477
کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام

امام علیه السلام می‌فرماید:

۰.بگویید: «صَلَواتُ اللّهِ وَ صَلَواتُ مَلائِکَتِهِ وَ أنبِیائِهِ وَ رُسُلِهِ وَ جَمیعِ خَلقِهِ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ السَّلامُ عَلَیهِ وَ عَلَیهِم وَ رَحمَةُ اللّهِ وَ بَرَکاتُهُ».

راوی از ثواب این صلوات، سؤال می‌کند و امام علیه السلام می‌فرماید:

۰.الخُروجُ مِنَ الذُّنوبِ ـ وَ اللّهِ ـ کَهَیئَتِهِ یَومَ وَلَدَتْهُ اُمُّهُ.۱

۰.به خدا سوگند، [ثواب آن] خارج شدن از گناهان است، همچون روزی که از مادر زاده شده است.

از امام کاظم علیه السلام نیز روایت شده که فرمود:

۰.صَلاةُ اللّهِ رَحمَةٌ مِنَ اللّهِ، وَ صَلاةُ المَلائِکَةِ تَزکِیَةٌ مِنهُم لَهُ، وَ صَلاةُ المُؤمِنینَ دُعاءٌ مِنهُم لَهُ.۲

۰.درود الهی، رحمت از جانب اوست و درود فرشتگان، به پاکی یاد کردن است و درود مؤمنان، دعا از سوی آنان است.

«یُصلُّون» در آیه، به صورت فعل مضارع آمده که دلالت بر استمرار دارد؛ یعنى خداوند و فرشتگان، همواره بر او درود و رحمت مى‏فرستند؛ رحمت و درودى پیوسته و جاودان.

بنا بر این آیه، اهل ایمان، وظیفه دارند بر پیامبر خدا صلی الله علیه و آله دورد فرستند و برای علوّ درجات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به درگاه خدای سبحان، دعا کنند.

در ادامه، خداوند، امر دیگری را نیز به همراه درود بر پیامبر صلی الله علیه و آله، از اهل ایمان خواسته و فرموده: (وَ سَلِّمُوا تَسْلِيمًا).

این عبارت، دارای دو معناست که می‌توان آیه را مشتمل بر هر دو معنا دانست.۳

1.. معانی الأخبار: ص۳۶۸.

2.. ثواب الأعمال: ص۱۵۶.

3.. این دو معنا از باب استعمال لفظ واحد در چند معنا نیست، بلکه از باب ظاهر و باطن است؛ چرا که یکی از اقسام روایات بطنی، روایاتی است که معنای محتمل مرجوح را بیان می‌کنند.


کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
476

۰.بسیاری از اهل لغت، بر این باورند که «صلاة» به معنای دعا، طلب برکت و تمجید است و فعل این مادّه «صَلّی علی فلان»، به معنای دعا کردن و مدح کردن (به پاکی ستودن) است.

فعل «سَلَّمَ»، بسته به این که با چه حرف اضافه‌ای به کار رود، معانی متفاوتی دارد. اگر با حرف «عَلی» به کار رود، به معنای سلام کردن بر کسی است.

سلام کردن، به معانی درخواست سلامت و صحّت از خداوند برای دیگری است.۱

امّا اگر «سَلَّمَ» با حرف « لِـ » به کار رود، به معنای تسلیم امر کسی بودن و به حکم او راضی شدن است.۲

تفسیر

خداوند، در صدر این آیه می‌فرماید: (خداوند و فرشتگانش به پیامبر، درود مى‏فرستند، اى مؤمنان! شما نیز بر او درود بفرستید). درود فرستادن خداوند، فرشتگان و انسان‌ها، معانی متفاوتی دارد؛ چرا که درود انسان‌ها و فرشتگان، در واقع، دعا و طلب برکت و رحمت از خداوند برای پیامبر صلی الله علیه و آله است؛ امّا این معنا در مورد خداوند، مفهوم ندارد؛ چرا که طلبِ از خود می‌شود. از این رو، درود الهی، به معنای این است که دیگران را مشمول رحمت بی‌کران خود می‌نماید.

در روایتی آمده است که علی بن ابی حمزه از امام صادق علیه السلام در باره این مطلب، سؤال می‌کند. امام علیه السلام در پاسخ او می‌فرماید:

۰.الصَّلاةُ مِنَ اللّهِ عز و جل رَحمَةٌ، وَ مِنَ المَلائِکَةِ تَزکِیَةٌ، وَ مِنَ النّاسِ دُعاءٌ.

۰.درودِ خداوند، رحمت است، از ملائکه باشد، [در معنای] به پاکی یاد کردن است و اگر از مردم باشد، [به معنای] دعاست.

ابن ابی حمزه، می‌پرسد: چگونه بر محمّد و آل او درود بفرستیم؟

1.. العین: ج۷ ص۲۶۵.

2.. لسان العرب: ج‏۱۲ ص۲۹۵.

  • نام منبع :
    کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ با همکاری مهدی کمانی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 31337
صفحه از 593
پرینت  ارسال به