راستگویان است).^۱ در این دو آیه، بحث از راستگویى یا دروغگویى زبانى، آن هم در یک رویداد است، نه آن که «صادقین» به معنای مطلق، نشانگرِ معصومان علیهم السلام باشد.

گفتنی است فرمان اقتدا به «صادقین» در این آیه نورانی، بدون هیچ قید و شرطی آمده است. همچنین واژه «الصادقین»نیز مطلق و بدون قید است. بنا بر این، در ‌می‌یابیم که تبعیت از «صادقین»، همیشگی و همه‌جانبه است، یعنى همیشه در تمام مسائل عقیدتى، سیاسى، اخلاقى، اجتماعى و... پیروِ آنان باشید.

بنا بر این، مفهوم «صادقین» در این آیه، بسیار ژرف و والاتر و فراگیرتر از صدق و کذب زبانى است. به عبارتى اوّلاً «صدق» در عرصه‏هاى گفتار، کردار، اخلاق، عقاید و... را فرا مى‏گیرد و ثانیاً همین موارد نیز مراتبى دارد که اهل بیت علیهم السلام در اوج آن قرار دارند؛ چرا که پیشوای اهل ایمان و تقوا معرّفی شده‌اند.

خداوند در سوره حجرات، ایمان راسخ و کامل را از معیارهاى ورود به حوزه صادقین مى‏داند و مى‏فرماید:

۰.([برخى از] بادیه‌نشینان و اعراب گفتند: «ایمان آوردیم». بگو: «ایمان نیاورده‏اید، لیکن بگویید: اسلام آوردیم، و هنوز ایمان در دل‏هاى شما داخل نشده است...». فقط مؤمنان، کسانى‏اند که به خدا و پیامبر او ایمان آورده‌اند و دیگر شک نیاورده و با مال و جانشان در راه خدا، جهاد کرده‏اند).

سپس می‌فرماید:

(أُوْلٰئِک هُمُ الصَّادِقُونَ؛

اینان‌اند که راستگویان‌اند).^۲

در سوره حشر در بحث فَیء مى‏فرماید:

۰.(و براى فقراى مهاجرین است؛ کسانى که از خانه و کاشانه (مکّه) و اموال خود، بیرون رانده شده‌اند، در حالى که فضل الهى و رضوان او را مى‏طلبند و

شدن از آنها، انسان را با خطر بی‌تقوایی مواجه می‌کند. اکنون باید دید چه کسانی می‌توانند مصداق «صادقین» در آیه باشند؟

آری. آنان، همان اهل بیت پیامبرند که قرآن، مودّت آنان را واجب دانسته است. کسانی که بر پایه مجموع سه آیه قرآنی^۱ راه رسیدن به رضوان الهی در جامعه اسلامی هستند:

فَکانُوا هُمُ السَّبیلَ إلیکَ وَ المَسْلکَ إلىٰ رِضوانِک.^۲

بدین سان، خداوند سبحان، در ادامه امر مى‏فرماید: (وَکُونُواْ مَعَ الصَّادِقِینَ؛ و همراه صادقین باشید).

مراد از واژه «مع» در (كُونُوا مَعَ ٱلصَّادِقِينَ)، غیر از «مِن» (كُونُوا مِنَ ٱلصَّادِقِينَ؛ از صادقان باشید) است. «کونوا من الصادقین»، امر به اتّصاف به صدق است؛ امّا (كُونُوا مَعَ ٱلصَّادِقِينَ)، امر به تبعیّت و دنباله‌روی از آنان و امر به اقتدا به مرام و روش آنان است.^۳

بنا بر این، بسیار تفاوت است بین تعبیر موجود در این آیه و این که بفرماید: راستگو باشید یا از راستگویان باشید.

در داستان یوسف علیه السلام، برادران او هنگامى که با گریه و با پیراهن خونین، نزد پدر آمدند، هر چه تلاش کردند تا پدر را فریب دهند، به نتیجه نرسیدند. سرانجام گفتند: (وَ مَا أَنتَ بِمُؤْمِنٍ لَّنَا وَ لَوْ کنَّا صَادِقِینَ؛^۴ تو حرف ما را نمى‏پذیرى هر چند راستگو باشیم).

همچنین در موضوع لعان و تهمت زنا زدن به همسران، بدون وجود شاهد، شوهر باید چهار بار با سوگند به خدا شهادت دهد که: (إِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِینَ)، یعنى (او از