69
کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام

قانون‌گذار و بهترین مجرى قانون است که هرگز خطا نمى‏کند. این حق از طرف خداوند متعال به انسان‏هایى که از خطا مصونیت دارند، واگذار شده است و کسانى که مصونیت آنان از خطا تضمین شده است، تنها انبیاى الهى و اوصیاى آنها از جمله پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله و اهل بیت او علیهم السلام هستند.

بنا بر این، پیام سیاسى آیه تطهیر، پشتوانه قرآنى محکمی براى همه روایاتى است که اهل بیت علیهم السلام را رهبران سیاسى جامعه اسلامى معرّفى کرده‏اند.

گفتنى است که اهل بیت علیهم السلام، خود در مقام اثبات رهبرى سیاسى خویش مکرّر به پیام سیاسى آیه تطهیر استدلال کرده‏اند. امام على علیه السلام در جریان سقیفه۱ و خوددارى از بیعت با ابو بکر، ضمن برشمردن فضائل خود، از وی در باره واقعه کسا اقرار گرفت:

۰.قالَ: فأَنشُدُکَ بِاللّهِ أنا صاحِبُ دَعوةِ رَسولِ اللّهِ صلی الله علیه و آله وأهلی ووُلدِی یَومَ الکِساءِ: ”اللّهمَّ هؤلٰاءِ أهلی إلیکَ لا إلیَ النارِ" أم أنتَ؟ قال: بَل أنتَ و أهلُکَ و وُلدُکَ.۲

۰.فرمود: «تو را به خدا سوگند مى‏دهم، آیا در روز کسا، من و خانواده و فرزندانم مشمول دعاى پیامبر خدا گشتیم یا تو، آن جا که فرمود: ”اینان خاندان من هستند. به سوى تو روان باشند، نه آتش"»؟ او (ابو بکر) در پاسخ گفت: تو و خانواده و فرزندانت.

همچنین در ماجراى شورایى که به فرمان عمر براى تعیین خلیفه بعد از او تشکیل شد، على علیه السلام براى اثبات شایستگى خود، به آیه تطهیر و شمول آن بر خود استدلال نموده است:

۰.قالَ: فأَنشُدُکُم بِاللّهِ هَل فیکُم أحَدٌ أَنزَلَ اللّهُ فیهِ آیَةَ التَّطهیرِ غَیری؟ قالوا: اللّٰهُمَّ لا.۳

۰.فرمود: «شما را به خدا، آیا غیر از من، کسى در میان شما هست که آیه تطهیر در حقّ او نازل شده باشد؟!». گفتند: خیر.

1.. ر.ک: شرح نهج البلاغة، ابن ابى الحدید: ج۲ ص۲۱.

2.. الخصال: ص۵۵۰، الاحتجاج: ج۱ ص۱۶۳.

3.. المناقب، ابن مغازلی: ص۱۷۳. نیز، ر.ک: الاحتجاج: ج۱ ص۱۹۵.


کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
68

۱. پیام اعتقادى

اوّلین و مهم‏ترین پیام این آیه، پیام اعتقادى است. همان گونه که پیش‌تر اشاره کردیم، این آیه بر پاک بودن و طهارت مطلق اهل بیت علیهم السلام تأکید دارد و این به معناى معصوم بودن آن بزرگواران است. عصمت، اهل بیت علیهم السلام را در رتبه‏اى همسان قرآن قرار مى‏دهد؛ یعنى همان گونه که قرآن، حجّت و واجب الإطاعه است، گفتار و رفتار و دستورهای خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله نیز دقیقاً منطبق با فرامین الهى و حجّت است.

این، همان نکته‏اى است که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در موارد مختلفى چون خطبه غدیر و حدیث ثقلین، بارها آن را مورد تأکید قرار داده است.۱ ایشان در حدیث ثقلین ـ که فریقین آن را نقل کرده‏اند ـ، مى‏فرماید:

۰.إنّی تارکٌ فیِکُمُ الثَّقَلَینِ: کِتابَ اللّهِ وَ عِترَتی أهلَ بَیتی، ما إنْ تَمَسَّکتُم بِهِما لَن تَضِلّوا أبَداً.۲

۰.من دو چیز گران‏بها در میان شما به جا مى‏گذارم که تا وقتی به آن دو چنگ می‌زنید، هرگز گم‌راه نمى‏شوید.

اعتقاد به عصمت و حجّیت رفتار و گفتار و تقریر اهل بیت، به معناى اعتقاد به استمرار رهبرى الهى، پس از ختم نبوّت و محروم نشدن انسان از هدایت و لطف خداوند، و عقیده به حکمت آفریدگار و هدفمندى دستگاه آفرینش است.

۲. پیام سیاسى

پیام سیاسى آیه تطهیر، رهبرى سیاسى خاندان رسالت است. این پیام در واقع، ریشه در پیام اعتقادى آیه تطهیر دارد؛ زیرا مقتضاى عصمت و وجوب اطاعت از اهل بیت علیهم السلام در همه مسائل فردى و اجتماعى، علاوه بر رهبرى دینى، رهبرى سیاسى نیز هست.

اصولاً در جهان‏بینى توحیدى، حکومت، حقّ آفریدگار انسان است؛ چرا که او بهترین

1.. براى آگاهی بیشتر در این زمینه، ر.ک: کتاب اهل بیت علیهم السلام در قرآن و حدیث: ص۲۸۷، دانش‌نامۀ امیر المؤمنین علیه السلام: ج۲ ص۲۳۷ ـ ۳۷۸.

2.. ر. ک: اهل بیت علیهم السلام در قرآن و حدیث: ص۲۸۷ ـ ۳۱۷.

  • نام منبع :
    کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ با همکاری مهدی کمانی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 31293
صفحه از 593
پرینت  ارسال به