471
کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام

۳. زمینه‌سازی برای رهبری سیاسی اهل بیت علیه السلام

مرجعیّت علمی اهل بیت علیه السلام، در واقع، زمینه‌سازی برای رهبری سیاسی آنهاست؛ زیرا رهبری سیاسی، یکی از شاخه‌های مرجعیّت علمی در زمینه‌های مختلف اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی است. در واقع، رهبری مطلق علمی، از رهبری سیاسی جدا نیست.

۴. وجود انسان‌های ناشایست در میان خانواده‌های برگزیده

در آیه یاد ‌شده، بندگان برگزیده خدا، به سه دسته تقسیم شده‌اند: ستمگرِ به خود، میانه‌رو، و پیش‌گام در نیکی‌ها. این تقسیم‌بندی، به این واقعیت اشاره دارد که وجود انسان‌های ناشایست در خانواده‌های شایسته، دور از انتظار نیست، همان‌طور که در خانواده انبیای گذشته، افراد ناصالحی وجود داشته است (مانند همسر و فرزند نوح علیه السلام و نیز همسر لوط علیه السلام). در دودمان پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله نیز افراد ناصالحی وجود دارند. بنا بر این، وجود چنین افرادی نباید در حقّانیت آنان، سرمشق گرفتن از زندگی آنان و تلاش برای ساختن جامعه پیش‌گام، تردید ایجاد نماید.

۵. تلاش برای دستیابی به جایگاه پیش‌گامان

بر اساس توضیحاتی که داده شد، هر چند «آیه وراثت کتاب»، در اصل به خاندان رسالت، اختصاص دارد؛ لیکن با تأمّل در مضمون آن، روشن می‌شود که گروه‌های سه‌گانه که در آن مطرح شده‌اند، مراتبی دارند و اهل بیت علیهم السلام سرآمدِ پیش‌گامان در نیکی‌ها هستند. بنا بر این، هیچ مانعی برای شمول گروه‌بندی آیه نسبت به دیگران نیست. از این رو، پیام روشن آن به امّت اسلامی این است که تلاش کنند از مرزهای ظلم به نفس و میانه‌روی در تحصیل نیکی‌ها، عبور کنند و به قلّه پیشتازان، نزدیک شوند، این پیام را به وضوح، می‌توان در روایات زیر نیز مشاهده نمود:

۱. از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که در تبیین مراتب گروه‌هایی که در آیه مورد بحث آمده‌اند، می‌فرماید:

۰.السّابِقُ‏ یَدخُلُ الجَنَّةَ بِغَیرِ حِسابٍ، وَ المُقتَصِدُ یُحاسَبُ حِساباً یَسیراً، وَ الظّالِمُ لِنَفسِهِ


کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
470

معرّفی کرده، حاکی از طهارت معنوی و عصمت آنهاست.

۳. در میان امّت پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله، اهل بیت او، تنها کسانی هستند که بر پایه ادّله قطعی، از طهارت و معنویت و عصمت الهی برخوردارند و بر اساس حدیث ثقلین، همتای قرآن محسوب می‌شوند.

بنا بر این، پس از پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله، میراثداری قرآن به دودمان او اختصاص دارد؛ امّا نه همه آنها، بلکه تنها کسانی که در انواع نیکی‌ها، امام و پیش‌گام‌اند؛ یعنی میراثداری حقیقی علوم و معارف این کتاب آسمانی، ویژه امیر مؤمنان، فاطمه زهرا و یازده فرزند معصوم آنها ـ صلوات الله علیهم اجمعین ـ است.

پیام‌ها

۱. مرجعیّت علمی اهل بیت علیهم السلام

اصلی‌ترین پیام «آیه وراثت کتاب»، مرجعیّت علمی اهل بیت علیهم السلام برای جهان اسلام است. این آیه، اهل بیت علیهم السلام را پیش‌گامان در نیکی‌ها و دور از هر گونه کوتاهی در به انجام رساندن اوامر الهی و میراثداران حقیقی دانش قرآن، معرّفی کرده است و بدین‌سان، امّت اسلامی را برای بهره‌گیری از سرچشمه زلال معارف این کتاب آسمانی، به مراجعه به آنان، دعوت می‌نماید. گفتنی است این پیام در آیات دیگر قرآن نیز مورد تأکید قرار گرفته۱ و در روایات فراوان، بدان تصریح شده است.۲

۲. حجّیت تفسیر اهل بیت علیهم السلام

دومین پیام «آیه وراثت»، حجیّت سخنان اهل بیت علیه السلام در تبیین و تفسیر معارف قرآن است. این پیام، لازمه مرجعیّت علمی خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله است.

1.. ر. ک: آیات (و من عنده علم الکتاب) و (فسئلوا اهل الذکر).

2.. ر. ک: اهل بیت علیهم السلام در قرآن و حدیث: ص۴۱۱ ـ ۴۴۵ (فصل یکم: ویژگی‌های علمی اهل بیت علیهم السلام)، دانش‌نامۀ امیر المؤمنین علیه السلام: ج۱۰ ص۵۵۰ (دانش قرآن).

  • نام منبع :
    کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ با همکاری مهدی کمانی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 31811
صفحه از 593
پرینت  ارسال به