«مُستَصعَب» نيز معنایی مشابه دارد.۱ بر این پایه مقصود از کاربرد مجازی این دو واژه، می‌‌تواند صعوبت علمى و دشوارى فهم یا صعوبت تحمل و پذيرش معنا باشد اين دو احتمال، به دو معناى فرعىتر قابل تقسيماند. مىتوان صعوبت فهم را ناظر به بخشى از روايات یا همه آنها دانست. در صورت دوم، صعوبت فهم در همه روايات اهل بيت است؛ امّا در ساحت باطن و لايههاى زيرين.
احتمال دوم یعنی صعوبت پذیرش نيز یا ناظر به فضيلت بزرگ و استثنايى ولايت الهى ائمّه است یا ناظر به همه فضائل و کمالات اختصاصی ايشان. هر یک از این احتمالات معنایی از سوی عالمان متعددی ابراز شده است.
علاّمه محمّدتقى مجلسى۲ گرایش به دشوارفهمی احادیث اهل بیت دارد. آیت اللّٰه جوادی آملی نیز مقصود از صعوبت را دشوارفهمی باطن احاديث اهل بيت علیهم السّلام دانستهاند؛۳ يعنى ظاهر احاديث، براى همگان قابل فهم است؛ امّا باطن آنها، تنها براى افراد خاصّى مفهوم است.
علاّمه محمّدباقر مجلسى را می‌‌توان طرفدار صعوبت پذیرش کمالات وجودى اهل بيت دانست. ايشان، روايات باب را مشتمل بر چند موضوع مىداند ولی بيشتر آنها، در باره منزلت شگفت اهل بیت و احوال نادر و معجزههاى آنان می‌‌داند.۴ برخى احاديث را نيز ناظر به روایات دشوارفهم مبدأ و معاد و مسائل پيچيده قضا و قدر و می‌‌داند که عقل بشر از ادراکشان، ناتوان است.۵
علاّمه طباطبايى نيز در دو حاشيه بر نگاشتههاى علاّمه مجلسى۶ و نيز در رساله
1.. ر.ک: مختار الصحاح: ص۱۹۲، النهایة: ج۲ ص۲۴۳ و ج۴ ص۳۸.
2.. ر. ک: روضة المتقین: ج ۵ ص ۴۶۳ و ۴۶۴ و ج ۱۳ ص ۲۲۴.
3.. شرح رسالة الولایة، جوادى آملى: ج ۱ ص ۶۸.
4.. ر.ک: بحار الأنوار: ج ۲ ص ۱۸۴ و ۱۸۵و ۱۹۲ و ۱۹۴.
5.. مرآة العقول: ج ۴ ص ۳۱۳: «و هذه الأحادیث أکثرها فى غرائب شؤنهم و نوادر أحوالهم و معجزاتهم، و بعضها فى غوامض علوم المبدأ و المعاد و عویصات مسائل القضاء و القدر و أمثال ذلک ممّا تعجز عن إدراکها العقول».
6..حاشیه نخست: «منظور از اقرار، رسیدن به آن چیزى از حقیقت دین نزد ائمّه است که کمال توحید میباشد و کمال توحید به ولایت است که توحید، دارای مراتب دارد » (بحار الأنوار: ج ۲ ص ۱۸۵ پانوشت ۱؛ و برای حاشیه دوم، ر. ک: بحار الأنوار: ج ۲ ص ۱۹۲ پانوشت ۱).
