الف ـ این دیدگاه، مستند به هیچ روایتی نیست؛ بلکه یک احتمال تفسیری است.
ب ـ بارها گفته شد که صرف پشت سرِ هم قرار گرفتن آیات، دلیل قطعی برای وحدت نزول و در نتیجه، وحدت موضوعی آنها نیست.
ج ـ زمان نزول این آیه در سالهای آخر عمر مبارک پیامبر صلی الله علیه و آله است. اهل کتاب در برابر مسلمانان، بارها طعم شکست را چشیده بودند و اسلام، چنان قوّت و نیرو گرفته بود که از ناحیه آنان هیچ تهدیدی متوجّه اسلام و پیامبر صلی الله علیه و آله نبود تا ایشان در برابر آنان، احساس ناامنی نماید و در ابلاغ احکامی در باره آنان، تعلّل کند.۱
د ـ پیامبر صلی الله علیه و آله در آیاتی که پیشتر نازل شده بود، اموری شدیدتر از مفاد آیه ۶۸ مائده را به اهل کتاب، ابلاغ کرده و هراسی از آنان به دل راه نداده بود.۲
ه ـ روایات فراوانی که از شیعه و اهل سنّت نقل شده و سبب نزول این آیه را ابلاغ ولایت علی علیه السلام معرّفی میکنند، این احتمال را مردود میسازند.
۴. نزول آیه تبلیغ در باره ابلاغ همه احکام یا اصل رسالت
غالب مفسّران اهل سنّت، بر این باورند که مراد از (مَا أَنزَلَ ٱللهُ...) ـ که پیامبر صلی الله علیه و آله مأمور به ابلاغ آن شده است ـ امر خاصّی نبوده؛ بلکه مراد، جمیع احکامی است که خداوند بر ایشان وحی کرده است؛۳ امّا همان طور که اشاره شد، اشکال این سخن، آن است که معنای آیه، لغو و بیفایده میگردد؛ چرا که بنا بر این قول، معنای آیه چنین میشود: اگر جمیع آنچه را خدا بر تو نازل کرده است، ابلاغ نکنی، رسالت الهی را ابلاغ نکردهای. اصطلاحاً شرط و جزا، نباید متّحد و یکسان باشند؛ وگر نه در سخن، فایدهای نخواهد بود. از این رو، در پاسخ گفتهاند: مراد آیه، این است که اگر رسالت الهی را کامل ابلاغ نکنی و مثلاً حکم یا آیهای را رها کنی، زشتی و شناعت این کوتاهی از تو، همچون شنیع