۱۹

گنجینه‌ هشدارهای الهی

(لِنَجْعَلَهَا لَکُمْ تَذْکِرَةً وَ تَعِیَهَا أُذُنٌ وَاعِیةٌ.^۱

تا آن [حادثه] را براى شما [مایه‏] تذکّرى گردانیم و گوشى شنوا، آن را نگاه دارد).

اشاره

اهل ایمان باید نسبت به تکرار حوادثی که در امّت‌های پیشین رخ داده است، هوشیار باشند و همیشه تابلوی هلاکت جوامع گذشته را پیش رو داشته باشند. این امر در مورد رهبران جامعه اسلامی، بسیار حیاتی و ضرور است و می‏توان گفت از شاخصه‌های یک رهبر بزرگ برای جامعه اسلامی، حاضر بودن تمامی حوادث درس‌آموز گذشته در ذهن اوست. اهل بیت علیهم السلام بارزترین مصداق‌های این آیه و گنجینه هشدارها و پیامهای الهی‌اند.

واژگان

«وَعی» بر وزن «قند»، به معنای به خاطر سپردن و نگهداری سخن در صندوقچه دل و ذهن است. «وِعاء» از همین مادّه، به معنای ظرف است.^۲ از آن جایی که سخنان دیگران از طریق گوش، شنیده و دریافت می‏شوند، لذا گاه «وعی» به شکل اسناد مجازی به

همین دلیل، جانشینی پیامبر صلی الله علیه و آله به اهل بیت علیهم السلام اختصاص دارد و تا آنها در جامعه حضور دارند، دیگری حقّ رهبری امّت اسلامی را ندارد و در غیبت آنها، فقیه جامع شرایط رهبری، زعامت امّت را به عهده خواهد داشت.

۲. ضرورت تداوم برائت از مشرکان

امام على علیه السلام نخستین کسى بود که پیام برائت از مشرکان را به مسلمانان، ابلاغ کرد؛ امّا این پیام، نمى‏توانست و نمى‏تواند به آن زمان، محدود باشد؛ بلکه مسلمانان در فراخناى تاریخ، همواره باید این بیزارى را در گفتار و کردار و رفتار، بنمایانند.

۳. بهره‌گیری فرهنگی از فرصت‌های اجتماعی

پیام دیگر آیه برائت، ضرورت بهره‌گیری از فرصت‌های اجتماعی جهت مبارزه با ضدّ ارزش‌ها و فرهنگ‌سازی ارزش‌های اعتقادی، اخلاقی و عملی است.