مهم‌ترین خصیصه آنان و ریشه سایر ویژگى‌هاى آنهاست و از طرف دیگر، اهل بیت علیهم السلام در این ویژگى با انبیاى الهى و اوصیایشان اشتراک دارند، براى روشن شدن مطالب، در این جا راز عصمت انبیاى الهى و اوصیاى آنان را به تفصیل، بررسى می‌نماییم.
براى تبیین راز عصمت، ابتدا باید به این پرسش پاسخ داد که: آیا عصمت و مصونیت انبیاى الهى و اوصیاى آنان و از جمله اهل بیت علیهم السلام جبرى است یا اختیارى؟ به سخن دیگر: آیا آنان در مصونیت خویش از گناه و اشتباه، نقشى دارند، یا این که آنان در این ویژگی خود، نقشی ندارند؟
در پاسخ این سؤال، لازم است که عصمت از گناه را از عصمت از اشتباه، تفکیک کرد و آن گاه گفت: عصمت از اشتباه، در تبلیغ دین، جبرى است و دلیل آن، این است که اشتباه،۱ ملازم عدم آگاهى است و معنا ندارد که انسان به اراده خود و به انتخاب خود، اشتباه نکند؛ چون اراده، همیشه با آگاهى توأم است. بنا بر این، عصمت از اشتباه، لزوماً باید جبرى باشد.
امّا عصمت از گناه را نمى‌توان جبرى دانست؛ زیرا اگر انبیا به طور جبرى، معصوم از گناه باشند، معنایش این است که آنان مانند ماشین، بدون اراده و اختیارند و بدون این که خود بخواهند، از فرمان خدا اطاعت مى‌کنند و گناهان را ترک مى‌نمایند. در چنین فرضى، آنان فاقد ارزش انسانى‌اند؛ زیرا ارزش انسان به آزادى، اراده و قدرت انتخاب اوست.
علاوه بر این، کسى که به طور جبرى و ناخودآگاه داراى فضائل و کمالات است، نمى‌تواند اسوه و امام انسان آزاد و انتخابگر باشد. بنا بر این، عصمت و مصونیت انبیا و رهبران منتخب الهى از گناه، نفى اراده و اختیار از آنان نمى‌کند.
مسئله مهم در این باره آن است که چگونه مى‌شود انسان، هم مصونیت از آلودگى به گناه داشته باشد و هم بتواند گناه کند؟ براى حلّ این معمّا و پاسخ دادن به این سؤال، باید نخست ریشه این عصمت و مصونیت را پیدا کرد و باید دید که چرا و چگونه انسان به
