بدین سان، پیوستگى اهل بیت علیهم السلام به آسمان و آسمانیان، هویدا مى‏گردد.

د ـ تداوم ثمربخشی (تُؤْتِی‏ أُکُلَها کُلَّ حینٍ بِإِذْنِ رَبِّها)

یکی دیگر از ویژگی‌های شجره طیّبه اهل بیت علیهم السلام، تداوم ثمربخشی است، آن هم به گونه‏اى که هر گاه به سویش دست دراز کنند، ناامید و دست خالى بر نمى‏گردند. بى‏گمان، چنانچه مصداق شجره طیّبه، انسانِ موحّد و باشناخت باشد، میوه و برکات آن، فراوان خواهد بود؛ همچون عبرت‌آموز بودن نگاه‏هاى او،^۱ حکیمانه بودن شنیدنى‏هایش^۲ و....

ثمردهىِ درخت وجود اهل بیت(، آن‌چنان گسترده است که آدمى در پرتو بهره‏گیرى از آنها، گره‏هاى دشوارى از زندگى دنیایى خود را مى‏گشاید و در فراز و نشیب آن، از میدان‏هاى خطرناک و پرآسیبى مى‏گذرد.

کوتاه سخن، آن که بهتر است به این حقیقت اعتراف کنیم که: قلم، در برشمردن دامنه برکات شجره طیّبه اهل بیت علیهم السلام و قلمرو فایده‏رسانى آنان، ناتوان و درمانده است.

گفتنى است بر پایه عبارت (بِإِذْنِ رَبِّهَا) در آیه شریف، نخست آن که همه کارهاى فرا بشرى اهل بیت(، با خواست خداوند انجام مى‏گیرد و از خود در این باره، استقلالى ندارند؛ وانگهى، پاسخ‏ به توسّل‏هاى انجام گرفته به آنها نیز با حساب و کتاب و با روى آوردن به مصلحت افراد، انجام مى‏شود.

چند نکته ادبى

در این آیه شریف، نکات ادبى بسیارى وجود دارد که به برخى از آنها اشاره مى‏شود:

۱. عبارت (أ لَم‏ تَرَ؛ آیا ندیدى؟). به کار بردن این عبارت سازوکارى است براى آماده‏سازى ذهن شنونده تا در انتظار مطالبى که پس از آن مى‏آید، باشد.

۲. معنای استفهام. بهره‏گیرى از پرسش در آیه شریف، براى تشویق شنونده به دانستن است.

۳. به کار بردن فعل ماضى. آیه با به کارگیرى «لَمْ» که به معناى نفى فعل در زمان

[خدا به او] فرمود: «من، تو را پیشواى مردم قرار دادم». [ابراهیم] پرسید: از دودمانم [چه طور]؟ فرمود: «پیمان من به بیدادگران نمى‏رسد»).

با در کنار یکدیگر قرار دادن این آیه و آیاتی چون (وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَ یعْقُوبَ نافِلَةً وَ کُلاًّ جَعَلْنا صالِحین * وَ جَعَلْنَاهُمْ أَئمَّةً یهْدُونَ بِأَمْرِنَا؛^۱ و اسحاق و یعقوب را [نعمتى] افزون به او بخشیدیم و همه را از شایستگان قرار دادیم و آنان را پیشوایانى قرار دادیم که به فرمان ما هدایت مى‏کردند) و آیه شریف (وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمَّا صَبَرُوا وَ کانُوا بِآیاتِنا یوقِنُونَ؛^۲ و چون شکیبایى کردند و به آیات ما یقین داشتند، برخى از آنها را پیشوایانى قرار دادیم که به فرمان ما [مردم] را هدایت مى‏کردند)، این نتیجه به دست مى‏آید که بایسته است امام و پیشوای انسان، داراى یقینى باشد که عالم ملکوت براى او به وسیله کلماتى از خداوند، پرده‌بردارى شده باشد. عالم ملکوت نیز چهره باطنىِ این عالم است. سخن خداوند که فرمود: (یهْدُونَ بِأَمْرِنا؛ به فرمان ما هدایت مى‏کنند)، آشکارا از این مطلب نشان دارد که امام، به نهانِ همه آنچه به موضوع هدایت پیوسته است، یعنى دل‌ها و رفتارها، آگاه است.^۳ به دیگر سخن، نیک و بدِ رفتارها و راه خوش‌بختى و تیره‌روزى، با همه ویژگی‌هاى آن نزد امام، حاضر است. چنین کارى، تنها از کسى بر مى‏آید که ذاتاً و به خودى خود، نیک‌بخت باشد؛ زیرا در غیر این صورت، سعادت او از راه دیگرى به او راه یافته و در نتیجه، الگویى تمام و کمالی پیروى شدنى نیست، همان گونه که قرآن کریم مى‏فرماید:

(أفَمَنْ یَهْدی إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ یُتَّبَعَ أَمَّنْ لا یَهِدِّی إِلَّا أَنْ یُهْدى‏.^۴

پس آیا کسى که به سوى حق رهبرى مى‏کند، سزاوارتر است مورد پیروى قرار گیرد یا کسى که راه نمى‏یابد، مگر آن که هدایت شود؟).