واژگان
عصمت به معناى منع کردن۱ و حفظ نمودن۲ است و اعتصام، به معناى تمسّک۳ و چنگ زدن. با چنگ زدن و دست آویختن به تکیه‌گاهى مطمئن، از ضررها یا لغزشها جلوگیرى مىشود و انسان در مکان یا مقامى ستودنى، حفظ مىشود.
تفسیر
خداوند متعال در این آیه شریف، همه مسلمانان را به وحدت کلمه و دورى از دوگانگى فرا مىخواند و نعمتهایى را یادآور مىشود که به آنان ارزانى نموده تا میان آنها برادرى و محبّت استوار شود؛ لیکن میان مردمى که به سبب وجود انگیزههاى قوى براى اختلاف، دستاویزهای زیادى دارند، یکپارچگى هنگامى ممکن مىشود که عاملى به عنوان محور اتّحاد معرّفى شود.
عاملى که قرآن کریم به عنوان محور وحدت معرفى مىکند، «حبل اللّٰه» است. حبل اللّٰه، همان محورى است که مسلمانان براى دست برداشتن از چند دستگى و تشکیل امّت واحد، به گرد آمدن دور آن دعوت شده‌اند.
بر پایه روایاتی که خواهد آمد، اسلام، قرآن، پیامبر صلی الله علیه و آله و خاندان بزرگوار او، به ریسمانى تشبیه شده‌اند که از عالم قدس الهى در میان امّت اسلامى آویخته شده است و چنگ زدن به آن، مایه اتّصال به ملکوت و نجات از مهالک جهان خاکى و عالم نفسانى است.
این ریسمان به سان پلى براى عبور از دنیاى مادّى، جستجوگران هدایت را به سرمنزل مقصود ره‌نمون مىسازد تا در پیشامد فتنهها دچار حیرت و سردرگمى نشوند.
نکته مهم و ظریف، این که ریسمان، هنگامى دستاویز و سبب ارتباط است که
