۱. برهان عقلى

صدق، قلمرو گسترده‏اى دارد و صدقِ کردارى، گفتارى، عقیدتى، اخلاقى، اجتماعى و... را شامل مى‏گردد. این عناوین و عرصه‏ها نیز مراتبى دارند و از مرتبه ضعیف و متوسّط تا قوى را در بر مى‏گیرند.

بنا بر این، اگر خداى متعال امر کند که از «صادق» پیروی کنید و «صدق» را به نوع خاصّی مقیّد نسازد، در می‌یابیم که مراد الهی، صدق در همه عرصه‌هاست؛ یعنی آن شخص نمی‌تواند در عرصه‌ای واجد صدق و در عرصه دیگری فاقد آن باشد. مثلاً در اقوال، صادق، ولی در کردار، کاذب و در نتیجه، فاسق باشد. همچنین وقتی «صادقین» پیشوایی و امامت دیگران را بر عهده دارند، نمی‌توانند در مرتبه‏هاى ضعیف صدق باشند. لذا پیروى از صادقی که این گونه نیست، یعنى پیروى از کذب و یا فسق او و عقلاً از خداى حکیم، چنین حکمى قبیح است و از قادر متعال و مطلق، قبیح صادر نمى‏شود.

همچنین قرآن، صریحاً از پیروى کسانی که در نقطه مقابل صادقین هستند، نهى می‌کند و مى‏فرماید:

(وَلاَ تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَن ذِکرِنَا وَ اتَّبَعَ هَوَاهُ.^۱

و از آن کس که قلبش را از یاد خود غافل ساخته‏ایم و از هوس خود پیروى کرده، اطاعت مکن).

(وَ لاَ تُطِعِ الْکافِرِینَ وَ الْمُنَافِقِینَ....^۲

از کافران و منافقان، فرمان مبر).

(فَلاَ تُطِعِ الْمُکَذِّبِینَ.^۳

از تکذیب‌کنندگان، اطاعت نکن).

(وَلاَ تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ.^۴

خدا و رسولش را یارى مى‏کنند).

سپس می‌افزاید:

(أُوْلٰئِک هُمُ الصَّادِقُونَ.^۱

اینان‌اند که راستگویان‌اند).

در این آیه، در پى رضاى الهى بودن، هجرت، استقامت در دین على رغم مشکلات، نصرت دین خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله مشخّصه‏هاى صادقین دانسته شده است.

در سوره آل عمران، پس از توصیه به دل نبستن به زینت‏هاى دنیوى مى‏فرماید: فرجام نیکو، نزد خداست. سپس مى‏فرماید:

۰.(بگو: آیا شما را به بهتر از اینها خبر دهم؟ براى کسانى که تقوا پیشه کرده‏اند، نزد پروردگارشان، باغ‌هایى است که از زیر [درختانِ] آنها، نهرها روان است. در آن، جاودانه می‌مانند و همسرانى پاکیزه و [نیز] خشنودى خدا [را دارند] و خداوند به امور بندگان خود، بیناست. همان کسانى که مى‏گویند: «پروردگارا! ما ایمان آوردیم. پس گناهان ما را بر ما ببخش و ما را از عذاب آتش، نگاه ‏دار». [اینان‌اند] شکیبایان و راستگویان و فرمان‌بُرداران و انفاق کنندگان و آمرزش‌خواهان در سحرگاهان).^۲

این سه مورد، نمونه‏اى است از آیاتی که ثابت مى‏کند در آیه شریف یاد شده، تنها صدقِ گفتارى مراد نیست و صادقین (راستگویان)، اشخاص معیّن‌اند، بلکه جریان امامت معصومان علیهم السلام است. اینک به تفسیر مصداق صادقین مى‏پردازیم:

دلائل اختصاص «صادقین» به معصومان علیهم السلام

بر اساس براهین عقلى، ادلّه نقلى و اجماع مفسّران شیعه، مقصود از «صادقین» که خدا ما را به تبعیّت از آنان امر مى‏فرماید، پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و اوصیاى او علیهم السلام است.