سوزانده شدن نمود و ائمه ـ عليهم السلام ـ آنان را كافر دانسته و از اسلام به دور دانستند.
و مفوّضه گروهى از غلات هستند و تفاوت آنها با ديگر غلات در اين است كه آنان اعتراف به مخلوق بودن ائمه و حادث بودن آنها و قديم نبودشان مى نمايند؛ اما آفرينش و رزق را به ائمه نسبت مى دهند و مى گويند: خداوند فقط ائمه را آفريد، و آنگاه آفرينش عالَم و مافيها و جميع افعال و كارها را به آنان واگذار نمود». ۱
در اينجا ممكن است از عبارت «وآنان را موصوف به فضيلتهايى در دين و دنيا ـ كه از حدّ آنها فراتر است ـ نمودند» ۲ استفاده غلوّ در صفات شود. اما بايد توجّه داشت كه با توجّه به عبارات ايشان در ذيل و اطلاق حكم به كفر و نيز استشهاد به عمل حضرت على ـ ع ـ در مورد كشتن و سوزاندن غاليان، در مى يابيم كه اين عبارت به عنوان تتمّه عبارت قبل بيان شده و قصد بيان صفتى جداگانه از غلات با عنوان «غاليان در صفات» را نداشته است.
غاليان در ذات، در بُعد عَمَل، معمولاً قائل به اباحيگرى نسبى يا مطلق مى شدند. شايد بتوان گفت بجز گروه بشيريه (از پيروان محمد بن بشير) كه در زمان امام كاظم و امام رضا ـ عليهما السلام ـ مى زيسته و قائل به وجوب نمازهاى پنجگانه و روزه و اباحه جميع محرّمات و اسقاط همه واجبات ديگر بودند ۳ و نيز گروه مفوّضه كه نماز و ديگر احكام شرعى را براى مبتديان، به منظور حفظ آنان از ديد دشمن واجب مى دانسته اند، ۴ تقريباً همه فرقه هاى ديگر غلات، قائل به اباحيگرى مطلق شدند و حتى محرّماتى مانند لواط ۵ و ازدواج با محارم را ۶ نيز حلال شمردند. و از اين راه، پيروانى را به دور خود جمع نمودند؛ ضمن آنكه رهبران آنان نيز به اهداف مادّى خود نزديكتر مى شدند.
1.شيخ مفيد (۳۳۶ ـ ۴۱۳ ق.) تصحيح الاعتقاد (مصنفات الشيخ المفيد، ج ۵)، چاپ اوّل: قم، المؤتمر العالمى بمناسبة ذكرى الفيّة الشيخ المفيد، ۱۴۱۳ ق. ص ۱۳۳ ـ ۱۳۴
2.(و وصفوهم من الفضل فى الدين و الدنيا الى ماتجاوزوا فيه الحدّ و خرجوا عن القصد).
3.المقالات و الفرق، ص ۴۶
4.المقالات والفرق، ص ۹۲؛ فرق الشيعة، ص ۹۳
5.المقالات والفرق، ص ۱۰۰
6.همان، ص ۵۳ و ۶۳ و ۳۲