531
کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام

۰.با یاد خدا، دل‏ها زنده‏اند و با فراموش کردن او، مى‏میرند.

این معنا در احادیث متعدّدی از اهل بیت علیهم السلام مورد تأکید قرار گرفته است.۱

۲. عامل حیات اجتماعی

عدالت، عامل حیات اجتماعی است؛ زیرا در سایه حاکمیت عدالت، می‌توان قوانین حیات‌بخش اسلامی را در جامعه اجرا کرد، چنان که در حدیثی از امام علی علیه السلام آمده: «عدالت، مایه حیات احکام [الهی] است»۲ و بدین سان، ارزش انسانی در جامعه شکوفا می‌گردد.

۳. پیوند حیات معنوی و عدالت اجتماعی

حیات معنوی جامعه، پیوندی ناگسستنی با عدالت اجتماعی دارد؛ زیرا تنها کسانی می‌توانند زمینه‌ساز عدالت اجتماعی واقعی شوند که در پرتو یاد خدا، از حیات معنوی برخوردار باشند و از سوی دیگر، در پرتو عدالت اجتماعی، در جامعه، حیات معنوی پدید می‌آید و ارزش‌های انسانی، شکوفا می‌گردد.

۴. تجدید حیات مادّی و معنوی جهان در سنّت الهی

سنّت الهی در تجدید حیات مادّی و معنوی جهان، مشابه است؛ یعنی همان گونه که زنده شدن طبیعت مرده با باران رحمت، سنّت و قانون آفرینش است، زنده شدن جامعه مرده به وسیله عدالت نیز، سنّت و قانون آفرینش است که در حکومت جهانی مهدی علیه السلام تحقّق خواهد یافت.

1.. ر. ک: نهج الذکر: ص۲۴۱ (زنده شدن دل).

2.. میزان الحکمة: ج۷ ص۹۲ ح ۱۲۱۱۵.


کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
530

است و نیز در عمق اقیانوس‏ها، در پى ناشناخته‌هاست، امّا نکوشیده تا خویشتنِ خویش را بیابد و خود را زنده کند. حیات انسان، در بازگشت به فطرت الهى و پیاده کردن ارزش‌های انسانی و در رأس آنها، عدالت اجتماعی در زندگی است که جامعه امروز بشر از آن بی‌بهره است.

در روایتی از امام صادق علیه السلام در باره آیه (وَ لا یکُونُوا کَالَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ مِنْ قَبْلُ فَطالَ عَلَیهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَ کَثِیرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ) آمده است:

۰.نَزَلَت هٰذِهِ الآیَةُ... فی أهلِ زَمانِ الغَیبَةِ... وقالَ: إنَّمَا الأَمَدُ أمَدُ الغَیبَةِ، فَإِنَّهُ أرادَ عز و جل: یا اُمَّةَ مُحَمَّدٍ! أو: یا مَعشرَ الشّیعَةِ! لَا تَکونوا كَالَّذِينَ أُوتُوا ٱلْكِتَابَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ ٱلْأَمَدُ. فَتأویلُ هٰذِهِ الآیَةِ جاءَ فی أهلِ‏ زَمانِ الغَیبَةِ وَ أیّامِها دونَ غَیرِهِم.۱

۰.این آیه... در باره مردم زمان غیبت است... و مراد از «زمان» [در جمله (سپس زمانى طولانى بر آنها گذشت)،] زمان غیبت است. گویا خداوند می‌خواهد بگوید: ای امّت محمّد! یا ای شیعیان! مانند کسانی که پیش‌تر به آنان کتاب داده شد و زمانی طولانی بر آنها گذشت، نباشید. بنا بر این، تأویل این آیه، تنها بر مردم زمان غیبت و عصر غیبت، صدق می‌کند.

پیام‏ها

با در نظر گرفتن توضیحاتی که در تفسیر آیه مورد بحث ارائه شد، می‌توان چند پیام آموزنده از آن استنباط کرد:

۱. رمز حیات معنوی

یاد خداوند سبحان و خشوع و خضوع در برابر ذات اقدس او، جانْ‌مایه معنویت و رمز حیات معنوی است، چنان که در روایتی از پیامبر صلی الله علیه و آله آمده:

۰.بِذِکرِ اللّهِ تَحیَی القُلوبُ، وَ بِنِسیانِهِ مَوتُها.۲

1.. الغیبة، نعمانی: ص ۲۴ ـ ۲۵.

2.. نهج الذکر: ج۱ ص۲۴۰ ح ۴۱۹.

  • نام منبع :
    کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ با همکاری مهدی کمانی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 31026
صفحه از 593
پرینت  ارسال به