مناسک عبادی به کار می‌بریم نیز در باورهای شناختی ما اثر دارند. وقتی شما مناسک را بارها انجام می‌دهید، باور شناختی شما تغییر پیدا می‌کند.
استادیار گروه علوم و معارف قرآن در پاسخ به این سوال که "آیا این عادت در انجام مناسک به روح عبادت ضرری نمی‌رساند؟" گفت: ما دو نوع عبادت داریم. عبادت انفعالی و عبادت فعلی. عبادت انفعالی این است که بدون هیچ تفکری انجام دهیم؛ اما عبادت فعلی آن است که ما اختیار اولیه را داریم و ما هستیم که گزینش می‌کنیم. خانواده‌هایی که والدینی مقید به انجام مناسک عبادی دارند، فرزندانشان در بزرگسالی نیز به باورهای دینی پایبند می‌مانند.
لازم به ذکر است نشست علمی "چالش‌های تربیت دینی در دوره مدرن و رهیافت‌های عصب‌شناختی آن" از بیست و سومین نشست از سلسله جلسات و نشست های "دین و چالش های روز" ویژه "چهارشنبه های اعتقادی" از سوی پژوهشگاه قرآن و حدیث، انجمن کلام اسلامی حوزه، کمیته مرکزی کرسی های آزاداندیشی حوزه های علمیه و مرکز آموزش های کاربردی دفتر تبلیغات اسلامی قم با ارائه و سخنرانی سرکار خانم دکتر مهرناز باشی‌زاده مقدم، عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث در روز چهارشنبه۲۶ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ از ساعت ۲۱ تا ۲۲ به صورت وبیناری برگزار شد.
برگزاری سلسله جلسات و نشست های "دین و چالش های روز" هر هفته روزهای چهارشنبه از ساعت ۲۱ تا ۲۲ با ارائه و سخنرانی پژوهشگران و اساتید برجسته حوزوی و دانشگاهی از ایران و خارج از کشور به همراه پرسش و پاسخ، به صورت وبیناری برگزار می شود.
دریافت صوت جلسه بیست و سوم👇
