علي بن محمد نوفلي و کتاب الاخبار او
رسول جعفريان ۱
چکيده
علي بن محمد نوفلي از مورخان شيعي و از اصحاب امام هادي(عليه السلام) بوده است. در اين نوشتار، پس از معرفي خاندان نوفلي به معرفي كتاب الاخبار او پرداخته و احاديث نقل شده از طريق نوفلي را در منابع مختلف حديث شيعي نقل نموده است.
کليد واژه‌ها: علي بن محمد نوفلي، كتاب الاخبار، تاريخ شيعه، رجال حديث.
زندگي نوفلي
ابوالحسن علي بن محمد بن سليمان نوفلي از مورخان زبده شيعه امامي و از راويان امام هادي(عليه السلام) است. به رغم آن که نشاني از وي در رجال النجاشي و الفهرست شيخ طوسي نيامده است، اما روايات وي در منابع حديثي شيعه، و نقل‌هاي تاريخي او در برخي از تواريخ عمومي به فراواني درج شده است. شيخ طوسي كه در الفهرست يادي از نوفلي نكرده، در الرجال ۲ خود، ميان اصحاب امام هادي(عليه السلام) از وي با عنوان علي بن محمد نوفلي ياد کرده است. برقي نيز از وي به عنوان يکي از اصحاب امام هادي(عليه السلام) ياد شده است. ۳
انتساب به «نوفلي» مربوط به کساني است که از نسل نوفل بن حارث بن عبدالمطلب هستند. بنابراين، او نيز هاشمي است؛ چنان كه شماري از احفاد وي نيز دقيقاً به عنوان هاشمي شناخته مي‌شوند.
ارتباط و اتصال ميان علي بن محمد نوفلي ما با نوفل بن حارث بن عبدالمطلب در اسناد موجود آمده است. محمد بن بحر شيباني رُهني، دانشمند امامي قرن سوم و اوايل قرن چهارم، در اثر مفقود او، با عنوان کتاب النحل بر اساس اطلاع ياقوت حموي، از اين سند ياد كرده است:
1.استاديار دانشگاه تهران.
2.. رجال الطوسي، ص۳۸۸.
3.. رجال البرقي، ص۶۰.
