۳۳

میراث‌داران کتاب خدا

(ثُمَّ أَوْرَثْنَا ٱلْكِتَابَ ٱلَّذِينَ ٱصْطَفَيْنَا مِنْ عِبَادِنَا فَمِنْهُمْ ظَالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سَابِقٌ بِالْخَيْرَاتِ بِإِذْنِ ٱللهَ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلْفَضْلُ ٱلْكَبِيرُ.^۱

سپس، این کتاب را به بندگان برگزیده خود، به میراث دادیم. برخى از آنان بر خود ستمکارند و برخى از ایشان، میانه‏رو هستند و برخى در کارهاى نیک، به فرمان خدا، پیشگام‌اند و این است فزونی و بخششِ بزرگ).

اشاره

این آیه، یکی از برجسته‌ترین آیاتی است که به مرجعیت علمی اهل بیت علیهم السلام برای جامعه اسلامی اشاره دارد. خداوند، در این آیه، علم قرآن را پس از پیامبر صلی الله علیه و آله، در میان دودمانی از بندگانی برگزیده به میراث می‌گذارد؛ امّا همه آنان، شایستگی دریافت این میراث عظیم علمی را ندارند؛ بلکه میراث علمی قرآن، ویژه کسانی از این دودمان است که در انواع نیکی‌ها، پیش‌گام و امام و اسوه دیگران باشند. اهل بیت علیه السلام، مصداق این پیش‌گامان هستند که دانش قرآن، نسل به نسل، به آنان منتقل می‌گردد. بنا بر این، جامعه اسلامی برای بهره‌گیری از معارف اصیل اسلامی تا دامنه قیامت باید به آنان، مراجعه نماید.

۶. معذور نبودن جاهلی که به عالم دسترس دارد

اگر کسی با وجود امکان مراجعه به اهل علم در هر رشته، به آنان مراجعه نکرد و در نتیجه مرتکب خلاف شد، معذور نیست؛ بلکه جاهلِ مقصّر، محسوب می‌شود.