۲. جهانی شدن اسلام با پیشرفت علم

انطباق قرآن با موازین عقلی و علمی ایجاب می‌کند که پیشرفت علم، زمینه‌ساز جهانی شدن اسلام گردد و همان طور که این کتاب آسمانی پیش‌بینی کرده، روزی این آیین، سراسر جهان را فرا خواهد گرفت.^۱

۳. دعوت همگان به مطالعه عمیق قرآن

اشاره آیه مورد بحث به مراتب داشتن معارف قرآن، در واقع، دعوت همگان به ژرف‌نگری در معارف این کتاب آسمانی و بهره‌گیری از برکات آن است.

۴. ضرورت بهره‌گیری از تفسیر اهل بیت علیهم السلام

با عنایت به این که اهل بیت علیهم السلام از بالاترین مراتب معرفت قرآنی برخوردارند، برای دستیابی به معارف ناب و بلند این کتاب، بهره‌گیری از تبیین آنان ضرور است، چنان که در حدیثی از امام علی علیه السلام آمده:

۰.ذٰلِکَ القُرآنُ فَاستَنطِقوهُ وَ لَن یَنطِقَ لَکُم، أُخبِرُکُم عَنهُ: إنَّ فیهِ عِلمَ ما مَضى، وَ عِلمَ ما یأتی إلىٰ یَومِ القِیامَةِ، وَ حُکمَ ما بَینَکُم، وَ بَیانَ ما أصبَحتُم فیهِ تَختَلِفونَ، فَلَو سَأَلتُمونی عَنهُ لَعَلَّمتُکُم‏.^۲

۰.این، قرآن است. آن را به سخن گفتن فرا خوانید؛ ولى هرگز براى شما سخن نخواهد گفت. من از آن به شما خبر مى‏دهم. دانش آنچه گذشته و دانش آنچه تا روز رستاخیز، خواهد آمد، و حکم آنچه در بین شماست، و بیان آنچه در باره آن اختلاف مى‏کنید، در آن هست. اگر آن را از من بپرسید، به شما مى‏آموزم.

۵. شایسته‌ترین امّت برای رهبری جامعه اسلامی

یکی از اصلی‌ترین شرایط رهبری، علم است. امام علی علیه السلام در این ‌باره می‌فرماید:

۰.إنَّ أحَقَّ النّاسِ بِهٰذَا الأَمرِ أقواهُم عَلَیهِ، وَ أعلَمُهُم بِأمرِ اللّهِ فیهِ.^۳

به امیر مؤمنان( فرمود:

۰.ما عَرَفَ اللّهَ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ غَیری وَ غَیرُکَ، وَ ما عَرَفَک حَقَّ مَعْرِفَتِک غَیرُ اللّهِ وَ غَیرِی.^۱

۰.جز من و تو، کسى خداى را به درستى نشناخت، و جز من و خدا، کسى تو را درست نشناخت.

قلم در دست هر کس و با هر توانى باشد، جز اعتراف به ناتوانى در شرح واقعیت، چاره‏اى ندارد.

بدین سان، باید از تبیین ابعاد و علوم على( اظهار ناتوانى کرد و همچون متنبّى، سکوت را ـ که در هنگامه‏اى چنین، گویاترین است ـ^۲ پیشه ساخت و خامه را به خود او سپرد تا مگر اندکى از آنچه را یافته، وا گوید و قطره‏اى از امواج خروشان حقایق و معارف دریاوارش را بر نماید.

پیام‏ها

۱. انطباق محتوای قرآن با موازین عقلی و علمی

نخستین پیام آیه یاد شده، این است که مضمون و محتوای قرآن با موازین عقلی و علمی منطبق است. از این رو، هر کس از آن آگاهی یابد، آسمانی بودن آن را تصدیق می‌کند، مگر آن که دیده عقلش نابینا باشد. این پیام را در برخی از آیات دیگر با صراحت بیشتری می‌توان ملاحظه کرد.^۳ به تعبیر دیگر، قرآن، معجزه جاوید پیامبر خاتم است و همه پژوهشگران منصف می‌توانند این اعجاز را با مراجعه به آن، تصدیق کنند.