آمده را به پیش ببرد. به عبارت دیگر، انذار، علّت ایجاد کننده (علّت مُحدثه) است و هدایت، علّت نگه دارنده و حفظ کننده (علّت مُبقیه). رسول، شریعت تأسیس مىکند و انذار مىدهد؛ ولی امام نگهبانى مىکند. هر چند رسول، هدایت را نیز بر عهده دارد، ولى به قرینه ذکر «منذر» در این آیه در مىیابیم که مراد از «هدایت کننده»، کسى است که راه پیامبر را ادامه مىدهد و نگهبان و حافظ شریعت اوست.
گفتنی است در این آیه بر خلاف آیه علم الکتاب، مراد از ظاهر عامّ آیه، خصوص امامان معصوم علیهم السلام است، نه این که مراد آیه، عام باشد و امامان علیهم السلام، مصداق بارز «هادی» باشند؛ چون وحدت سیاق اقتضا میکند همان گونه که منذر و مؤسّس باید از سوی خدا نصب شود، هادی و نگهبان و راهنما نیز باید از سوی او منصوب گردد.۱
شأن نزول
روایات متعدّدى از پیامبر صلی الله علیه و آله در کتب شیعه و اهل سنّت نقل شده که نشان مىدهد آیه در باره امیر مؤمنان علیه السلام نازل شده است، مانند:
۱. از ابن عبّاس نقل شده که پیامبر صلی الله علیه و آله دست مبارکش را بر روى سینه گذاشت و فرمودند: «أنَا المُنذِر؛ من انذار کنندهام» و آن گاه به شانه على بن ابى طالب علیه السلام اشاره نمود و فرمودند:
۰.أنتَ الهادى، بِکَ یَهتَدِى المُهتَدونَ.۲
۰.تو همان هدایت کننده هستى که [پس از من] هدایت یافتگان، به وسیله تو راه درست را مىیابند.
۲. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به امام حسن علیه السلام فرمود:
۰.یا حَسَنُ! إنَّ اللّهَ یَقولُ: (إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرٌ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ)، فَأَنَا المُنْذِرُ