135
گزیده شناخت نامه حدیث

هنگام نقل روايات جدش پیامبر اعظم، با طهارت بودند.۱

۳. بيان سند و منبع

فاصله زمانى ما با گویندگان اصلی حدیث، نیاز به واسطه های متعدّد برای انتقال حدیث را پدید آورده است. از این رو برای اطمینان بخشی به مخاطب شایسته است این واسطه‌ها و منابع دریافت حدیث بازگو شوند. افزون بر اعتمادبخشی، ذکر منبع و راوی، امکان تحقيق و راستى‏آزمايى را به مخاطب مى‏دهد. فایده دیگر نیز انتساب نیافتن آسیب های احتمالی روایت به ماست۲؛ آسیب هایی برخاسته از نقل نااستوار ناقلان پیشین و پیشامدهای روزگار. این ادب چنان شایسته رعایت است که امام صادق علیه السّلام، روايت بدون ذکر نام گوينده را «کذب مُفتَرِع»۳ خوانده اند.

۴. بیان شیوا

پيامبر خدا و خاندان مطهّرش، از بارزترین شيواسخنان بوده‏اند۴. ايشان با انتخاب دقيق و بدون نقص واژه ها، به انتقال معنا مبادرت مى‏ورزيدند و دریافت و فهم سخنان ايشان براى مخاطبان به راحتى ميسّر مى‏شد.۵ از این رو راوی باید بکوشد، همان شیوایی و زیبایی را به مخاطب امروزین منتقل کند و مباد که با اشتباه و نادرست خواندن، به فصاحت اهل بيت ضربه زند و حتی سبب ‏شود مقصود اصلی گوينده به مخاطب، منتقل نشود. قرائت اشتباه احاديث، لطمه‏اى جدّى به جايگاه حديث و اهل بيت است. همچنين کسی که حرکات و سکنات و اعراب کلمات در متن حدیث را آشکار می‌‌کند، به تبيين معناى روايت و فهم بهتر آن کمک کرده است.

1.. ر.ک: ح ۲۰۱.

2.. ر.ک: ح ۱۹۸.

3.. براى توضیح این واژه، ر. ک: ح ۲۰۰.

4.. ر.ک: ح ۱۹۶.

5.. شرح الکافى، ملّا صالح مازندرانى: ج ۲ ص ۲۷۱.


گزیده شناخت نامه حدیث
134

آداب ايجابى و سلبى نقل حديث۱

انتقال صحيح روايات از نسلى به نسل ديگر، از مهم‏ترين وظايف محدّثان و راويان است. اين انتقال،نیاز به ويژگى‏هايى در راوی و رعایت آدابى در روایت کردن دارد. پای بندی به‌‌این آداب، مانند اخلاص و طهارت، و پرهیز از اموری مانند ریا و نقل احادیثی فراتر از ظرفیت مخاطب، بر زيبايى و استواری فرايند حديث‏گویی مى‏افزايد.

الف - آداب ايجابى

اخلاص، طهارت، بيان سند و منبع حدیث، تلفظ صحيح، نقل دقيق و عمل به روايت، آداب ايجابى نقل حديث‏اند که شايسته است راوى حديث، آنها را رعايت کند.

۱. خلوص نیّت

حديث، سخن خداى متعال و فرستاده او و خاندان ایشان است. نقل اين سخنان آنگاه ارجمند است و عبادت به شمار می‌‌آید که براى جلب رضايت خداو به دور از انگيزه‏هاى مادّى باشد.چنانچه فردى اين عمل خدا پسندانه را براى پسندِ مردم و دستيابى به دنيا انجام دهد، آنچه نصيبش مى‏شود، همان متاع بى‏ارزش دنياست و بهره‌ای از آخرت ندارد.۲

۲. پاک بودن

انجام عبادت با داشتن طهارت، نقش مؤثرى در کمال آن دارد. از اين رو، سزاوار است هنگام نقل روايات معصومان، طاهر باشیم. به گفته مالک بن انس، امام صادق علیه السّلام، همواره

1.. به قلم پژوهشگران ارجمند، حجج اسلام: مهدى غلامعلى و عبد الهادى مسعودى.

2.. ر.ک: ح ۱۹۰.

  • نام منبع :
    گزیده شناخت نامه حدیث
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1400/08/19
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1615
صفحه از 439
پرینت  ارسال به