خاندان نوفلي
گذشت که نسب وي چنين است: علي بن محمد بن سليمان بن عبدالله بن حارث بن نوفل بن حارث بن عبدالمطلب. اين نوفل بن حارث، همان بود که به روايت سليمان بن محمد بن عبدالله بن نوفل، با عباس بن عبدالمطلب به خدمت رسول خدا صلی الله علیه و آله رسيد و آن حضرت ميان آنان عقد اخوت بست. ۱ سند اين روايت ـ که همه نوفلي هستند ـ با اصل مطلب خواندني است:
قال، أخبرنا علي بن عيسى بن عبد الله النوفلي، عن إسحاق بن الفضل، عن سليمان بن عبد الله بن الحارث بن نوفل، أنّ العباس بن عبد المطلب و نوفل بن الحارث لما قدما المدينة على رسول الله صلي الله عليه و آله مهاجرين آخى بينهما و أقطعهما جميعا بالمدينة في موضع واحد و فرع بينهما بحائط. ۲
عبدالله، مشهور به «ببّه» ۳ راوي بسيار مشهوري در ميانه قرن اول است. يک نمونه از روايت عبدالله بن حارث، نقل اختلاف ميان عثمان و امام علی علیه السلام درباره خوردن گوشت صيد در حال احرام است كه عثمان در آن ماجرا خطاب به امام علی علیه السلام گفت، «انّک لکثير الخلاف علينا». در المصنف عبدالرزاق ۴ و مسند احمد ۵ نقل شده است. ۶ بدون ترديد، اين عبدالله در چهارچوب مواضع خانداني خود، و ارتباطي كه با امام علی علیه السلام و ابن عباس داشته، شيعه بوده است. وي همچنين، نماينده امام حسن مجتبي( در مراسله صلح با معاويه بود. ۷ از عبدالله که چهره‌اي سياسي ـ علمي بود، ضمن رخدادي يادي در تاريخ طبري ۸ شده است. وي ده دختر داشت که يکي از آنان ام حکم بود که به عقد محمد بن علي عباسي درآمد. ۹
عبدالله فرزندان پسر فراواني هم داشت که غالب آنان در منابع به عنوان راوي شناخته شده‌اند. اطلاعات جالبي درباره برخي از افراد منسوب به نوفل بن حارث در انساب الاشراف ۱۰ آمده است. همچنين، در جاي جاي، همان کتاب ۱۱ اخبار سياسي درباره عبدالله بن نوفل موجود است. بلاذري نوشته
1.. الطبقات الکبري، ج۴، ص۱۴.
2.. همان، ج۴، ص۱۴.
3.. انساب الاشراف، ج۴، ص۲۹۷.
4.. ج۴، ص۴۳۴.
5.. ج۱، ص۱۰۰.
6.. براي روايت ديگر از او ر.ك: المدونة الکبري، ج۲، ص۴۰۵؛ المحلي، ج۲، ص۲۷۳، ج۷، ص۲۳۳، ج۸، ص۳۵۲، ج۱۰، ص۱۳؛ علل الشرائع، ج۱، ص۱۷۰، درباره حديث انذار عشيره و همين روايت در مناقب اميرالمؤمنين از محمد بن سليمان کوفي، ج۱، ص۳۷۵؛ الامالي مفيد، ص۲۶۰ و احاديث فراوان ديگر.
7.. الفتوح، ج۴، ص۲۹۰.
8.. ج۵، ص۵۱۴.
9.. اخبار الدولة العباسية، ص۲۹۸.
10.. ج۴، ص۲۹۷.
11.. ج۵، ص۸۱، ص۲۱۴، ص۳۸۴، ص۴۰۰، ص۵۸۳، ج۷، ص۱۴۴.
