در گردنههاى جهل و انحراف و حیرت، از امّت، دستگیرى نموده، در شاه‌راه هدایت به سعادت، ره‌نمون آنها گردد. آیه شریف «اکمال دین»، در چنین برهه‌ای از تاریخ صدر اسلام بر قلب نورانى پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله نازل شد و براى همیشه، روز هجدهم ذى حجّه، روز تعیین على بن ابى طالب علیه السلام به امامت مسلمانان را به عید بزرگ آنان، مبدّل ساخت.
سبب نزول
در این آیه شریف، سخن از یک روز بزرگ و باشکوه است که نقطه عطفى براى مسلمانان، شمرده مىشود. روز ناامیدى دشمنان اسلام از انحراف یا آسیب رساندن به آن، روز کامل شدن دین، روز تمام شدن نعمت بر امّت اسلامى و روز خشنودى پروردگار از آیین جهانى اسلام. این ویژگىهاى برجسته، نشان مىدهد که آن روز، سرنوشت سازترینِ روز در تاریخ رسالت پیامبر اسلام، بلکه در تاریخ اسلام است و از این روست که یکى از یهودیان، به دومین خلیفه مسلمانان مىگوید که اگر در دین آنها چنین روزى بود، آن را جشن مىگرفتند. بخارى، از طارق بن شهاب روایت کرده است که:
۰.یکى از یهودیان به عمر بن خطّاب گفت: اى امیر مؤمنان! آیهاى در کتاب شماست و آن را قرائت مىکنید که اگر بر ما یهودیان نازل شده بود، آن روز را جشن مىگرفتیم.
۰.گفت: کدام آیه؟
۰.گفت: (امروز، دینتان را براى شما کامل کردم...).۱
به راستى، روزى با این اهمّیت و ویژگىها که شایسته جشن گرفتن است، کدام روز است؟
در پاسخ این سؤال، به جستجوى سخن کسانى مىرویم که در پىِ بیان سبب نزول این آیه بودهاند، هر چند که برخى براى رسیدن به پیشداورىهاى خود به نظریاتى پایبند شده‌اند که دلائل عقلى و متون تاریخى و حدیثى، آنها را تأیید نمىکند. در ادامه و قبل از
