401
شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج1

۲۶۹.امام على عليه السلام - از سخنان ايشان در باره توحيد و آفرينش آسمان‏ها -:از نشانه‏هاى آفرينش او ، آفريدن آسمان‏هاست كه بى هيچ ستونى ، استوارند و بى هيچ تكيه‏گاهى ، بر پا . او آسمان‏ها را خوانْد و آنها ، فرمان‏پذيرانه و اقراركنان، بى هيچ درنگ و كُندى، اجابتش كردند. اگر اقرار آنها بر خداوندىِ او و اعتراف آنها به طاعت و بندگى‏اش نبود، بى گمان، آنها را جايگاه عرش خويش و مكان فرشتگانش و محلّ بالا بردن گفتارهاى نيكو و كردارهاى شايسته بندگانش ، قرار نمى‏داد. ستارگان آسمان‏ها را نشانه‏هايى گردانيد تا افراد سرگردانِ در آمد و شدِ راه‏هاى زمين ، به وسيله آنها ، مسير خويش را بيابند. پرده‏هاى شب تار، پرتو نورِ آنها را نپوشانده است و رداهاى سياه شب‏هاى تاريك، توانايى محو كردن نورافشانى ماه در آسمان‏ها را ندارند.

۲۷۰.امام على عليه السلام: سپاس ، خدايى را كه... مخلوقات را آفريد ، نه از روى اصلى، و آنها را ايجاد كرد ، نه بر اساس نمونه‏اى [قبلى‏]، و بندگان را مقهور [خويش ]كرد ، بدون داشتن ياورانى، و آسمان را بدون ستونى بر افراشت ، و زمين را بدون پايه‏اى در هوا گسترانْد .

۲۷۱.الكافى - به نقل از محمّد بن عطيّه -:مردى از عالمان شام ، نزد امام باقر عليه السلام آمد و گفت: اى ابو جعفر ! آمده‏ام تا از تو سؤالى را بپرسم كه تا كنون ، كسى را نيافته‏ام كه پاسخ آن را به من بدهد. من اين سؤال را از سه گروه پرسيده‏ام و هر يك ، پاسخى متفاوت با ديگرى به من داده است.
امام باقر عليه السلام فرمود: «چه سؤالى؟» .
عالم شامى گفت: سؤال ، اين است: نخستين مخلوقى كه خدا آفريد، چه بود؟ برخى از كسانى كه اين سؤال را از آنها كردم، گفتند: قَدَر ، برخى‏شان گفتند: قلم، و برخى ديگر گفتند: روح.
امام باقر عليه السلام فرمود: «پاسخ درستى نداده‏اند... ؛ امّا او بود و چيزى جز او نبود، و چيزى را آفريد كه منشأ همه موجودات شد، و آن ، آب است».


شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج1
400

۲۶۹.عنه عليه السلام مِن خُطبَةٍ لَهُ فِي التَّوحيدِ ويَذكُرُ فيها خَلقَ السَّماواتِ - : فَمِن شَواهِدِ خَلقِهِ خَلقُ السَّماواتِ مُوَطَّداتٍ بِلا عَمَدٍ ، قائِماتٍ بِلا سَنَدٍ . دَعاهُنَّ فَأَجَبنَ طائِعاتٍ مُذعِناتٍ ، غَيرَ مُتَلَكِّئاتٍ ولا مُبطِئاتٍ . ولَولا إقرارُهُنَّ لَهُ بِالرُّبوبِيَّةِ وإذعانُهُنَّ بِالطَّواعِيَةِ لَما جَعَلَهُنَّ مَوضِعاً لِعَرشِهِ ، ولا مَسكَناً لِمَلائِكَتِهِ ، ولا مَصعَداً لِلكَلِمِ الطَّيِّبِ وَالعَمَلِ الصّالِحِ مِن خَلقِهِ . جَعَلَ نُجومَها أعلاماً يَستَدِلُّ بِهَا الحَيرانُ في مُختَلِفِ فِجاجِ الأَقطارِ . لَم يَمنَع ضَوءَ نورِهَا ادلِهمامُ سُجُفِ اللَّيلِ المُظلِمِ ، ولَا استَطاعَت جَلابيبُ سَوادِ الحَنادِسِ ۱ أن تَرُدَّ ما شاعَ فِي السَّماواتِ مِن تَلَألُؤِ نورِ القَمَرِ. ۲

۲۷۰.عنه عليه السلام : الحَمدُ للَّهِ‏ِ الَّذي. .. خَلَقَ الخَلقَ عَلى‏ غَيرِ أصلٍ ، وَابتَدَأَهُم عَلى‏ غَيرِ مِثالٍ ، وقَهَرَ العِبادَ بِغَيرِ أعوانٍ ، ورَفَعَ السَّماءَ بِغَيرِ عَمَدٍ ، و بَسَطَ الأَرضَ عَلَى الهَواءِ بِغَيرِ أركانٍ. ۳

۲۷۱.الكافي عن محمّد بن عطيّة : جاءَ رَجُلٌ إلى‏ أبي جَعفَرٍ عليه السلام مِن أهلِ الشّامِ مِن عُلَمائِهِم فَقالَ : يا أبا جَعفَرٍ جِئتُ أسأَ لُكَ عَن مَسأَ لَةٍ قَد أعيَت عَلَيَّ أن أجِدَ أحَداً يُفَسِّرُها ، و قَد سَأَلتُ عَنها ثَلاثَةَ أصنافٍ مِنَ النّاسِ ، فَقالَ كُلُّ صِنفٍ مِنهُم شَيئاً غَيرَ الَّذي قالَ الصِّنفُ الآخَرُ ، فَقالَ لَهُ أبو جَعفَرٍ عليه السلام : ما ذاكَ؟ قالَ : فَإِنّي أسأَ لُكَ عَن أوَّلِ ما خَلَقَ اللَّهُ مِن خَلقِهِ فَإِنَّ بَعضَ مَن سَأَلتُهُ قالَ : القَدَرُ ، و قالَ بَعضُهُم : القَلَمُ ، و قالَ بَعضُهُم : الرّوحُ ، فَقالَ أبو جَعفَرٍ عليه السلام ما قالوا شَيئاً .. . و لكِنَّهُ كانَ إذ لا شَي‏ءَ غَيرُهُ ، وخَلَقَ الشَّي‏ءَ الَّذي جَميعُ الأَشياءِ مِنهُ و هُوَ الماءُ. ۴

1.حِنْدس : أي شَدِيدة الظُّلْمة (النهاية : ج ۱ ص ۴۵۰ «حندس» ) .

2.نهج البلاغة : الخطبة ۱۸۲ عن نوف البكالي ، بحار الأنوار : ج ۷۷ ص ۳۰۸ ح ۱۳ .

3.الدروع الواقية : ص ۱۸۲ ، بحار الأنوار : ج ۹۷ ص ۱۹۲ ح ۳ .

4.الكافي : ج ۸ ص ۹۴ ح ۶۷ ، التوحيد : ص ۶۶ ح ۲۰ عن جابر الجعفي نحوه ، بحار الأنوار : ج ۵۷ ص ۶۶ ح ۴۴ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج1
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 123934
صفحه از 500
پرینت  ارسال به