349
کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام

امامان عادل و معصوم را مایه هدایت و تکامل انسان‏ها و واسطه میان خویش و بندگان، قرار داده است.

امام باقر علیه السلام در ترسیم این واقعیت مهمّ اجتماعى ـ سیاسى، فرموده است:

۰.کسى که رهبر الهى نداشته باشد، مانند گوسفندى است که از گلّه و شبان خود، جدا گشته و تمام روز را با حیرت و سرگردانى از این سو به آن سو رود و چون شب فرا رسد، گلّه با شبانی را مشاهده کند و به آنها بپیوندد و تا صبح در خوابگاه آنها بیارمد؛ امّا همین که صبح شد، نسبت به آن شبان و گلّه نیز احساس غربت و ناآشنایى کرده، از آنها جدا شود و باز، سرگردان بماند. هر شبانى که او را ببیند، او را به جمع خود فرا بخواند، ولى او بیمناک و ترسان، از هر شبانى بگریزد تا به دام گرگ، گرفتار آید.

۰.به خدا سوگند، کسى که از امّت اسلام، بدون رهبرى آشکار و عادل به سر بَرَد، گم‌گشته و گم‌راه است و اگر بر این حال بمیرد، بر کفر و نفاق، مُرده است. همانا پیشوایان جور و پیروان ایشان، از دین خدا برکنارند، خود گم‌راه‏اند و مردم را نیز گم‌راه مى‏کنند.۱

۳. خطرناک‏تر بودن فتنه داخلى از دشمنى خارجى

از پیام‏هاى مهمّ آیه تبلیغ، خطیر بودن فتنه داخلى منافقان است. به گواهى متون تاریخى و حدیثى بسیار، رسول گرامى اسلام، همواره با دشمنان خارجى و مشرکان و کفّار در ستیز بود و در این مبارزه، هرگز از ایشان درنگ و هراس و سستى دیده نشد. به فرموده امام علی علیه السلام هنگامى که تنور جنگ گرم مى‏شد، هیچ کس از پیامبر صلی الله علیه و آله به دشمن، نزدیک‏تر نبود.۲ این مسئله در جنگ اُحد و میزان جراحت‏هاى ایشان در این جنگ، به خوبى آشکار است و از آن، خبر داده شده است. با این همه، چرا ایشان در امر اعلام

1.. الکافی: ج۱ ص۱۸۳ ـ ۱۸۴.

2.. شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید: ج۴ ص۶۱.


کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
348

و چون پروردگارش، ابراهیم را با کلماتى بیازمود و وى، آن همه را به انجام رسانید، [خدا به او] فرمود: من تو را پیشواى مردم قرار دادم).

نبىّ مکرّم اسلام نیز علاوه بر مقام نبوّت و رسالت، حائز مرتبه امامت بوده است. در این باره مکاتبه امام على علیه السلام و معاویه، قابل توجّه است. معاویه در یکى از نامه‏هاى خود به امام على علیه السلام، نقش امامت و هدایتگرى پیامبر صلی الله علیه و آله را منکر مى‏شود و وظیفه ایشان را فقط ابلاغ رسالت و رساندن پیام خدا به مردم مى‏داند، نه کار سرپرستى جامعه اسلامى. در نتیجه، تعیین ولى و امام پس از خود نیز معنا نخواهد داشت! معاویه در نامه خود مى‏نویسد:

۰.پیامبر، همانند بقیه پیامبران، فقط یکى از فرستادگان خداوند به سوى مردم بود که رسالت خود را نیز ابلاغ کرد و غیر از این، هیچ مأموریت و تکلیف دیگرى نداشت.

امام على علیه السلام در پاسخ وى چنین نگاشتند:

۰.این که تو [امامت] پیامبر را انکار کرده‏اى و پنداشته‏اى که او فقط یک رسول بود، نه امام، این در حقیقت، انکار همه پیامبرانى است که امامت مردم را نیز بر عهده داشتند؛ ولى ما بر خلاف تو شهادت مى‏دهیم که او، هم رسول بود، هم نبى بود و هم امام.۱

نکته مهمّ دیگر آن که امامت در طول نبوّت و در ادامه پیامبرىِ امام است که سکّان هدایت جامعه را بر عهده مى‏گیرد، خواه شخص نبى پس از انجام موفّقیت‌آمیز شئون نبوّت، باقى بماند و جهت پیگیرى جریان نبوّت به درجه امامت هم مفتخر گردد، مانند ابراهیم علیه السلام، و خواه شخص دیگرى که حائز مقام نبوّت نیست، به امر خدا پس از نبى با معرّفى او، به امامت برگزیده شود و منصب امامت او را استمرار بخشد.

خداوند، همچنان که بادها را وسیله حرکت ابرها و ابرها را وسیله ریزش باران و باران را وسیله رویش گیاهان و جوشش چشمه‏ها و سیراب گشتن تشنگان قرار داده است،

1.. الغارات: ج۱ ص۲۰۳.

  • نام منبع :
    کرائم قرآن در فضائل اهل بیت علیهم السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ با همکاری مهدی کمانی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 31659
صفحه از 593
پرینت  ارسال به