381
شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج1

(و در زمين ، كوه‏هايى استوار افكند تا شما را نجنبانَد)

حديث ۱

۲۵۰.امام على عليه السلام : [خداوند ،] زمين را ايجاد كرد و آن را [در جا و مدار خود] نگه داشت ، بى هيچ اشتغالى ، و آن را استوار ساخت ، امّا نه بر قرارگاهى .

۲۵۱.امام على عليه السلام - در چگونگى زمين و گسترانيدن آن بر روى آب -:و زمين [و خشكى‏] ، گسترش يافته ، در ميان آن درياى موّاج ، آرام گرفت .

۲۵۲.امام على عليه السلام - در باره آغاز آفرينش زمين -:تكان‏هاى زمين را به وسيله صخره‏هاى استوار و كوه‏هاى سر به فلك كشيده ستيغ افراشته ، تعديل كرد و به سبب فرو رفتن كوه‏ها در قطعات و اعماق پوسته زمين و نفوذ آنها در حفره‏ها و شكاف‏هاى پهناور زمين و سوار شدن آنها بر گردن‏هاى دشت‏ها و پستى‏هاى زمين ، جنبش و تكانِش زمين ، آرام گرفت .

۲۵۳.امام على عليه السلام - در باره شگفتى آفرينش گيتى و در وصف كوه‏ها -:و پايه‏هاى آنها (كوه‏ها) را در دلِ زمين‏هاى اطرافشان و جاى جاى آن - كه بايد - فرو بُرد و قلّه‏هاى آنها را افراشته ساخت و ستيغ‏هايشان را دراز گردانيد و آنها را تكيه‏گاه زمين ، قرار داد و به سان ميخ ، آنها را در زمين كوبيد . پس ، زمين از جنب و جوش ، باز ايستاد ( / در عين متحرّك بودن ، آرام گرفت) تا ساكنان خويش را نلرزانَد ، يا بار خود را در كام خويش ، فرو ببَرَد ، يا از جاى خويش ، حركت نكند .

1.گفتنى است كه در اين روايات ، اشاره‏اى به اعجاز علمى قرآن در باره حركت زمين نشده و آوردن آنها در ذيل آيات ياد شده ، در واقع ، به منزله شرح و بيان آيات از زبان كسانى است كه علوم و معارف آنها ، ريشه در قرآن دارد .


شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج1
380

(وَ أَلْقَى‏ فِى الْأَرْضِ رَوَ سِىَ أَن تَمِيدَ بِكُمْ) . ۱

الحديث ۲

۲۵۰.الإمام عليّ عليه السلام : أنشَأَ الأَرضَ فَأَمسَكَها مِن غَيرِ اشتِغالٍ ، وأرساها عَلى‏ غَيرِ قَرارٍ . ۳

۲۵۱.عنه عليه السلام في صِفَةِ الأَرضِ ودَحوِها عَلَى الماءِ - : وسَكَنَتِ الأَرضُ مَدحُوَّةً في لُجَّةِ تَيّارِهِ . ۴

۲۵۲.عنه عليه السلام فيما يَتَعَلَّقُ بِبِدايَةِ خَلقِ الأَرضِ - : عَدَّلَ حَرَكاتِها بِالرّاسياتِ مِن جَلاميدِها ، وذَواتِ الشَّناخيبِ ۵ الشُّمِّ مِن صَياخيدِها ۶ . فَسَكَنَت مِن المَيَدانِ لِرُسوبِ الجِبالِ في قِطَعِ أديمِها ، وتَغَلغُلِها مُتَسَرِّبَةً في جَوباتِ ۷ خَياشيمِها ۸ ، ورُكوبِها أعناقَ سهُولِ الأَرَضينَ وجَراثيمِها ۹. ۱۰

۲۵۳.عنه عليه السلام في عَجيبِ صَنعَةِ الكَونِ وفي صِفَةِ الجِبالِ - : وأساخَ قَواعِدَها في مُتونِ أقطارِها ومَواضِعِ أنصابِها ، فَأَشهَقَ قِلالَها ، وأطالَ أنشازَها ۱۱ ، وجَعَلَها لِلأَرضِ عِماداً ، وأرَّزَها فيها أوتاداً ۱۲ ، فَسَكَنَت عَلى‏ حَرَكَتِها مِن أن تَميدَ بِأَهلِها أو تَسيخَ بِحِملِها أو تَزولَ عَن مَواضِعِها . ۱۳

1.النحل : ۱۵ ، لقمان : ۱۰ ، وراجع : الرعد : ۳ والحجر : ۱۹ والأنبياء : ۳۱ والنمل : ۶۱ وفصّلت : ۹ و ق : ۷ والمرسلات : ۲۷ .

2.جدير بالذكر أن هذه الروايات لا تشير إلى إعجاز القرآن العلمي في خصوص حركة الأرض ، وإيرادها ذيل الآيات المشار إليها هو بمنزلة الشرح والبيان لها عن لسان الذين لهم معارف تمتد جذورها إلى القرآن الكريم .

3.نهج البلاغة : الخطبة ۱۸۶ ، الاحتجاج : ج ۱ ص ۴۷۷ ح ۱۱۶ ، أعلام الدين : ص ۶۰ ، بحار الأنوار : ج ۴ ص ۲۵۵ ح ۸ .

4.نهج البلاغة : الخطبة ۹۱ عن مسعدة بن صدقة عن الإمام الصادق عليه السلام ، بحار الأنوار : ج ۵۷ ص ۱۱۱ ح ۹۰ .

5.الشناخيب : رؤوس الجبال العالية ، واحدها شُنخوب (النهاية : ج ۲ ص ۵۰۴ «شنخب») .

6.الصَيخُود : الصخرة الملساء الصُّلْبة لا تحرّك من مكانها ولا يعمل فيها الحديد (لسان العرب : ج ۳ ص ۲۴۵ «صخدا» ) .

7.الجوبة : الحفرة المستديرة الواسعة (النهاية : ج ۱ ص ۳۱۰ «جوب») .

8.خياشيم الجبال : اُنوفها (الصحاح : ج ۵ ص ۱۹۱۲ «خشم») .

9.جراثيم : أماكن مرتفعة عن الأرض ، مجتمعة من تراب وطين (النهاية : ج ۱ ص ۲۵۴ «جرثم») .

10.نهج البلاغة : الخطبة ۹۱ عن مسعد بن صدقة عن الإمام الصادق عليه السلام ، بحار الأنوار : ج ۵۷ ص ۱۱۲ ح ۹۰ .

11.النَّشز : المرتفع من الأرض (النهاية : ج ۵ ص ۵۵ «نشز») .

12.أرّز فيها أوتاداً : أي أثبتها ، أرزت الشجرةُ تأْرِزُ : إذا ثبتت في الأرض ( النهاية : ج ۱ ص ۳۷ « أرز » ) .

13.نهج البلاغة : الخطبة ۲۱۱ ، بحار الأنوار : ج ۵۷ ص ۳۹ ح ۱۵ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج1
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 123914
صفحه از 500
پرینت  ارسال به