أخبرنا ابن نوح عن البزوفري، عن حميد قال: حدثنا الحسن بن محمد بن سماعة قال: حدثنا الحسين بن... عن ابن مسكان عنه. ۱
نجاشي در ذيل نام عبدالله بن مسکان مينويسد که اکثر روايات کتاب ابن مسکان در حلال و حرام از محمد بن علي حلبي است. ۲
ابوغالب در رسالة خود (رسالة أبي غالب، ص ۱۶۱) طريق روايت خود به کتاب محمد حلبي را چنين ياد ميکند:
كتاب محمد الحلبي حدثني به عبد الله بن جعفر، عن أيوب بن نوح، عن صفوان بن يحيى، عن ابن مسكان، عن محمد الحلبي. ۳
فهرست اسناد روايات عبيد الله و محمد بن علي حلبي در الکافي
در اين بخش، فهرست غيرتكراري اسناد روايات عبيد الله بن علي حلبي و برادرش محمد ـ که در الكافي آمده ـ تنظيم شده است. در اين فهرست، سلسلة اسناد، با توجه به طبقة راويان، از اولين راوي کتاب تا کليني نظم يافته است. تعداد تكرار هر سند در الكافي در پايان هر سند در ميان كمانك آمده است. ۴ درباره اين فهرست، بايد به چند نكته توجه داشت:
الف. در مواردى كه نام امام( ذكر نشده، روايت منقول از ابوعبدالله جعفر بن محمد الصادق(عليه السلام) است؛
ب. در نقل سلسلة اسناد از متن نسخة چاپ شده کتاب الكافي پيروي كردهايم و نتايج حاصل از تحليل اسناد را تنها در پانوشتها آوردهايم؛ اما مواردي كه در قلاب قرار گرفته، تكميل تعليق اسناد با توجه به روايت قبل از روايت مورد بحث (يا چند روايت قبل از آن) در الكافي است؛
ج. در ترتيب اسانيد، از چپ به راست نام مؤلف و سپس تشابه نام راوي بعد از مؤلف و ... تا آخرين راوي، ملاک تنظيم قرار گرفته است؛
د. در تنظيم اسناد، اصطلاحات و تعابير خاص و صريح موجود از هر مؤلف/ راوي در روايت نقل شده از حلبي، شناسايي و فهرست شده است.
بر اساس همين فهرست، تحليلهاي خود را در بخش پاياني ارائه خواهيم كرد.
يک. فهرست غير تكراري روايات الكافي از عبيد الله بن علي بن أبي شعبه الحلبي
۱. علي بن ابراهيم gt; أبيه gt; محمد بن ابي عمير gt; حماد بن عثمان gt; عبيد الله بن علي الحلبي (۱). ۵
1..رجال النجاشي، ص۳۲۵.
2.. همان، ص۲۱۴.
3.. رسالة ابيغالب، ص۱۶۱.
4.. تنظيم اين فهرست با بهره از نرمافزار جامع الاحاديث (توليد مرکز تحقيقات کامپيوتري علوم اسلامي ـ قم) صورت گرفته، و ارجاعات ما به منابع نيز بر پايه متوني است که در اين نرمافزار مندرج است.
5.. الكافي، ج۵، ص۳۵۶.