395
کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام

۰.على و فاطمه و دو پسر آنها.

ثعلبی، بعد از گزارش این روایت می‌گوید: حدیث کسا و دیگر احادیث مناقب این خانواده، گواه این تفسیر است.۱

همچنین طبری و ثعلبی، از مفسّران اهل سنّت، گزارش کرده‌اند: بعد از حادثه کربلا، هنگامی که امام سجّاد علیه السلام را به اسیری بردند و در کنار راه مسجد دمشق نگه داشتند، یکی از شامیان برخاست و گفت: سپاس، خدایی را که شما را کُشت و ریشه‌کن ساخت و شاخِ فتنه را شکست. در این هنگام، علی بن الحسین علیه السلام فرمود: «آیا قرآن خوانده‌ای؟».

آن مرد جواب داد: آری.

امام علیه السلام فرمود: «سوره "ال حم" را خوانده‌ای؟».

آن مرد گفت: قرآن خوانده‌ام؛ امّا «ال حم» را خیر.

امام علیه السلام فرمود: (قُلْ لا أَسْأَلُکُمْ عَلَیهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبىٰ) را نخوانده‌ای؟». آن مرد گفت: مراد، شما هستید؟!

امام علیه السلام فرمود: «آری».۲

زمخشری، پس از اشاره به تطبیق «قُربی» بر اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله، از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله چنین روایت می‌کند:

۰.مَنْ ماتَ عَلىٰ حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ ماتَ شَهیداً. ألا وَ مَن ماتَ عَلىٰ حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ ماتَ مَغفوراً لَهُ. ألا وَ مَن ماتَ عَلىٰ حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ ماتَ تائِباً. ألا وَ مَن ماتَ عَلىٰ حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ ماتَ مُؤمِناً مُستَکمِلَ الإیمانِ. ألا وَ مَن ماتَ عَلىٰ حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ بَشَّرَه مَلکُ المَوتِ بِالجَنَّةِ، ثُمَّ مُنکَرٌ وَ نَکیرٌ. ألا وَ مَن ماتَ عَلىٰ حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ یُزَفُّ إلَى الجَنَّةِ کَما تُزَفُّ العَروسُ إلىٰ بَیتِ زَوجِها. ألا وَ مَن ماتَ عَلىٰ حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ فُتِحَ لَهُ فی قَبرِه بابانِ إلىَ الجَنَّةِ. ألا وَ مَن ماتَ عَلىٰ حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ جَعَلَ اللّهُ قَبرَهُ مَزارَ

1.. تفسیر الثعلبی: ج۸ ص۳۱۰ ـ ۳۱۱.

2.. تفسیر الثعلبی: ج۸ ص۳۱۱، تفسیر الطبری: ج۲۵ ص۳۳.


کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
394

زیبا در بر دارد:

۰.... ثُمَّ جَعَلتَ أجرَ مُحَمَّدٍ ـ صَلَواتُکَ عَلَیهِ وَ آلِهِ ـ مَوَدَّتَهُم فی کِتابِک، فَقُلتَ: (قُلْ لا أَسْأَلُکُمْ عَلَیهِ أَجْرًا إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِى الْقُرْبَى)، وَ قلت: (مَا سَأَلْتُکم مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَکمْ)، وَ قُلْتَ: (مَآ أَسْأَلُکُمْ عَلَیهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَن شَاءَ أَن یتَّخِذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِیلاً)، فَکانُوا هُمُ السَّبِیلَ إلَیکَ وَ المَسْلَکَ إِلى رِضوانِکَ.۱

۰.... آن گاه، پاداش رسالت محمّد را ـ که درود بى‏پایانت بر او و خاندانش باد ـ، دوستى‏شان قرار دادى و فرمودى: (بگو: من از شما پاداشى جز دوستى خویشاوندانم نمى‏خواهم)، و فرمودى: (هر مزدى که از شما خواستم، به سود خودتان است) و فرمودى: (از شما در برابر این [رسالت]، پاداشى نمى‏خواهم، مگر این که کسى بخواهد به سوى پروردگار خود، راهى در پیش گیرد). پس ایشان، راه منتهی به تو و مسیر رسیدن به خشنودى تو بودند.

بنا بر این، اهل بیت پیامبر خدا صلی الله علیه و آله، گران‌بهاترین هدیه الهی به جامعه اسلامی و تنها راه رسیدن به خشنودى پروردگار و دستیابى به کمال مطلق‏اند.

در روایات بسیارى از مصادر شیعه و سنّى، تأکیده شده که مقصود از «القربى»، اهل بیت علیهم السلام هستند. برای نمونه، در تفسیر الثعلبی، از دانشمندان سنّی، آمده است که اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله از ایشان پرسیدند:

۰.یا رَسولَ اللّهِ!‏ مَنْ قَرابتُکَ الَّذینَ وَجَبَتْ عَلَینا مَودَّتُهُم؟

۰.اى پیامبر خدا! آن خویشاوندانت که دوستى آنان بر ما واجب شده است، چه کسانى هستند؟

ایشان فرمود:

۰.عَلِیٌّ وَ فاطِمَةُ وَ ابْناهُما.۲

1.. الإقبال: ج۱ ص۵۰۶.

2.. تفسیر الثعلبی: ج۸ ص۳۱۰. این روایت، به وسیلۀ طَبرِسی در مجمع البیان (ج ۹ ص۴۳)، ابن ابی حاتم در تفسیر ابن أبی حاتم (ج ۱۰ ص۳۲۷۶ ـ ۳۲۷۷)، زمخشری در الکشّاف (ج ۴ ص۲۱۹ ـ ۲۲۰)، سیوطی در الدرّ المنثور (ج ۶ ص۷)، حاکم حسکانی در شواهد التنزیل (ج ۲ ص۱۸۹)، هیثمی در مجمع الزوائد (ج ۷ ص۱۰۳) و طبرانی در المعجم الکبیر (ج ۳ ص۴۷) نیز گزارش شده است.

  • نام منبع :
    کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ با همکاری مهدی کمانی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 31597
صفحه از 593
پرینت  ارسال به