فصلنامه علمي - پژوهشي علوم حديث 51 - صفحه 3

همراه با كنگره بين‌المللي بزرگداشت ثقة الاسلام كليني

كتاب شريف الكافي، تأليف ثقة الاسلام محمّد بن يعقوب كليني(، مهم ترين و برترين اثر مكتوب شيعه به شمار مي رود. اين كتاب ـ كه حاوي احاديث پيامبر(صلي الله عليه و آله) و اهل بيت(عليهم السلام) در عرصه هاي مختلف ديني است ـ به جهت ويژگي هاي منحصر به فرد، محور شكل گيري و توليد بخش وسيعي از ادبيات مكتوب شيعه بوده و در طول تاريخ، مورد اهتمام عالمان شيعه قرار گرفته و شرح ها و تعليقه ها و ترجمه هاي فراوان براي آن و در پيرامون، عرضه شده است. مروري بر فعاليت هاي علمي و مكتوب شيعه، اعم از مطبوع و مخطوط، اين ادعا را ثابت مي كند.
بر پايه اطلاعات به دست آمده، با اين حجم از فعاليت ها درباره كتاب الكافي روبه‌رو هستيم:
۱. نسخه هاي خطي الكافي در ايران: ۱۵۰۰نسخه ۱
۲. آثار چاپ شده:
۱/۲. شروح و حواشي: ۱۱۲ عنوان
۲/۲. شرح تك حديث: ۷۴ عنوان
۳/۲. ترجمه ها: ۱۶ عنوان
۴/۲. گزيده و تلخيص: ۳۱ عنوان
۵/۲. فهرس و معجم: ۲۱ عنوان
۶/۲. چاپ ها: ۳۶ عنوان
۷/۲. كتاب هاي مستقل درباره الكافي: ۳۲ عنوان
۸/۲. كتاب هاي مشتمل درباره الكافي: ۷۴ عنوان
۹/۲. پايان نامه ها: ۱۸ عنوان
۱۰/۲. مقالات: ۵۵ عنوان
اين مجموعه، در بر دارنده ۴۵۰ عنوان اثر چاپ شده است. ۲
با اين همه، نمي توان مدعي شد كه كارهاي بر زمين مانده درباره كليني و الكافي به چشم نمي خورد و پرونده پژوهش در اين زمينه مختومه است. از اين رو، آستان حضرت عبدالعظيم حسني(عليه السلام) و مؤسسه

1.. ر.ك: كافي‌پژوهي در عرصه نسخه‌هاي خطي از مجموعه آثار كنگره، ج۳۳.

2.. ر.ك: كتاب‌ شناسي كليني و الكافي از مجموعه آثار كنگره، ج۳۴.

صفحه از 171