259
کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام

ساختگى، مثل لات، هُبَل و... هستند. دسته سوم، حاکمیت‏هاى طاغوتى‏اند که امام رحمه الله این قدرت‏ها را «بت‏هاى نوین» نامید. خطر بزرگى که امروزه جوامع بشر را تهدید مى‏کند، شرک عملى به معناى سوم، یعنى پرستش قدرت‏هاى مستکبر است. فلسفه برائت از مشرکان در جهان امروز، مبارزه با سلطه‏جویى قدرت‏هاى طاغوتى براى رسیدن به استقلال و آزادى و اقتدار مسلمانان در جهان است.

۲. عدم اختصاص برائت از مشرکان به اسلام

این مطلب، در همه ادیان الهى بوده است و پیامبران، وظیفه خویش مى‏دانسته‌اند که به هر نوعى از مشرکان و آنچه آنها مى‏پرستند، اعلام انزجار و برائت کنند. ابراهیم علیه السلام نخستین پیامبرى بود که با صراحت، برائت از مشرکان را اعلام کرد و قرآن هم، به پیروى از آن بزرگوار، به اجراى سنّت برائت از مشرکان، دعوت مى‏کند:

(قَدْ کانَتْ لَکمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِى إِبْرَاهِیمَ وَالَّذِینَ مَعَهُ إِذْ قَالُواْ لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَءَاؤُاْ مِنکُمْ وَ مِمَّا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللهِ کَفَرْنَا بِکمْ وَ بَدَا بَینَنَا وَ بَینَکُمُ الْعَدَاوَةُ وَ الْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّىٰ تُؤْمِنُواْ بِاللهِ وَحْدَهُ.۱

براى شما، ابراهیم و کسانِ همراه او، سرمشقى نیکو هستند، آن گاه که به قومشان گفتند: از شما و آنچه به جاى خدا مى‏پرستید، بیزار و برکناریم. ما منکر شما هستم و همواره در میان ما و شما، دشمنى و کینه پدید آمده است).

انبیاى الهى، موظّف بودند در کنار دعوت به توحید، مردم را از پرستش قدرت‏هاى طاغوتى باز دارند؛ زیرا پرستش طاغوت، به معناى انکار توحید است. امام باقر علیه السلام فرمود: «هر کس از جبّارى فرمان ببرد، او را پرستیده است».۲

بعضى از مغرضان و آنانی که منافعشان در خطر افتاده، برائت از مشرکان را به عصر جاهلی، منحصر کرده‏اند و این سنّت را بعد از آن عصر، پایان یافته انگاشته‏اند. از این رو بود که بنى امیّه،

1.. ممتحنه: آیۀ ۴.

2.. «مَن أطاع جبّارا فقد عبده» (بحار الأنوار: ج۲۳ ص۳۶۲).


کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
258

لذا باید گفت: این فرمان الهی، برای آن بوده است تا مسلمانان، این پیام را دریافت کنند که تنها کسی که شایستگیِ خلافت پیامبر صلی الله علیه و آله را دارد و باید تبلیغ رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله را ادامه دهد، امام علی علیه السلام و فرزندان او (اهل بیت علیهم السلام) هستند.

علّت حقیقی این امر، سنخیت اهل بیت علیهم السلام با رسول اکرم صلی الله علیه و آله و مقام رسالت است، چنان که پیامبر صلی الله علیه و آله به امام علی علیه السلام فرمود:

۰.أنتَ مِنِّى بِمَنزِلَةِ هارونَ مِن موسىٰ إلّا أنَّهُ لا نَبِیَّ بَعدی.۱

۰.جایگاه تو نسبت به من، همچون جایگاه هارون نسبت به موسی علیه السلام است، جز این که بعد از من، پیامبری نخواهد بود.

لذا تنها باید آنان، وظیفه هدایت و امامت جامعه اسلامی را در دست بگیرند.

احیای سنّت برائت از مشرکان

قرن‏ها از آن ماجرا گذشت و خدا مى‏داند که چه ماجراهایى بر سرِ کشورهاى اسلامى گذشت و هاله‏اى از سکوت و غفلت بر آنها سایه افکند تا این که مردى از تبار بت‏شکنان، یعنی امام خمینی رحمه الله، برخاست و نداى برائت، سر داد و حاجیان حریم دوست را موظّف کرد که اعلام برائت را با عنوان رُکنى عظیم براى فریضه حج بپذیرند و بدین ترتیب، حج را از فریضه‏اى عبادى، به مراسمى عبادى ـ سیاسى مبدّل کرد. براى روشن شدن این مطلب، سه نکته را بیان مى‏کنیم:

۱. شرک چیست؟

شرک، مفهومى غیر توحیدى دارد و به معناى اعتقاد به قدرت‏هاى موهوم است. قدرت‏هاى موهوم، به سه دسته تقسیم مى‏شوند: ۱. بت نفس امّاره؛ ۲. بت جماد؛ ۳. بت قدرت‏هاى طاغوتى.

پیرو هواى نفس، به گونه‏اى بت‏پرست و مشرک است. بت جماد هم همان بت‏هاى

1.. المحاسن: ج۱ ص۱۵۹، الکافی: ج۸ ص۱۰۷، صحیح البخاری: ج۴ ص۲۰۸، صحیح مسلم: ج۷ ص۱۲۰.

  • نام منبع :
    کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ با همکاری مهدی کمانی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 31141
صفحه از 593
پرینت  ارسال به