523
کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام

(وَ نُرِیدُ أن نَمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُواْ فِى الْأرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أئمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ).

در روایت دیگرى از ایشان در تفسیر این آیه آمده است:

۰.هُم آلُ مُحَمَّدٍ، یَبعَثُ اللّهُ مَهدِیَّهُم بَعدَ جَهدِهِم، فَیُعِزُّهُم وَ یُذِلُّ عَدُوَّهُم.۱

۰.آنان (مستضعفان)، آل محمّد هستند. خداوند، پس از آن که رنج‌ها و سختی‌ها کشیدند، مهدىِ آنان را مى‏فرستد و ایشان را عزّت مى‏بخشد و دشمنشان را، ذلیل و خوار مى‏گردانَد.

همچنین در روایتی از زبان حکیمه خاتون ـ عمّه امام حسن عسکری علیه السلام ـ آمده است که وی به مادر امام زمان علیه السلام، نرجس خاتون، در وضع حمل، کمک می‌نمود و چون نوزاد به دنیا آمد و در دامان امام حسن عسکری علیه السلام قرار گرفت، به سخن آمد و این آیه و آیه بعد از آن را تلاوت نمود.۲

پیام‏ها

۱. پیروزی قطعی مستضعفانِ وظیفه‌شناس

پیروزی مستضعفان مؤمن و وظیفه‌شناس بر مستکبران، از سنّت‌های قطعی الهی است. بنا بر این در همه زمان‌ها، هر گاه مستضعفان مؤمن به پا خیزند و به وظیفه اصلاحی خود عمل کنند، خداوند سبحان، آنها را یاری می‌دهد و پیروز می‌گردانَد و به برکت تلاش آنها، مستضعفانی هم که قدرت انجام وظیفه ندارند، رهایی می‌یابند.

۲. نوید حکومت جهانی مستضعفان مؤمن

سنّت الهی در پیروزی مستضعفان مؤمن، اقتضا می‌کند استضعاف در جهان، ریشه‌کن شود و مستضعفان باایمان، امامت و رهبری سیاسی جهان را به دست گیرند و بدین سان، آیه مورد بحث، نوید دهنده حکومت جهانی آنان به رهبری مهدی آل محمّد صلی الله علیه و آله است.

1.. الغیبة، طوسی: ص۱۸۴.

2.. الغیبة، طوسی: ص۲۳۶.


کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
522

در ادامه، خداوند، مصداق نعمت بزرگی را که برای آنان خواسته است، بیان می‌کند و می‌فرماید: (وَ نَجْعَلَهُمْ أئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ)؛ یعنی آن نعمت ارجمند، پیشواییِ جامعه و به ارث بردن حکومت و تشکیل دولتی فراگیر است.

ارتباط آیه با اهل بیت علیهم السلام

منّتى که خداوند بر مستضعفان بنی ‌اسرائیل گذاشته تا آنان را در پرتو ایمان به خداوند و رهبری موسی علیه السلام، وارثان سرزمین مصر گرداند،۱ بیانگر قانونى کلّى است و این قانون، چند مصداق داشته است:

۱. پیروزى موسى علیه السلام و بنى اسرائیل بر فرعونیان و تحقّق این مشیّت الهى؛

۲. نمونه کامل حکومت پیامبر صلی الله علیه و آله و یارانش بعد از ظهور اسلام، که چندى نگذشت مردمانى فقیر و پابرهنه، امّا مؤمن و با اراده، در سایه رهبری الهی، بزرگ‏ترین قدرت‏هاى آن زمان را شکست دادند و در کمتر از نیم قرن بر بخشى از جهان، از جمله جزیرة العرب، حاکم شدند؛

۳. نمونه گسترده‏تر و کامل‏تر یا کامل‏ترین نمونه، حکومت مؤمنان مستضعف، در سایه رهبری امام زمان علیه السلام است. در روایتی از امام على علیه السلام آمده که فرمود:

۰.لَتَعْطِفَنَّ الدُّنیا عَلَینا بَعدَ شِماسِها عَطْفَ الضَّروسِ عَلىٰ وَلَدِها.۲

۰.به راستى که دنیا به ما روى آورد، بعد از آن که چونان مادّه شتر بدخویى که به بچّه خود، مهربان شود.

امیر مؤمنان علیه السلام به دنبال آن، این آیه را تلاوت کرده است:

1.. گفتنی است صرف استضعاف، نمی‌تواند زمینۀ حکومت جهانی اسلام را فراهم سازد، بلکه استضعاف، مفهومی است که گاه صفت مؤمنان قرار می‌گیرد و گاه، صفت کافرانِ عافیت‌طلب و تن‌آسا. لذا طبق دیگر آیاتی که در بارۀ حکومت جهانی اسلام گذشت، باید دانست ایمان و عمل صالح، دو شرط ضرور برای برپاییِ حکومت جهانی اسلام است، چنان که مستضعفان بنی‌اسرائیل نیز از این دو، بهرمند بودند، وگر نه استحقاق پیشوایی و امامت را نمی‌یافتند.

2.. نهج البلاغة: حکمت ۲۰۹.

  • نام منبع :
    کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ با همکاری مهدی کمانی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 31060
صفحه از 593
پرینت  ارسال به