امام علیه السلام فرمود: «[اگر این گونه باشد] بنا بر این، امّت محمّد باید همگی در بهشت باشند؟!».

من گفتم: ای فرزند پیامبر خدا! پس این آیه در باره چه کسانی نازل شده است؟

امام علیه السلام سه مرتبه فرمود: «به خدا سوگند، در باره ما اهل بیت، نازل شده است».^۱

۲. ابو اسحاق سبیعی نیز نقل می‌کند: در سفر حج، امام باقر علیه السلام را ملاقات کردم و از آیه (ثُمَّ أَوْرَثْنَا ٱلْكِتَابَ ٱلَّذِينَ ٱصْطَفَيْنَا مِنْ عِبَادِنَا) از ایشان سؤال کردم.

امام علیه السلام فرمود: «ای ابو اسحاق! قوم تو (یعنی کوفیان) چه نظری دارند؟».

گفتم: آنان می‌گویند این آیه در باره همه امّت، نازل شده است.

امام علیه السلام فرمود: «اگر همگی اهل بهشت باشند، چه چیز آنان را از ترکِ مَحارم، باز می‌دارد و بیم می‌دهد؟!».

گفتم: فدایت شوم، نظر شما چیست؟

امام علیه السلام فرمود: ای ابو اسحاق! این آیه تنها در باره ماست».^۲

۳. از امام باقر علیه السلام روایت شده که در باره این آیه فرمود:

۰.فَهُم آلُ مُحَمَّدٍ صَفوَةُ اللّهِ، (فَمِنْهُمْ ظَالِمٌ لِنَفْسِهِ) وَ هُوَ الهالِکُ، (وَ مِنْهُم مُقْتَصِدٌ) و هُمُ الصّالِحونَ، (وَ مِنْهُمْ سَابِقٌ بِالْخَيْرَاتِ بِإِذْنِ ٱللّهِِ)، فَهُوَ عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ علیه السلام.^۳

۰.آنان، خاندان محمّد و برگزیدگان الهی هستند: (برخی از آنان به خود ستم می‌کنند) و او کسی است که هلاک می‌گردد: (برخی از آنان، میانه‌رو هستند) که مراد صالحان هستند: (و برخی به توفیق الهی در نیکی‌ها، پیش‌گام هستند) که او، علی بن ابی طالب علیه السلام است.

۴. از امام باقر علیه السلام روایت شده که در باره این آیه فرمود:

۳. مراد از برگزیدگان

مفسّران، در تبیین مقصود از برگزیدگانی که میراثداران کتاب هستند، اختلاف نظر دارند. بعضی گفته‌اند: انبیا هستند، برخی گفته‌اند: بنی اسرائیل‌اند، برخی گفته‌اند: امّت محمّد صلی الله علیه و آله هستند، برخی گفته‌اند: علمای امّت محمّد صلی الله علیه و آله هستند و برخی گفته‌اند: مقصود از برگزیدگان که قرآن را به ارث برده‌اند، دودمان پیامبر خدا صلی الله علیه و آله از اولاد فاطمه( هستند که جزو آل ابراهیم علیه السلام و مشمول این آیه‌اند:^۱

(إِنَّ اللهَ اصْطَفَى ءَادَمَ وَ نُوحًا وَ ءَالَ إِبْرَاهِیمَ وَ ءَالَ عِمْرَانَ عَلىَ الْعَالَمِینَ.^۲

خداوند، آدم و نوح و آل ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان، برترى داد).

گفتنی است روایات فراوانی، تفسیر اخیر را تأیید می‌کند که در ادامه بحث به آنها اشاره می‌کنیم. علاوه بر آنها پیامبر خدا صلی الله علیه و آله مکرّر تصریح فرموده: اهل بیت علیهم السلام، عالم به قرآن هستند و نظر آنان در باره معارف قرآن، مصون از خطاست و در «حدیث متواتر ثقلین» نیز تأکید فرموده که آنان با قرآن، پیوندی ناگسستنی دارند.

بنا بر این، معنای آیه چنین می‌شود: پس از آن که قرآن را به تو وحی کردیم،^۳ آن را به ذرّیه تو ارث دادیم؛ البتّه آن ذرّیه‌ات که ما برگزیدیم و از بین بندگان، آنان را در همان روزی که آل‌ ابراهیم را بر ‌می‌گزیدیم، انتخاب کردیم.^۴

و امّا شماری از روایاتی که با صراحت، این نظریه را تأیید می‌کنند، عبارت‌اند از:

۱. ابو حمزه ثُمالی گزارش می‌کند: من نزد امام سجّاد علیه السلام نشسته بودم. دو نفر عراقی نزد ایشان آمدند و از آیه (ثُمَّ أَوْرَثْنَا ٱلْكِتَابَ ٱلَّذِينَ ٱصْطَفَيْنَا) پرسیدند. امام علیه السلام فرمود: «شما اهل عراق، [در باره آن] چه باوری دارید؟».

آن دو گفتند: آنان می‌گویند که این آیه در باره امّت محمّد صلی الله علیه و آله نازل شده است.