225
گزیده شناخت نامه حدیث

۸ / ۳

موافقت با قلب و فطرت۱

۳۰۸.پيامبر خدا صلی الله علیه و آله: حديث خاندان محمّد، سخت و دشوارياب است، به آن ايمان نياوَرَد، مگر فرشته مقرّب يا پيامبر مُرسل و يا بنده‏اى که خداوند، دلش را به ايمان آزموده است. پس، هر حديثى از خاندان محمّد صلی الله علیه و آله به شما رسيد و در دلتان نشست و آن را آشنا يافتيد، آن را بپذيريد و هر حديثى که دل‏هايتان از آن رَميد و ناآشنايش يافتيد، آن را به خدا و پيامبر و به عالمى که از خاندان محمّد است، باز گردانيد؛ زيرا به هر يک از شما حديثى که توان دريافت آن را ندارد، گفته شود و بگويد: «به خدا، اين چنين نيست! به خدا، اين چنين نيست!»، به هلاکت در افتد و انکار، کفر است.

۳۰۹.پيامبر خدا صلی الله علیه و آله: هر گاه از من حديثى شنيديد که دل‏هايتان به [درستى] آن گواهى داد، موها و پوست‏هاى بدنتان، در برابر آن نرم شد و ديديد که به [افکار و عقايد] شما نزديک است، پس بدانيد که من به آن سخن، از شما نزديک‏ترم (و آن را من گفته‏ام). امّا اگر از قول من حديثى شنيديد که دل‏هايتان با آن آشنا نبود و موها و پوست‏هاى بدنتان از آن گريزان بود و ديديد که از [افکار و عقايد] شما دور است، بدانيد من دورترين شما از آن هستم.

۳۱۰.پيامبر خدا صلی الله علیه و آله: هر گاه حديثى از من به شما رسيد که دل‏هايتان نرم شد، من شما را به [گرفتن و به کار بستن] آن، فرمان مى‏دهم.

۳۱۱.پيامبر خدا صلی الله علیه و آله: هنگامى که حديثى از من برايتان نقل کردند که آن را مى‏شناسيد و انکارش نمى‏کنيد، تصديقش کنيد و هر گاه حديثى از من برايتان نقل شد که ناآشناست، تکذيبش کنيد.

۳۱۲.پيامبر خدا صلی الله علیه و آله: آنچه از من برايتان نقل مى‏شود و آنها را مى‏شناسيد، بر گيريد و آنچه از من برايتان نقل مى‏شود و برايتان ناآشناست، بر نگيريد. من چيزهاى ناآشنا، نمى‏گويم و اهل آن نيستم.

۳۱۳.امام رضا علیه السّلام: با هر سخن ما، حقيقت و نورى، همراه است. پس هر سخنى که حقيقت و نور به همراه نداشت، آن سخن شيطان است.

1.. این روایات، در صدد بیان آن هستند که حدیث پیامبر و اهل بیت ایشان، موافق با قلب و عقل فطرى است. از این رو، اطمینان قلب، نشانه صحّت حدیث است، ولى اگر ظاهر حدیثى با قلب و فطرت موافق نباشد، باید آن را به نظر خدا و رسول و امام، موکول کرد و از تسریع در انکار، خوددارى ورزید. روایات شیعه، تأکید دارند که دانش و فهم این روایات را به صاحبان آن موکول کرده، از انکار آن، خوددارى کنیم.


گزیده شناخت نامه حدیث
224

۸ / ۳

مُوافَقَةُ القَلبِ وَالفِطرَةِ

۳۰۸.رسول اللّه‏ صلی الله علیه و آله: إنَّ حَديثَ آلِ مُحَمَّدٍ صَعبٌ مُستَصعَبٌ لا يُؤمِنُ بِهِ إلّا مَلَكٌ مُقَرَّبٌ أو نَبِيٌّ مُرسَلٌ أو عَبدٌ امتَحَنَ اللّهُ قَلبَهُ لِلإِيمانِ، فَما وَرَدَ عَلَيكُم مِن حَديثِ آلِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله فَلانَت لَهُ قُلوبُكُم وعَرَفتُموهُ فَاقبَلوهُ، ومَا اشمَأَزَّت مِنه قُلوبُكُم وأَنكَرتُموهُ فَرُدّوهُ إلَى اللّهِ وإلَى الرَّسولِ وإلَى العالِمِ مِن آلِ مُحَمَّدٍ، وإنَّمَا الهالِكُ أن يُحَدَّثَ أحَدُكُم بِشَيءٍ مِنهُ لا يَحتَمِلُهُ، يَقولُ: وَاللّهِ ما كانَ هذا، وَاللّهِ! ما كانَ هذا، وَالإِنكارُ هُوَ الكُفرُ.۱

۳۰۹.عنه صلی الله علیه و آله: إذا سَمِعتُمُ الحَديثَ عَنّي تَعرِفُهُ قُلوبُكُم، وتَلينُ لَهُ أشعارُكُم وأَبشارُكُم، وتَرَونَ أنَّهُ مِنكُم قَريبٌ، فَأَنَا أولاكُم بِهِ، وإذا سَمِعتُمُ الحَديثَ عَنّي تُنكِرُهُ قُلوبُكُم، وتَنفِرُ مِنهُ أشعارُكُم وأَبشارُكُم، وتَرَونَ أنَّهُ مِنكُم بَعيدٌ، فَأَنَا أبعَدُكُم مِنهُ.۲

۳۱۰.عنه صلی الله علیه و آله: إذا جاءَكُمُ الحَديثُ عَنّي يَلينُ قُلوبُكُم فَأَنَا آمُرُكُم بِهِ.۳

۳۱۱.عنه صلی الله علیه و آله: إذا حُدِّثتُم عَنّي حَديثا تَعرِفونَهُ ولا تُنكِرونَهُ فَصَدِّقوا بِهِ، وإذا حُدِّثتُم عَنّي حَديثا تُنكِرونَهُ فَكَذِّبوا بِهِ.۴

۳۱۲.عنه صلی الله علیه و آله: ما حُدِّثتُم عَنّي مِمّا تَعرِفونَهُ فَخُذوهُ، وما حُدِّثتُم عَنّي مِمّا تُنكِرونَهُ فلا تَأخُذوا بِهِ، قالَ: فَإِنّي لا أقولُ المُنكَرَ ولَستُ مِن أهلِهِ.۵

۳۱۳.الإمام الرضا علیه السّلام: إنَّ مَعَ كُلِّ قَولٍ مِنّا حَقيقَةً وعَلَيهِ نورا، فَما لا حَقيقَةَ مَعَهُ ولا نورَ عَلَيهِ فَذلِكَ مِن قَولِ الشَّيطانِ.۶

1.. الكافي: ج ۱ ص ۴۰۱ ح ۱، بحار الأنوار: ج ۲۵ ص ۳۶۶ ح ۷.

2.. مسند ابن حنبل: ج ۹ ص ۱۵۴ ح ۲۳۶۶۷، كنز العمّال: ج ۱ ص ۱۷۹ ح ۹۰۲.

3.. التاريخ الكبير: ج ۵ ص ۴۱۵ الرقم ۱۳۴۹ عن أبي حميد أو أبي أسيد.

4.. تاريخ بغداد: ج ۱۱ ص ۳۹۱ الرقم ۶۲۶۸ عن أبي هريرة.

5.. الكفاية في علم الرواية: ص ۴۷۰ عن جبير بن مطعم.

6.. رجال الكشّي: ج ۲ ص ۴۹۰ ح ۴۰۱ عن يونس بن عبد الرحمن، بحار الأنوار: ج ۲ ص ۲۵۰ ح ۶۲.

  • نام منبع :
    گزیده شناخت نامه حدیث
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1400/08/19
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1830
صفحه از 439
پرینت  ارسال به