467
کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام

سلیمان به امام گفت: پس «کسی که به خود ظلم می‌کند»، چه کسی است؟

امام علیه السلام فرمود:

۰.الجالِسُ فی بَیتِهِ لا یَعرِفُ حَقَّ الإمامِ، وَ المُقتَصِدُ: العارِفُ بِحَقِّ الإِمامِ، وَ السّابِقُ بِالخَیراتِ: الإمامُ.۱

۰.[او] کسی است که در خانه می‌نشیند و حقّ امام را نمی‌شناسد؛ و میانه‌رو، کسی است که حقّ امام را می‌شناسد، و پیش‌گام در نیکی‌ها، امامِ معصوم است.

۸. از ابو بصیر نیز نقل شده که گفت: از امام صادق علیه السلام در باره این آیه سؤال کردم. فرمود: «تو چه می‌گویی؟»

گفتم: من بر این باورم که این آیه، ویژه فرزندان فاطمه( است.

امام علیه السلام فرمود:

۰.أمّا مَن سَلَّ سَیفَهُ وَ دَعَا النّاسَ إلىٰ نَفسِهِ إلَى الضَّلالِ مِن وُلدِ فاطِمَةَ وَ غَیرِهِم، فَلَیسَ بِداخِلٍ فِی الآیَةِ.۲

۰.امّا کسی که شمشیر کشیده و مردم را به سوی خود و به گم‌راهی فرا می‌خوانَد ـ از فرزندان فاطمه باشد یا نباشد ـ داخل در آیه نیست.

۹. از امام رضا علیه السلام نقل شده که در پاسخ در باره مراد آیه (ثُمَّ أَوْرَثْنَا ٱلْكِتَابَ ٱلَّذِينَ ٱصْطَفَيْنَا مِنْ عِبَادِنَا) فرمود:

۰.وُلدُ فاطِمَةَ(، وَ السّابِقُ بِالخَیراتِ: الإمامُ، وَ المُقتَصِدُ العارِفُ بِالإِمامِ، وَ الظّالِمُ لِنَفسِهِ الَّذی لا یَعرِفُ الإِمامَ.۳

۰.[مراد] فرزندان فاطمه( است؛ «پیش‌گام در خیرات»، امام است، «میانه‌رو‌»، کسی است که امام را می‌شناسد و «ظالم به خود»، کسی است که امام را نمی‌شناسد.

۱۰. همچنین نقل شده امام رضا علیه السلام در مجلس مأمون در مرو به همراه دانشمندانی از

1.. الکافی: ج۱ ص۲۱۵.

2.. الاحتجاج: ج۲ ص۱۳۹.

3.. الکافی: ج۱ ص۲۱۵.


کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
466

۰.السَّابِقُ بِالخَیراتِ: الإِمامُ، وَ المُقتَصِدُ: العارِفُ لِلإِمامِ، وَ الظّالِمُ لِنَفسِهِ: الَّذی لا یَعرِفُ الإمامَ.۱

۰.پیش‌گام نیکی‌ها، امام است؛ میانه، کسی است که امام را می‌شناسد؛ و ظالم به خود، کسی است که امام را نمی‌شناسد.

۵. در نقلی دیگر از امام باقر علیه السلام آمده است:

۰.السّابِقُ بِالخَیراتِ: الإمامُ، فَهِیَ فی وُلدِ عَلِىٍّ وَ فاطِمَةَ علیهم السلام.۲

۰.پیش‌گامِ نیکی‌ها، امام است و این آیه، در باره فرزندان علی و فاطمه علیهم السلام است.

۶. در روایتی دیگر آمده است که امام صادق علیه السلام فرمود:

۰.إنَّ فاطِمَةَ أحصَنَت فَرجَها فَحَرَّمَ اللّهُ ذُرِّیَّتَها عَلَى النّارِ، وَ فیهم نَزَلَت: (ثُمَّ أَوْرَثْنَا ٱلْكِتَابَ ٱلَّذِينَ ٱصْطَفَيْنَا مِنْ عِبَادِنَا فَمِنْهُمْ ظَالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُم مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سَابِقٌ بِالْخَيْرَاتِ).۳

۰.فاطمه( [همچون مریم] پاک‌دامن بود. لذا خداوند ذرّیه او را بر آتش، حرام ساخت و در باره آنان فرمود: (سپس این کتاب را به بندگان برگزیده خود، به میراث دادیم؛ امّا برخى از آنان بر خود ستمکارند و برخى از ایشان، میانه‏رو هستند و برخى از آنان، در کارهاى نیک به فرمان خدا پیش‌گام‌اند).

۷. امام صادق علیه السلام به سلیمان بن خالد ـ که ابتدا زیدی بود ـ۴ فرمود: «شما در باره آیه (ثُمَّ أَوْرَثْنَا ٱلْكِتَابَ ٱلَّذِينَ ٱصْطَفَيْنَا مِنْ عِبَادِنَا) چه باوری دارید؟».

او پاسخ داد: می‌گوییم این آیه در باره فاطمیان قیام کننده با شمشیر است.

امام علیه السلام فرمود: «این گونه نیست که می‌اندیشی! کسی که قیام مسلّحانه می‌کند و مردم را به تفرقه فرا می‌خواند، داخل در آیه نیست».

1.. الکافی: ج۱ ص۲۱۴.

2.. بصائر الدرجات: ص۶۵ ح ۳.

3.. الخرائج و الجرائح: ج۱ ص۲۸۱.

4.. زیدیه، معتقد بودند که هر یک از اولاد فاطمه( که قیام مسلّحانه کند، امام واجب الإطاعه است. وی در زمان امام صادق علیه السلام دست از این تفکّر برداشت و توبه نمود (ر. ک: شرح اُصول الکافی، ملاّ صالح: ج۵ ص۲۸۲).

  • نام منبع :
    کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ با همکاری مهدی کمانی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 31497
صفحه از 593
پرینت  ارسال به