323
گزیده شناخت نامه حدیث

۴. عمل به مرجّحات

۴۱۶.امام صادق علیه السّلام: آنچه را ميان يارانت مشهور است، بگير و آنچه را نادر است، رها کن.

۴۱۷.امام صادق علیه السّلام: چون دو حديث مختلف به شما مى‏رسد، آن را بگيريد که با [نظر] غير شيعه، مخالف است.

۴۱۸.امام صادق علیه السّلام: هنگامى که دو حديث مختلف به شما مى‏رسد، هر دو را بر کتاب خدا، عرضه کنيد. آنچه با کتاب خدا موافق بود، بگيريد و آنچه مخالف کتاب خدا بود، رهايش کنيد و اگر آن دو را در کتاب خدا نيافتيد، بر روايات غير شيعه، عرضه کنيد. آنچه را موافق روايات آنها بود، رها کنيد و آنچه را مخالف بود، برگيريد.

۴۱۹.الاحتجاج- به نقل از سماعة بن مهران -: از امام صادق علیه السّلام پرسيدم: دو حديث به ما مى‏رسد. يکى، ما را به [انجام کارى]، فرمان مى‏دهد و ديگرى ما را از آن، باز مى‏دارد؟ فرمود: «به هيچ يک از آنها عمل نکن تا امامت را ببينى و از او بپرسى». گفتم: [وقتى] ناچار هستيم که به يکى از آن دو، عمل کنيم؟ فرمود: «آن را که مخالف [نظر] غير شيعه است، بگير».

۴۲۰.علل الشرائع- به نقل از ابو اسحاق ارجانى که سند حديث را به معصوم علیه السّلام رسانده -: امام صادق علیه السّلام فرمود: «آيا مى‏دانى چرا فرمان يافته‏ايد که مخالف گفته غير شيعه را بگيريد»؟
گفتم: نمى‏دانيم. فرمود: «على به هيچ آيينى از آيين‏هاى خدايى عمل نمى‏کرد، جز آن که امّت، مخالف آن عمل مى‏کرد تا کار او را باطل کنند و از امير مؤمنان علیه السّلام، چيزى را که نمى‏دانستند، مى‏پرسيدند و چون ايشان، فتوايش را به آنها مى‏فرمود، ضدّ آن را از نزد خود مى‏ساختند تا مردم را به اشتباه بيندازند».


گزیده شناخت نامه حدیث
322

۴. الأَخذُ بِالمُرَجِّحاتِ

۴۱۶.الإمام الصادق علیه السّلام: خُذ مَا اشتَهَرَ بَينَ أصحابِكَ ودَع ما نَدَرَ.۱

۴۱۷.عنه علیه السّلام: إذا وَرَدَ عَلَيكُم حَديثانِ مُختَلِفانِ فَخُذوا بِما خالَفَ القَومَ.۲

۴۱۸.عنه علیه السّلام: إذا وَرَدَ عَلَيكُم حَديثانِ مُختَلِفانِ فَاعرِضوهُما عَلى كِتابِ اللّهِ، فَما وافَقَ كِتابَ اللّهِ فَخُذوهُ وما خالَفَ كِتابَ اللّهِ فَذَروهُ، فَإِن لَم تَجِدوهُما في كِتابِ اللّهِ فَاعرِضوهُما عَلى أخبارِ العامَّةِ، فَما وافَقَ أخبارَهُم فَذَروهُ وما خالَفَ أخبارَهُم فَخُذوهُ.۳

۴۱۹.الاحتجاج عن سماعة بن مهران: سَأَلتُ أبا عَبدِ اللّهِ علیه السّلام: قُلتُ: يَرِدُ عَلَينا حَديثانِ واحِدٌ يَأمُرُنا بِالأَخذِ بِهِ وَالآخَرُ يَنهانا عَنهُ؟ قالَ: لا تَعمَل بِواحِدٍ مِنهُما حَتّى تَلقى صاحِبَكَ فَتَسأَلَهُ عَنهُ، قالَ: قُلتُ: لا بُدَّ مِن أن نَعمَلَ بِأَحَدِهِما؟ قالَ: خُذ بِما فيهِ خِلافُ العامَّةِ۴.۵

۴۲۰.علل الشرائع عن أبي إسحاق الأرجاني رفعه: قالَ أبو عَبدِ اللّهِ علیه السّلام: أتَدري لِمَ اُمِرتُم بِالأَخذِ بِخِلافِ ما تَقولُ العامَّةُ؟ فَقُلتُ: لا نَدري، فَقالَ: إنَّ عَلِيّا علیه السّلام لَم يَكُن يَدينُ اللّهَ بِدينٍ إلّا خالَفَ عَلَيهِ الاُمَّةُ إلى غَيرِهِ؛ إرادَةً لاِءِبطالِ أمرِهِ، وكانوا يَسأَلونَ أميرَ المُؤمِنينَ علیه السّلام عَنِ الشَّيءِ الَّذي لا يَعلَمونَهُ، فَإِذا أفتاهُم جَعَلوا لَهُ ضِدّا مِن عِندِهِم لِيَلبِسوا عَلَى النّاسِ.۶

1.. عوالي اللآلي: ج ۳ ص ۱۲۹ ح ۱۲.

2.. بحار الأنوار: ج ۲ ص ۲۳۵ ح ۱۷ نقلاً عن قطب الدين الراوندي في رسالة الفقهاء.

3.. بحار الأنوار: ج ۲ ص ۲۳۵ ح ۲۰ نقلاً عن الراوندي في رسالة الفقهاء عن عبد الرحمن بن أبي عبداللّه‏ .

4.. يحتمل أن يكون ما وافق العامة قد ورد مورد التقيّة، وما خالفهم لايحتمل ذلك، (بحار الأنوار: ج ۲ ص ۲۲۴).

5.. الاحتجاج: ج ۲ ص ۲۶۵ ح ۲۳۵، بحار الأنوار: ج ۲ ص ۲۲۴ ذيل ح ۱ .

6.. علل الشرائع: ص ۵۳۱ ح ۱، بحار الأنوار: ج ۲ ص ۲۳۷ ح ۲۵.

  • نام منبع :
    گزیده شناخت نامه حدیث
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1400/08/19
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1629
صفحه از 439
پرینت  ارسال به