که به گونه طبيعى، شمار فراوان همسران، فراوانى فرزندان را نيز در پى خواهد داشت. نبود فرهنگ و ابزار پيشگيرى از باردارى از یک سو و تمايل همسران ادّعايى به داشتن فرزندى از نسل پيامبر، نابهسامانى ادّعاى فراوانى ازدواج و طلاق امام حسن علیه السّلام را روشن مىکند.
۸. تلاش فراوان معاويه براى دستيابى به قدرت مطلقه با تکيه بر تبليغات بر ضدّ اهل بيت علیهم السّلام و عيبجويى از امام حسن علیه السّلام همراه بود. با وجود اين، هيچ گزارش تاريخى از طرح اين ادّعا در زمان معاويه و بنى اميّه، ياد نکرده است. از اين رو، مشخّص مىشود که اين شايعه در دوره بعد پديد آمده است.
۹. برخى اين شايعه را ساخته و پرداخته عبّاسيان، بويژه منصور دوانيقى مىدانند که براى جدا شدن از مبارزه متّحدان پيشين خود، يعنى سادات حسنی و قبضه کردن کامل قدرت، آن را مطرح کرده است.۱عباسیان در دوره قيام عليه بنى اميّه، با نواده امام حسن علیه السّلام یعنی محمّد بن عبد اللّه بن حسن بن حسن، بيعت کرده بودند و پس از به قدرت رسیدن، نياز به تخریب امام حسن و خاندان او و توجيهى عامّهپسند براى بيعتشکنى خود داشتند. فراوانىِ اين گزارش و نشر و تمرکز بر آن در دوره قدرت يافتن بنى عبّاس، مؤيّد سوء استفاده‌‌ایشان از اين حربه براى کوتاه کردن دست رقباى خويش از قدرت است؛ ولى آغاز آن را در دوره بنى عبّاس را به صورت لزومی اثبات نمىکند؛ زيرا ممکن است پیش از آنان پدید آمده باشد و عباسیان آن را نشر و گسترش داده باشند.
۱۰. روايات کتاب الکافى، به نقل از امام صادق علیه السّلام و خطاب به دو تن از کسانی است که در دربار خلافت عبّاسى، منصب و مقام داشتهاند. عبد اللّه بن سنان، خزانهدار منصور دوانيقى۲ و يحيى بن ابى العلاء نيز قاضى رى۳ بوده است. با توجّه به تبليغات بنى عبّاس، عليه سادات حسنی و حضور اين افراد در دل حکومت و رفت و آمد آنها با مقامات بالا،
