حديث عرض دين و مفاد آن

عليرضا هزار

اهل بيت پيامبر(ع) در ميان خلايق، ريسمان خداوندى هستند كه از آسمان فرو آويخته شده و آدميان را بر بام آسمان برده، از فرش به عرش مى كشانند. آنان متوليان و مجريان دين خداوندى و برگزيدگان اويند. آنانى كه دست در دستِ دستگير آن بندگانِ پاك نهند و دين و كيش خويش را از آنان برگيرند و بر آنان برنمايند، بر فرش سليمان فرود آمده، از تلبيس ديوان رهايى مى يابند.
بارى، آنچه در اين مقاله قلمى خواهد شد، نگاهى دوباره به پيشينه عرض دين، حديث عرض دين و مفاد آن است. بزرگان ديگرى پيش از اين در اين باره سخن ها گفته اند و قلمها زده اند. مى كوشيم تا با مدد از نگارشهاى آنان و نشستن بر دوش آنان افقهاى دورترى را ببينيم.
عرض دين كه ما در اين مقال از آن به «بر سنجيدن دين» تعبير مى كنيم به معناى ارائه كردن عقيده، و انديشه دينى بر معصوم(ع) و دريافتن راستى يا كاستى آن است. اين عمل مبارك در گذشته هاى دور، به ويژه در عهد پيش از غيبت كبرا نسبتاً معمول بود.