261
الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)

ـ احسان‏شناسی و سپاس‌گزاری از همسر که موجب افزایش رضامندی و وفاداری می‏گردد.۱

ـ خودداری از همسرآزاری۲ (که آزار، موجب برانگیختن نفرت می‏گردد۳) و عذرخواهی کردن هنگام خطاکاری۴ و راضی‌سازی همسر.۵

ـ عذرپذیری۶ و گذشت از اشتباهات همسر۷ که موجب کاهش مشکلات و بلکه ترمیم

1.. الشُکرُ أعظَمُ قَدرَاً مِن المَعروفِ، لأنَّ الشُکرَ یَبقَى وَالمَعرُوفُ یَفنَى (غرر الحکم، ح۲۱۷۶).
شُکرُکَ لِلرَاضِی عَنکَ یَزیدُهُ رَضَىً وَوَفاءً، شُکرُکَ لِلسَاخِطِ عَلَیکَ یُوجِبُ لَکَ مِنهُ صَلاحَاً وَتَعَطُّفَاً (همان، ح۵۶۶۸).

2.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: ألا و إنَّ اللَّهَ و رَسولَهُ بَریئانِ مِمَّن أضَرَّ بِاَمرَأَةٍ حَتَّی تَختَلِعَ مِنهُ (ثواب الأعمال، ص۳۳۸).
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: أیُّما اِمْرَأَةٍ آذَتِ زَوجَها بِلِسانِها لَم یَقبَل اللّهُ مِنها صَرفاً و لا عَدلاً و لا حَسَنَةً من عَمَلِها حَتَّی تُرضِیَهُ؛ و إِن صامَت نَهارَها و قامَت لَیلَها و أَعتَقَتِ الرِّقابَ و حَمَلَت عَلَی جِیادِ الخَیلِ فی سَبیلِ اللّهِ، و کانَت فی أوَّلِ مَن یَرِدُ النّارَ، و کَذلِکَ الرَّجُلُ إذا کانَ لَهَا ظالِماً (کتاب من لایحضره الفقیه،‏ ج۴، ص۱۴).
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: طوبى لِمَن صَلَحَت سَریرَتُهُ، وحَسنّت عَلانِیَتُهُ، وعَزَلَ عَنِ النّاسِ شَرَّهُ (الأمالی، طوسی، ص٥٣٩، ح١١٦٢؛ بحار الأنوار، ج٧٧، ص٩٠، ح٣).

3.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: جُبِلَتِ‏ القُلوبُ‏ عَلى ... بُغضِ مَن أساءَ إلَیها (کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۳۸۱، ح۵۸۲۶ و ص۴۱۹، ح۵۹۱۷).

4.. الکافی، ج۵، ص۳۲۵.

5.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: یا حولاء، إنَّ المَرأةَ یَجِبُ عَلَیهَا أَن تُرضِیَ زَوجَها إذا غَضِبَ عَلَیهَا (مستدرک الوسائل، ج۱۴، ص۲۴۳، ح۱۶۶۰۴).
امام علی علیه السلام: خَیرُ نِسَائِکمُ الْخَمْسُ. قِیلَ یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ وَمَا الْخَمْسُ؟ قَالَ: الْهَینَةُ اللَّینَةُ الْمُؤَاتِیةُ الَّتِی إِذَا غَضِبَ زوجها لَمْ تَکتَحِلْ بِغُمْضٍ حَتَّى یرْضَى... (الکافی، ج۵، ص۳۲۵).

6.. کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۰۰، ح۵۸۵۸؛ تهذیب الأحکام، ج۷، ص۴۰۰.

7.. یونس بن عمّار: زَوَّجَنِی ابوعَبدِاللّهِ علیه السلام جارِیّةً کانَت لإسماعیلَ ابنِهِ فَقالَ أَحسِن إِلَیها فَقُلتُ و ما الإحسانُ إلَیها؟ فَقالَ أَشبِع بَطنَها و اکْسُ جُثَّتَها و اغْفِر ذَنبَها (الکافی، ج۵، ص۵۱۱).
جاءَتِ امرأَةٌ إلَی النبِیِّ صلی الله علیه و آله فَسَأَلَتَهُ عَنِ حَقِّ الزوج عَلَی المَرأَةِ فَخَبَّرِها ثُمَّ قالَت فَما حَقُّها عَلَیهِ؟ یَکْسوها مِنَ العُریِ و یُطعِمُها مِنَ الجُوعِ و إِن أَذنَبتَ غَفَرَلَها (همان‌جا).
اسحاق بن عمار: قُلتُ لأبی‏عبداللَّه علیه السلام: مَا حَقُّ المَرأَةِ عَلَى زَوجِها الذی إِذَا فَعَلَه کانَ مُحسِناً؟ قَالَ: یَشبَعُهَا ویَکسُوهَا، وإن جَهَلَت غَفَرَ لَها (همان، ص۵۱۰، ح۱).
أمّا حقُّ الزَّوجَةِ... فإنَّ لَهَا عَلَیکَ أَن تَرحَمَهَا لِأَنَّهَا أَسِیرُکَ، وَتُطعِمُهَا وَتَکسُوهَا، وَإِذَا جَهَلَتَ عَفَوتَ عَنَهَا (کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۲۱، ح۳۲۱۴).


الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
260

ـ صبر و بردباری در برابر بداخلاقی همسر۱ که هزینه‏های آن را کاهش می‏دهد.

ـ احسان‏ورزی به همسر که موجب جلب محبّت می‏شود۲ و انتظار تشکّر نداشتن که اثر منفی ناسپاسی را مهار می‏کند.۳

1.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: مَن صَبَرَت عَلَى سُوءِ خُلقِ زوجها، أَعطَاهَا اللّهُ مِثَلَ ثَوابِ آسیة بنتِ مُزاحِم (مکارم الأخلاق، ج۱، ص۴۶۲، ح۱۵۷۰).
امام علی علیه السلام: کَتَبَ اللّه الجِهادَ عَلَى الرِجالِ والنِساءِ، فَجِهَادُ الرَجُلِ بَذلُ مَالِهِ وَنَفَسِهِ حَتَّى یُقتَلَ فِی سَبیلِ اللّه، وَجِهادُ المَرأَةِ أَن تَصبِرَ عَلَى مَا تَرَى مِن أَذَى‏ زوجها وَغَیرَتِهِ (الکافی، ج۵، ص‏۹، ح۱).
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: مَن صَبَرَ عَلَى سُوءِ خُلُقِ إمرَأتِهِ وَاحتَسَبَهُ أعطَاهُ اللّهُ تَعالَى بِکُلِّ مَرّةٍ یَصبِرُ عَلَیهَا مِن الثَوابِ مَا أَعطَى أَیُّوبَ علیه السلام عَلَى بَلائِهِ، وَکانَ عَلَیهَا مِن الوِزرِ فِی کلِّ یَومٍ وَلَیلَةٍ مِثلَ رَملِ عَالِجٍ (بحار الأنوار: ج۷۶، ص۳۶۷، ح۳۰).
امام علی علیه السلام: ألا وَمَن صَبَرَ عَلَى خُلقِ إمرَأةٍ سَیئَةِ الخُلقِ وَاحتَسَبَ فِی ذلِکَ الأجرِ، أَعطَاهُ اللّه ثَوابَ الشَاکِرینَ (کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۱۶، ح۴۹۶۸).

2.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: إذا أرَدتَ أن یُحِبَّکَ المَخلوقونَ فَأَحسِن إلَیهِم، وَ ارفُض ما فی أیدیهِم (أعلام الدین، ص۲۶۸؛ بحار الأنوار، ج۸۵، ص۱۶۴، ح۱۲).
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: جُبِلَتِ‏ القُلوبُ‏ عَلى حُبِّ مَن أحسَنَ إلَیها، و بُغضِ مَن أساءَ إلَیها (کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۳۸۱، ح۵۸۲۶ و ص۴۱۹، ح۵۹۱۷؛ تحف العقول، ص۳۷؛ نثر الدرّ، ج۱، ص۲۶۴؛ بحار الأنوار، ج۷۷، ص۱۴۰، ح۱۸؛ شُعب الإیمان، ج۶، ص۴۸۱، ح۸۹۸۴؛ تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۴۶، حلیة الأولیاء، ج۴، ص۱۲۱، کنز العمّال، ج۱۶، ص۱۱۵، ح۴۴۱۰۲).

3.. امام علی علیه السلام، إن المؤمن مکفر؛ وذلک أن معروفه یصعد إلى اللّه تعالى فلا ینتشر فی الناس، والکافر مشهور، وذلک أن معروفه للناس ینتشر فی الناس ولا یصعد إلى السماء (علل الشرائع، ص۵۶۰، ح۱).
امام علی علیه السلام: لا یزهدنک فی المعروف من لا یشکره لک، فقد یشکرک علیه من لا یستمتع بشئ منه، وقد تدرک من شکر الشاکر أکثر مما أضاع الکافر واللّه یحب المحسنین (نهج البلاغه، حکمت ۲۰۴).
من علم أن ما صنع انما صنع الی نفسه، لم یستبطیء الناس فی شکرهم ولم یستزدهم فی مودتهم. فلا تلتمس من غیرک شکر ما اتیت الی نفسک ووقیت به عرضک (الکافی، ج۴، ص۲۸، ح۱).
امام باقر علیه السلام: من علم أن ما صنع الیه انما یصنع لنفسه، لم یستبطیء الناس فی شکرهم ولم یستزدهم فی مودتهم (معانی الأخبار، ص۱۴۱، ح۱؛ بحار الأنوار، ج۹۶، ص۱۷۲).

  • نام منبع :
    الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    سوم
تعداد بازدید : 64845
صفحه از 839
پرینت  ارسال به