عنوان
متن
خدمات الکترونیکی
» خدمات
» محصولات پژوهشگاه
» پست الکترونیک
» بانک پژوهشگران
» پایگاه های وابسته
» پایگاه حدیث نت
» پایگاه دانشگاه قرآن و حدیث
» پایگاه مرکز آموزش الکترونیک
» پایگاه مؤسسه دارالحدیث
» پایگاه پردیس تهران
اخبار
» پژوهشکده علوم و معارف حديث
» پژوهشکده تفسیر اهل بيت علیهم السلام
» پژوهشکده کلام اهل بيت علیهم السلام
» پژوهشکده اخلاق و روان شناسی اسلامی
» اخبار پژوهشی
پژوهشگاه
» ساختار
» ریاست
» شورای پژوهشگاه
» شورای پژوهشی پژوهشگاه
» حوزه ریاست و روابط عمومی
» معاونت پژوهش
» معاونت اداری مالی
» مدیریت نظارت، طرح و برنامه
» هیئت علمی پژوهشگران
» نمودار سازمانی پژوهشگاه
» معرفی
» معرفی اجمالی
» اساسنامه
» آیین نامه ها
» اهداف
» چشم انداز ده ساله
» بیانیه ماموریت
» بیانیه ارزش ها
فهرست "
کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
"
پیشگفتار
درآمد
یک. برکات شناخت اهل بیت علیهم السلام
الف ـ وحدت کلمۀ امّت اسلامى
ب ـ شناخت اسلام ناب
دو. چشمانداز کلّى اهل بیت علیهم السلام در قرآن
سه. پیام کلّىِ کرائم قرآن
چهار. گسترۀ پژوهش
پنج. شیوۀ پژوهش
۱. بیان سبب نزول
۲. بیان مصداق بارز یا کامل
۳. تعمیم و تطبیق
۴. بیان مصداق انحصاری
۵. بیان بطن و لایههای درونی
شش. پیشینۀ تدوین آیات مربوط به اهل بیت علیهم السلام
هفت. ویژگیهای کتاب حاضر
هشت. تعداد آیات اهل بیت
۱. بهترین الگوهای پاکی
اشاره
سبب نزول
یک. سند حدیث کسا
دو. چگونگى رویداد
سه. اهمّیت این رویداد
چهار. وقوع رویداد کسا در خانۀ اُمّ سلمه
پنج. اقدام مهمّ پیامبر صلی الله علیه و آله براى معرّفى اهل بیت علیهم السلام
واژهشناسی
تفسیر
راز عصمت انبیا و اوصیا
نظریّۀ اوّل: علم به مفاسد گناه
نظریّۀ دوم: عوامل چهارگانه
نظریّۀ سوم: موهبت الهى
نظریّۀ چهارم: اراده و انتخاب انسان
تقوا و عصمت به یک ریشه مىرسند
راز مصونیت مطلق
رابطۀ عصمت با توفیق
ویژگیهاى جسمى و روحى انبیا و اوصیاى آنان
پاسخ به چند شبهه
شبهۀ اوّل
پاسخ
شبهۀ دوم
پاسخ
شبهۀ سوم
پاسخ
شبهۀ چهارم
پاسخ
پیامها
۱. پیام اعتقادى
۲. پیام سیاسى
۳. پیام اخلاقى
۴. پیام عرفانى
۲. گواهی از پیامبر صلی الله علیه و آله بر صدق رسالتش
اشاره
واژگان
تفسیر
شأن نزول
پیامها
۱. انطباق رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله با موازین عقلی و علمی
۲. خلافت بلا فصل امیر مؤمنان علیه السلام
۳. گواهی دیگر امامان اهل بیت علیهم السلام
۳. گواهی عالِم به کتاب بر رسالت پیامبر خاتم
اشاره
تفسیر
معنای گواهی خدا
۱. وحى و الهام
۲. کتاب آسمانی
۳. معجزه
۴. تقریر
مقصود از عالِم به کتاب
نکته
نظریّۀ نهایی
پیامها
۱. انطباق محتوای قرآن با موازین عقلی و علمی
۲. جهانی شدن اسلام با پیشرفت علم
۳. دعوت همگان به مطالعۀ عمیق قرآن
۴. ضرورت بهرهگیری از تفسیر اهل بیت علیهم السلام
۵. شایستهترین امّت برای رهبری جامعۀ اسلامی
۴. منزلت ویژۀ اهل بیت علیهم السلام
اشاره
واژهشناسی
سبب نزول
تفسیر
پیامها
۱. منزلت ویژۀ اهل بیت علیهم السلام
۲. خلافت بلافصل امیر مؤمنان علیه السلام
۳. شیوۀ صحیح برخورد با مخالفان
۴. همسانى نوادههاى دخترى و پسرى
۵. کاربردهاى دعا
۶. اثبات حقّانیت اسلام در برابر مسیحیت
۷. اثبات جانبداری اسلام از منطق و صلح
۵. بهترین وسیلۀ نزدیکی به خداوند
اشاره
واژگان
تفسیر
پاسخ به یک شبهه
پیامها
۱. بطلان تکثّرگرایى دینى
۲. عدم جدایى دین از سیاست
۳. تلاش برای مبارزه با دشمنان درونی و بیرونی
۴. تلاش جهت دستیابی به مقام قرب الهی
۵. بزرگترین وسیلۀ قرب به خداوند سبحان
۶. محور اتّحاد جامعۀ اسلامی
اشاره
واژگان
تفسیر
معنای «حبل اللّه»
پیامها
۱. ضرورت اتّحاد امّت اسلامى
۲. هشدار در بارۀ تکروی و اختلاف
۳. تلازم قرآن و عترت
۴. تأکید بر نعمت اتّحاد
۵. تقوا (پرهیزگاری)، عامل وحدت کلمه است
۷. بزرگترین پیشوایان هدایت
اشاره
واژگان
تفسیر
شأن نزول
پاسخ به یک ایراد
پیامها
۱. خالى نبودن زمین از امام معصوم
الف ـ رهبرى اخلاقى
ب ـ رهبرى سیاسى
ج ـ رهبرى علمى
د ـ رهبرى باطنى
ه ـ بقای نظام جهان
۲. قدرت اعجاز انبیا، مشروط است
۳. ایمان، اجباری نیست
۴. ضرورت انذار برای سازندگی جامعه
۸. بزرگترین مشعلداران هدایت
اشاره
واژگان
تفسیر
تأویل آیه
پیامها
۱. ذات دستنیافتنى و ناشناختنى
۲. خداوند برای هیچ چیز، مجهول نیست
۳. کانون نور هدایت الهی
۴. نورانیت دل با یاد خدا
۹. نمایندگان خداوند سبحان در قیامت
اشاره
واژگان
تفسیر
اصحاب اعراف از منظر روایات اهل بیت علیهم السلام
پیامها
۱. تلاش برای دستیابی به جایگاه مقرّبان
۲. عذاب روانی
۳. عاقبت زورمداری و زراندوزی
۱۰. سخنگوی خدای سبحان در قیامت
اشاره
تفسیر
پیامها
۱. ضرورت تلاش برای وارد شدن در صف بهشتیان
۲. بدترین گناهان
۳. شعار پایانبخش دادگاه ستمگران
۱۱. پیشتازان در عرصۀ بخشندگی
اشاره
سبب نزول
پیامها
۱. پاداش ویژۀ انفاق
۲. اهمّیت انفاق نهانی و شبانه
۳. آرامش روانی انفاق کننده
۴. جایگزین انفاق
۵. اهتمام به دریافت انواع ثوابها
پیامهاى آیۀ ۲۶۵
۱. تداوم اخلاص و پایداری
۲. نقش عمل صالح در آرامش روانی
۳. نقش تلاش در جلب خشنودی خدا
۴. نقش انفاق در قابلیت دریافت فیوضات الهی
۵. نقش خلوص نیّت در تکامل انسان
۶. انگیزۀ صحیح
۷. ضرورت مراقبت از آفات عمل صالح
۱۲. پیشتازان در ایثار مال
اشاره
واژگان
تفسیر
شأن نزول
پیامها
۱. رمز جهش به اوج تکامل
۲. رمز مصونیت از نفس امّاره
۳. بهترین نوع انفاق
۴. رمزِ رهایی از بخل و دستیابی به ایثار
۵. اهمّیت بسترسازی جهت خدمات مادّی و معنوی
۱۳. پیشتازان در ایثار جان
اشاره
شأن نزول
تبیین شأن نزول
تفسیر
گزارش و سنجش
پیامها
۱. درس ایثار
۲. اخلاص در ایثار
۳. تداوم وجود ایثارگران
۴. معیار ارزش عمل
۱۴. پیشتازان در عرصۀ کردار
اشاره
سبب نزول
تفسیر
مدّت حکم و مقدار صدقه
محتوای گفتگوی محرمانۀ علی علیه السلام با پیامبر صلی الله علیه و آله
پیامها
۱. انفاق، عامل سازندگى انسان
۲. ثروتاندوزى، دام شیطان
۳. معیار پیروی از امام علی علیه السلام
۴. تشویق به مزاحمت کمتر برای مسئولان حکومتی
۵. لزوم توجّه اغنیا به بازتاب رفتارهایشان بر اقشار کمدرآمد
۶. ضرورت پیشگیری از احساس حقارت بینوایان
۷. لزوم توجّه به افراد کمدرآمد در وضع قوانین مالی
۱۵. پیشتازان در عرصۀ ایمان و عمل صالح
اشاره
سبب نزول
تفسیر
پیامها
۱. ارزش حقیقى
۲. ارزش ایمان، هجرت و جهاد
۳. تلاش برای تحصیل افتخارات
۱۶. برترین مدافع پیامبر صلی الله علیه و آله در همۀ عرصهها
اشاره
واژگان
شأن نزول
تفسیر
پیامها
۱. معیار ارزش پیوند خانوادگی با پیامبر صلی الله علیه و آله
۲. باز بودن درِ توبه برای همه
۳. دفاع از اسلام در همۀ عرصهها
۴. هشیاری نسبت به انحراف نزدیکان
۱۷. خوبترین آفریده
اشاره
تفسیر
«خیر البریّه» کیست؟
پیامها
۱. خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله، برترین آفریدهها هستند
۲. شایستهترینِ انسانها برای جانشینی پیامبر صلی الله علیه و آله
۳. برتری پیروان راستین اهل بیت علیهم السلام بر ملائکه
۱۸. شایستهترین ابلاغ کنندۀ پیامهای الهی
اشاره
چگونگى اعلام برائت از مشرکان
دلیل اختصاص ابلاغ برائت از مشرکان به اهل بیت علیهم السلام
احیای سنّت برائت از مشرکان
۱. شرک چیست؟
۲. عدم اختصاص برائت از مشرکان به اسلام
۳. عدم دخالت زمان و مکان در برائت از مشرکان
تفسیر
مقصود از حجّ اکبر
پیامها
۱. اختصاص جانشینی پیامبر صلی الله علیه و آله به اهل بیت علیهم السلام
۲. ضرورت تداوم برائت از مشرکان
۳. بهرهگیری فرهنگی از فرصتهای اجتماعی
۱۹. گنجینۀ هشدارهای الهی
اشاره
واژگان
تفسیر
پیامها
۱. تشویق به شناخت موانع هدایت
۲. تدّبر در قرآن به هنگام تلاوت
۳. تأکید بر عبرتآموزی از سرگذشت پیشینیان
۲۰. راز محبوبیت اهل بیت علیهم السلام
اشاره
واژگان
تفسیر
سبب نزول
پیامها
۱. راه نفوذ در دلها
۲. محبّت صالحان در دل نیکوکاران
۳. جلوۀ رحمت الهى
۲۱. شجرۀ طیّبۀ اهل بیت علیهم السلام
اشاره
واژهشناسى
الف ـ ضرب المثل
ب ـ طَیّبة
ج ـ اصل ثابت
د ـ خبیث
ه ـ اجتثّت
تفسیر
۱. آیات و تشبیه به کار رفته در آن
۲. تفسیر «کلمۀ طیّبه»
الف. کلمۀ توحید و ایمان («لا إله إلّا الله»)
ب. اعتقاد حق
۳. تأویل
۴. ویژگیهای شجرۀ طیّبۀ اهل بیت علیهم السلام
الف ـ مصونیت از انواع آلودگیها (طیبة)
ب ـ استوارى و پایداری (اصلها ثابت)
ج ـ فرازمندى شاخهها (فَرْعُهَا فِى ٱلسَّمَاءِ)
د ـ تداوم ثمربخشی (تُؤْتی أُکُلَها کُلَّ حینٍ بِإِذْنِ رَبِّها)
چند نکتۀ ادبى
پیامها
۱. تلاش برای صعود به قلّۀ پاکی
۲. معیار ارزش خانواده
۳. سرمایۀ آراستگی به پاکیزگی معنوی
۴. نقش «مَثَل» در تعلیم و تربیت
۲۲. کوثر اهل بیت علیهم السلام
اشاره
واژگان
سبب نزول
تفسیر
سه پیشگویی
پیامها
۱. تقویت تمسّک به اهل بیت علیهم السلام
۲. نماز شکر، قربانی شکر
۳. خطر سرزنش
۲۳. ولایت امیر مؤمنان علیه السلام
اشاره
سبب نزول
تفسیر
ایراد و نقد به ارتباط آیۀ «ولایت» با اهل بیت علیهم السلام
۱. معتبر نبودن روایات
۲. عدم دلالت «إنّما» بر حصر
۳. ناسازگاری حصر حقیقی با امامت سایر ائمّه
۴. تعارض ولایت امام علی علیه السلام با ولایت پیامبر صلی الله علیه و آله در حیات ایشان
۵. جمع بودن ترکیبات آیه
۶. چرا نام امام على علیه السلام در «آیۀ ولایت»، نیامده است؟
۷. حضور قلب در نماز، مانع توجّه به فقیر است
۸. دادن انگشترى، مبطل نماز است
۹. چرا امام علی علیه السلام، خود بدین آیه استدلال نکرده؟
۱۰. انگشترى با آن قیمت در دست على علیه السلام
۱۱. عدم اطلاق زکات بر صدقه و انفاق
برکات ولایت امام على علیه السلام
پیامها
۱. عصمت اهل بیت علیهم السلام
۲. رمز خروج از ظلمتهای معنوی
۳. رمز پیروزى و سرافرازی
۴. خطر خروج از ولایت اهل بیت علیهم السلام
۵. اهمّیت نماز و زکات
۶. بهترین روش معرّفى مدیران سیاسى
۲۴. ابلاغ ولایت امیر مؤمنان علیه السلام
اشاره
واژگان
وجوهی در بارۀ سبب نزول
۱. نزول آیۀ تبلیغ در آغاز بعثت
۲. نزول آیۀ تبلیغ در بارۀ نگهبانى ابو طالب علیه السلام از پیامبر صلی الله علیه و آله
۳. نزول آیۀ تبلیغ در بارۀ اهل کتاب
۴. نزول آیۀ تبلیغ در بارۀ ابلاغ همۀ احکام یا اصل رسالت
۵. نزول آیۀ تبلیغ در بارۀ ابلاغ ولایت امام علی علیه السلام
اشارهاى به واقعۀ غدیر
نکتهها
پیامها
۱. تنها راه انتخاب جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله
۲. جایگاه بلند امامت در جامعۀ اسلامى
۳. خطرناکتر بودن فتنۀ داخلى از دشمنى خارجى
۴. همسانى انکار ولایت با کفر
۲۵. کامل شدن دین با ولایت امیر مؤمنان علیه السلام
اشاره
سبب نزول
نظریۀ اوّل: روز خاصّی منظور نیست
نقد نظریۀ اول
نظریۀ دوم: روز نهم ذیحجّه و تشریع حکم حج
نقد نظریۀ دوم
نظریۀ سوم: سال دهم هجری و روز غدیر خم
نکتهها
پیامها
۱. اسلام، منهای ولایت، مایۀ امیدوارى منافقان
۲. کامل نبودن دین بدون رهبرى الهى
۳. سستی توطئۀ کافران
۴. غدیر، بااهمّیتترین عید اسلامى
۲۶. گواهی دیگر بر امامت امیر مؤمنان علیه السلام
اشاره
سبب نزول
تفسیر
پاسخ به چند شبهه
شبهۀ اوّل. سورۀ معارج، مکّی است
پاسخ شبهۀ اوّل
شبهۀ دوم. قرینهای بر مکّی بودن سورۀ معارج، وجود دارد
پاسخ شبهۀ دوم
شبهۀ سوم. نزول (وَإِذْ قَالُواْ اللَّهُمَّ إِن کانَ هَذَا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِندِک فَأَمْطِرْ عَلَینَا)...
پاسخ شبهۀ سوم
شبهۀ چهارم. وجود پیامبر صلی الله علیه و آله مانع از نزول عذاب گردید
پاسخ شبهۀ چهارم
شبهۀ پنجم. عدم گزارش مورّخان
پاسخ شبهۀ پنجم
شبهۀ ششم. معذّب شدن مسلمان، بعید است
پاسخ شبهۀ ششم
شبهۀ هفتم: نام حارث بن نعمان، در منابعِ معروف نیامده است
پاسخ شبهۀ هفتم
پیامها
۱. نکوهیده بودن نفرین بر خود
۲. سرانجام لجاجت
۳. خطر دشمنی با اهل بیت علیهم السلام
۴. امکان پیشگیری از عذاب الهی توسّط مؤمنان
۲۷. اعلام خلافت امام علی علیه السلام در روز انذار
اشاره
واژگان
تفسیر
اقدام پیامبر صلی الله علیه و آله جهت ابلاغ آیۀ انذار
تحریف تاریخى این ماجرا
پیامها
۱. آغاز دعوت به دین، از خویشاوندان
۲. اولویت در دعوت خویشاوندان
۳. برنامهریزی برای تداوم نهضت از ابتدا
۴. بهترین یاوران نهضتهای فرهنگی
۲۸. مودّت اهل بیت علیهم السلام
اشاره
واژگان
سبب نزول
تفسیر
معناى وجوب محبّت اهل بیت علیهم السلام
پاسخ به چند شبهه
۱. ضعف سندی روایت
پاسخ شبهۀ اوّل
۲. مکّی بودن سورۀ شورا
پاسخ شبهۀ دوم
۳. ناسازگاری طلب اجر با آیات دیگر و نیز با شأن پیامبر صلی الله علیه و آله
پاسخ شبهۀ سوم
۴. تعارض تفسیر امامیه با قرآن
پاسخ شبهۀ چهارم
۵. مقصود محبّت پیامبر صلی الله علیه و آله به دلیل قرابت است
پاسخ شبهۀ پنجم
پیامها
۱. لزوم شناخت اهل بیت علیهم السلام
۲. دوستى، راز پایدارى حکومت اسلامى
۲۹. حقّ حاکمیت اهل بیت علیهم السلام
اشاره
تفسیر
تبیین حقّ حاکمیت اهل بیت علیهم السلام
آرای مفسّران اهل سنّت
نقد نظریۀ نخست
نقد نظریۀ دوم
نقد سایر آرا
پاسخ به چند اشکال
پیامها
۱. عصمت اهل بیت علیهم السلام
۲. وجوب اطاعت از رهبرى
۳۰. برترین الگوهای صداقت
اشاره
واژگان
شأن نزول
تفسیر
دلائل اختصاص «صادقین» به معصومان علیهم السلام
۱. برهان عقلى
۲. ادّلۀ نقلى
پیامها
۱. مهمترین ارزشهای اخلاقی و عملی
۲. بارزترین ویژگیهای پیشوایان حق
۳. تقوای سیاسی
۴. رمز تداوم تقوا
۳۱. حقّ حکومتی اهل بیت علیهم السلام
اشاره
تفسیر
تفسیر عملی آیه
رابطۀ فدک و امامت اهل بیت علیهم السلام
پاسخ به برخی شبهات
اشکال اوّل: نفی اختصاص آیه
پاسخ
اشکال دوم: مکّی بودن آیه
پاسخ
اشکال سوم: انکار بخشش فدک
پاسخ
پیامها
۱. ادای حقوق مالی اهل بیت علیهم السلام
۲. پیوند خویشاوندی، موجب پیدایش حق است
۳. حقّ خویشاوندان، مقدّم بر دیگران است.
۴. علاوه بر خویشان، فقیران نیز در اموال دیگران، حق دارند
۵. هماهنگى دین با عواطف و فطرت انسانى
۶. اعتدال در خرجکردن
۷. در انفاق، تحت تأثیر عواطف و احساسات بىجا واقع نشدن
۳۲. مرجعیت علمی اهل بیت علیهم السلام
اشاره
تفسیر
پاسخ به دو سؤال
پیامها
۱. مرجعیّت علمی اهل بیت علیهم السلام
۲. وجوب رجوع به متخصّص
۳. پرسش، کلید دانایی
۴. حجّیت نظر کارشناس
۵. مهمترین ویژگی کارشناس
۶. معذور نبودن جاهلی که به عالم دسترس دارد
۳۳. میراثداران کتاب خدا
اشاره
واژگان
تفسیر
۱. مقصود از کتاب
۲. میراث کتاب
۳. مراد از برگزیدگان
تبیین روایات
پیامها
۱. مرجعیّت علمی اهل بیت علیهم السلام
۲. حجّیت تفسیر اهل بیت علیهم السلام
۳. زمینهسازی برای رهبری سیاسی اهل بیت علیه السلام
۴. وجود انسانهای ناشایست در میان خانوادههای برگزیده
۵. تلاش برای دستیابی به جایگاه پیشگامان
۳۴. صلوات بر اهل بیت علیهم السلام
اشاره
واژگان
تفسیر
معنای اوّل
معنای دوم
ارتباط آیه با اهل بیت علیهم السلام
پیامها
۱. پیوند ناگسستنی پیامبر و اهل بیت علیهم السلام
۲. تداوم تکامل پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام
۳. وجوب گرامیداشت پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام
۴. وجوب اطاعت از پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیه السلام
۵. پذیرفتن رهبری اهل بیت علیهم السلام
۳۵. حکومت فراگیر اهل بیت علیهم السلام
اشاره
تفسیر
پیامها
۱. تلاش جهت زمینهسازی برای تحقّق وعدۀ الهی
۲. عزّت و خودباوری مسلمانان
۳۶. خلافت مؤمنان صالح
اشاره
واژگان
سبب نزول
تفسیر
زمان تحقّق وعدۀ حکومت مؤمنان صالح
پیامها
۱. رمز شایستگی خلافت الهی در زمین
۲. رمز پیروزى فراگیر و عامل جذب امدادهاى الهى
۳. عامل امنیّت
۴. دین آیندۀ جهان
۵. ویژگیهای حکومت امام زمان علیه السلام
۶. امید به آیندۀ روشن
۷. پیوند دین و سیاست
۸. عبرتآموزی از تاریخ
۹. وجود افراد منحرف در حکومت صالحان
۱۰. نقش امنیّت در تحقّق جامعۀ توحیدی
۳۷. خلافت اهل بیت علیهم السلام
اشاره
واژگان
تفسیر
اجابت دعا در حال اضطرار
ارتباط آیه با اهل بیت علیهم السلام
پیامها
۱. نقش دعا در دفع بلا
۲. تأثیر دعا در تشکیل حکومت جهانی اسلام
۳۸. وارثان حکومت زمین
اشاره
تفسیر
پیامها
۱. ضرورت امیدآفرینی
۲. پاداش نیکوکاری، ویژۀ آخرت نیست
۳. تهدید تبهکاران
۳۹. امامت اهل بیت علیهم السلام
اشاره
تفسیر
ارتباط آیه با اهل بیت علیهم السلام
پیامها
۱. پیروزی قطعی مستضعفانِ وظیفهشناس
۲. نوید حکومت جهانی مستضعفان مؤمن
۴۰. نوید شکوفایی معنویت، در پرتو عدالت فراگیر
اشاره
تفسیر
پیامها
۱. رمز حیات معنوی
۲. عامل حیات اجتماعی
۳. پیوند حیات معنوی و عدالت اجتماعی
۴. تجدید حیات مادّی و معنوی جهان در سنّت الهی
فهرست منابع و مآخذ
تمامی حقوق این پایگاه به پژوهشگاه قرآن و حدیث تعلق دارد