55
گزیده شناخت نامه حدیث

۳. پیروی از پيامبر

آیات فراوانى از قرآن کریم به پيروى از پیامبر فرمان داده، اطاعت از ایشان را با اطاعت از خدا برابر گرفته اند و از مخالفت با ايشان نهی کرده‌اند مانند: (وَأَطِيعُوا ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ).۱ و نیز (فَلیَحذَرِ الَّذینَ یُخالِفونَ عَنْ أمرِهِ أن تصیبَهُم فِتنةٌ أو یُصیبَهُم عَذابٌ ألیمٌ).۲ همچنین بر هدايتگرى ایشان تأکيد ورزیده و آن را واقع‏نما و رساننده به رستگاری دانسته است مانند (وَ إِن تُطِيعُوهُ تهْتَدُوا).۳ قرآن همچنین به پیروی از خصوص اوامر و نواهى پيامبر تصریح کرده و فرمان داده است:

(وَ مَآ آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ مَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ.۴

آنچه را پيامبر براى شما آورده، بگيريد [و اجرا کنيد] و از آنچه نهى کرده، خوددارى نماييد و از [مخالفت با] خدا بپرهيزيد که خداوند، کيفرش شديد است!).

۴. اسوه بودن پيامبر

قرآن کريم، پيامبر اکرم را اسوه و الگوى مؤمنان معرّفى کرده و فرموده است:

(لَّقَدْ كَانَ لَكُمْ فِى رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن كَانَ يَرْجُوا اللَّهَ وَ الْيَوْمَ الْأَخِرَ وَ ذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا.۵

قطعاً براى شما پيامبر خدا، سرمشقى نيکوست؛ براى آن کس که به خدا و روز بازپسين، اميد دارد و خدا را فراوان ياد مى‏کند).

اسوه بودن پيامبر به معنای روا بودن الگوبرداری از زندگی ایشان و این به معناى اعتبار تمامی گفتار و رفتار پیامبر می‌‌باشد. اگر این اعتبار، فراگیر و شامل همه سخنان و کارهای ایشان نباشد، به معنای آن است که برخی سخنان یا رفتار ایشان نادرست است و رساننده به سعادت نیست. پس یا باید توصيه به سرمشق قرار دادن پيامبر محدود شود یا بپذیریم که

1.. آل عمران: آیۀ ۱۳۲. نیز، ر. ک: آل عمران: آیۀ ۳۲، نساء: آیۀ ۵۹ و ۸۰، انفال: آیۀ ۱، احزاب: آیۀ ۷۱.

2.. نور: آیۀ ۶۲.

3.. نور: آیۀ ۵۴. نیز، ر.ک: نور: ۵۲.

4.. حشر: آیۀ ۷.

5.. احزاب: آیۀ ۲۱.


گزیده شناخت نامه حدیث
54

تبيين اعتبار سنّت نبوی۱

سنّت نبوى، در کنار قرآن و در عرصه علم و عمل، محور معارف دينى و سنگ بناى علوم اسلامى است. بر پایه آیات و روایات، این سنت، معتبر است و صلاحيت لازم را براى پایه قرار گرفتن در موضوعات و احکام مختلف را دارد.

این امر، مقبول همه مسلمانان است و آنان رفتار و گفتار و تعالیم اعتقادى، اخلاقى و فقهى پيامبر خاتم را ملاک عمل و دستيابى به فلاح و رستگارى می‌دانند و سیره مسلمانان در همه عرصه‌ها بر قبول اعتبار سنّت پیامبر بوده است. افزون بر این دلیل‌هایی نیز قابل ارائه است.

۱. رسالت پيامبر

اصلى‏ترين دليل اعتبار سنّت پیامبر، پذيرش رسالت ايشان است؛ زيرا مهم‏ترين ادّعاى پيامبر خدا، ادعاى رسالت الهی و نزول فرشته وحى بر ايشان است. پذيرش اين جايگاه، به معنای پذیرش راستگویی و اعتبار دیگر سخنان ايشان است. پذيرش پيامبرى رسول خدا و ردّ گفتار و رفتار او گونه‏ای جمع متضّادین است.

۲. عصمت پيامبر

مسلمانان همگی عصمت پيامبر خاتم را در تبیین و تبلیغ دین مسلم می‌‌شمارند و بر آن استدلال‏کرده‏اند. عصمت پيامبر به معناى مطابقت نگرش و گفتار ایشان با واقع است و از این رو گفتار و رفتار پیامبر در عرصه دين، بایسته و شايسته پيروى است. خواسته و فرمان او، محبوب و نهى و بازداشتن او، مبغوض خداى متعال است.

1.. به قلم پژوهشگر ارجمند، جناب حجة الإسلام و المسلمین سید محمّدکاظم طباطبایى.

  • نام منبع :
    گزیده شناخت نامه حدیث
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1400/08/19
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1791
صفحه از 439
پرینت  ارسال به