اثرگذارى گسترده آن در نهاد آدمى است. حديث اهل بيت، غبار از جان مى‏شويد،^۱ دل را زنده مى‏کند^۲و پيروان ایشان را به هم مى‏پيوندد؛ امرى که تنها در دست قدرت خداست.^۳

نکته مهم، زمان يادگيرى است. اگر چه هيچ زمانى براى يادگيرى دير نيست، امّا فراگيرى حديث در کودکى و پيش از آن که ذهن و جان به شبهه‏ها و کژى‏ها دچار و آلوده شود، برکات افزون‏ترى دارد. در حديثى از امام صادق علیه السّلام آمده است:

به فرزندانتان، حديث بياموزيد، پيش از آن که مُرجِئه^۴ به سوى آنان بشتابند.^۵

روشن است که ذکر فرقه مُرجِئه، به دليل خطر فورى در آن روزگار است، امّا حديث، در اين زمان و هر عصر ديگرى ظرفيت آن را دارد که به مصاف شبهه‏ها و کژى‏ها برود و فرهنگ ناب قرآنى را به ميدان آورَد. حديث را می‌‌توان دست‏مايه کارهاى فرهنگى و سرمايه آموزش‏هاى دينى نمود. حديث، مى‏تواند نسل نو را به گونه‏اى ژرف و مانا با آموزه‏هاى ناب اسلام، آشنا کند، بى آن که به جمود و تندروى دچار شوند.

يادسپارى حديث نيز فراتر از يادگيرى، ارزشى دو چندان دارد. هر حرف از حديث به ياد سپرده شده، نورى مى‏شود که حافظ حديث را روز قیامت از دل ظلمات محشر به سوى پرديس روشن خدا، ره مى‏برد. حافظ حديث، در قيامت، عالِم محشور مى‏شود^۶ و شفاعت پيامبر اکرم او را در بر مى‏گيرد^۷ و بى آن که عذابى ببيند،^۸ همراه پيامبران، صدّيقان، شاهدان و صالحان، به بهشت گام مى‏نهد^۹. اينان، همان نعمت يافتگان‏اند که در هر نماز، از خدا مى‏خواهيم ما را با آنان همراه کند، گو اين که حفظ حديث، نعمتى سترگ است.

مى‏شود.^۱ در عرصه اخلاق و تاريخ و سيره نيز چنين است.

امامان علیهم السّلام، راویان و شاگردان خود را تشويق مى‏کردند تا به تعلّم و گردآورى حديث بپردازند و از فرصت نهادن براى بررسى و نقد آنها نيز دريغ نمى‏کردند.^۲ در گزارش‏هاى تاريخى مى‏خوانيم که همين وضعيت، ميان راويان درجه يک با شاگردانشان برقرار بوده و آنان با تشکيل حلقه‏هاى علمى، به مذاکره حديث و احياى امر اهل بيت پرداخته‏اند.^۳ در يک گزارش شايان توجّه، مى‏خوانيم که محبوب، پدر راوى بزرگ شيعى، حسن بن محبوب، براى هر حديثى که او مى‏نوشت، يک درهم به او جايزه مى‏داد.^۴ ظهور حلقه‏ها، مدرسه‏ها و حوزه‏هاى حديثى در مدينه و کوفه را مى‏توان برخاسته از اهتمام ائمّه به تعليم حديث دانست؛ امرى که سفارش مکرّر اهل بيت بوده است.^۵

تعليم و تعلم حديث و فراگیری آثار و سيره پيامبر اکرم و اهل بيت او، چندان مهم است که فراگيرى سنّت نبوى، یادگیری تعاليم اصلى دين و نقل اخبار امامان و نشر آن را عالَم، از علّت‏هاى وجوب حج شمرده است. اين، به معناى نيکو بودن هزينه‏کرد ميلياردها تومان و صرف وقت چند ميليون حج‏گزار در هر سال براى اين امر است.

افزون بر اين، يادگيرى حديث از فردى راست‏گو، از همه دنيا و اشياى قيمتى آن، ارزشمندتر ^۶؛ تعليم و تعلّم حديث، عبادت و يادگيرى دو حديث سودمند به حال خود يا ديگرى، برتر از عبادت شصت ساله دانسته شده است. همچنين مايه مباهات الهى به فرشتگان، خوانده شده^۷ و برخى مجلس‏هاى آن، محبوبِ امامان و زمينه احياى امر ايشان^۸ شمرده شده است. اين همه، اغراق و گزاف نيست؛ که برخاسته از ارزش والاى حديث و