27
کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام

۰.و قال جماعة من أصحابنا: إنّه کتاب لم یصنّف فی معناه مثله، و قیل: إنّه ألف ورقة.۱

۰.گروهی از امامیه گفته‌اند: کتابی در این موضوع نظیر آن نگاشته نشده و گفته شده: آن کتاب هزار برگ است.

۸. تفسیر فرات، تألیف ابو القاسم فرات بن ابراهیم بن فرات کوفى (ق ۴ ق)، معاصر مرحوم کلینی،

این کتاب، بنا بر آنچه مؤلّف در آغاز کتاب می‌نویسد، تفسیر آیات روایت شده از ائمّه است؛۲ امّا اکثر روایاتِ نقل شده در تفسیر، ناظر به مقام والاى اهل بیت علیهم السلاماند و در این میان، ولایت امیر مؤمنان علیه السلام بیشتر مورد توجّه قرار گرفته است.

۹. ما نزل من القرآن فی أمیر المؤمنین علیه السلام، تألیف ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلّودی (م ۳۳۲ ق).۳

۱۰. ما نزل من القرآن فی الخمسة علیهم السلام، تألیف ابو احمد عبد العزیز بن یحیى جلودی (م ۳۳۲ ق).۴

۱۱. ما نزل من القرآن فی أمیر المؤمنین علیه السلام، تألیف ابو الفرج علی بن الحسین اصفهانی زیدی، صاحب الأغانی (م ۳۵۶ ق).۵

۱۲. ما نزل من القرآن فی أمیر المؤمنین علیه السلام، تألیف ابو ‌عبید الله مَرزُبانی، محمّد بن عمران بن موسى خراسانی بغدادی (م ۳۷۸ق).۶

این کتاب در واقع، همان تفسیر الحبری است که توسّط مرزبانی روایت و به او منسوب شده است. این کتاب که رساله‌ای مختصر است، مدّتی پیش به چاپ

1.. الذریعة: ج۱۹ص ۲۹.

2.. ر.ک: تفسیر فرات: ص۴۵.

3.. رجال النجاشی: ص۲۴۱، الذریعة: ج۱۹ ص۲۸.

4.. رجال النجاشی: ص۲۴۱، الذریعة: ج۱۹ ص۳۰.

5.. الفهرست، طوسی: ص۵۴۴، الذریعة: ج۱۹ ص۲۸.

6.. الذریعة: ج۱۹ ص۲۹. تاریخ وفات او را ۳۸۴ ق نیز گفته‌اند (ر.ک: تاریخ بغداد: ج۳ ص۳۵۳).


کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
26

۱. ما نزل من القرآن فی أمیر المؤمنین علیه السلام، تألیف ابو جعفر محمّد بن اورمه قمی، از اصحاب امام رضا علیه السلام.۱

۲. ما نزل من القرآن فی أمیر المؤمنین علیه السلام، تألیف ابو موسى هارون بن عمر بن عبد العزیز بن محمّد مجاشعی، از اصحاب امام رضا علیه السلام.۲

۳. أسماء أمیر المؤمنین علیه السلام من القرآن، تألیف حسین بن قاسم بن محمّد بن ایّوب بن شمون، از اصحاب امام رضا علیه السلام.۳

۴. ما نزل من القرآن فی أمیر المؤمنین علیه السلام، تألیف ابو اسحاق ابراهیم بن محمّد بن سعید ثقفی (م۲۸۳ ق).۴

۵. ما نزل من القرآن فی علی علیه السلام معروف به تفسیر الحبری، تألیف حسین بن حکم حِبَری (م ۲۸۶ ق).۵

۶. التنزیل فی أمیر المؤمنین علیه السلام، تألیف ابن ابو الثلج الکاتب محمّد بن أحمد بن محمّد بن عبد الله بن اسماعیل بن ابی الثلج (م ۳۲۵ ق).۶

۷. ما نزل من القرآن فی أهل البیت علیهم السلام معروف به تفسیر ابن ماهیار، تألیف محمّد بن عبّاس بن علی ابن مروان، معروف به ابن الجحام، معاصر ثقة الإسلام کلینی (تلّعُکبَری در سال ۳۲۸ ق از او سماع کرده است).۷

نجاشی در باره این کتاب می‌نویسد:

1.. رجال النجاشی: ص۳۳۰، الذریعة: ج۱۹ ص۲۹.

2.. رجال النجاشی: ص۴۳۹، الذریعة: ج۱۹ ص۲۹.

3.. رجال ‏النجاشی: ص ۶۶. این کتاب به احتمال قوی به سبک کتاب اللوّامع النورانیّة‌ی سیّد هاشم بحرانی است. نیز، ر.ک: غرر الأخبار و درر الآثار: ص۱۳۷.

4.. رجال النجاشی: ص۱۷، الفهرست، طوسی: ص۱۳، الذریعة: ج۱۹ ص۲۸.

5.. ر.ک: تفسیر الحبری: ص۷۸.

6.. الفهرست: ص۴۲۶، نجاشی در رجال خود (ص ۳۸۱) عنوان کتاب را «ما نزل فی أمیر المؤمنین علیه السلام» گزارش کرده است (ر.ک: الذریعة: ج۴ ص۴۵۴ و ج۱۹ ص۲۸ ـ ۲۹). صاحب الذریعة می‏نویسد: «ابن ‌طاووس در کتاب الیقین، چهار روایت را از این کتاب، گزارش و نام آن را «التنزیل» ذکر کرده است» (الذریعة: ج۱۹ ص۲۸).

7.. رجال النجاشی: ص۳۷۹، الذریعة: ج۱۹ ص۲۹ ـ ۳۰.

  • نام منبع :
    کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ با همکاری مهدی کمانی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 31734
صفحه از 593
پرینت  ارسال به