351
گزیده شناخت نامه حدیث

۱۱ / ۷

حديث‏سازى در فضيلت قرآن

۴۵۰.النكت على كتاب ابن صلاح- به نقل از مؤمّل بن اسماعيل -: استادى، حديث طولانى اُبىّ بن کعب در باره قرآن را برايم نقل کرد. به او گفتم: چه کسى براى تو گفت؟ گفت: مردى در مدائن، برايم گفت و او، زنده است. نزد او رفتم و به او گفتم: چه کسى به تو گفت؟ گفت: استادى در واسط برايم گفت و او، زنده است. نزد او رفتم و گفتم: چه کسى به تو گفت؟ گفت: استادى در بصره برايم گفت و او، زنده است. نزد او رفتم، گفت: استادى در آبادان [برايم گفت]. نزد او رفتم. دستم را گرفت و مرا به درون خانه‏اى بُرد. گروهى از متصوّفه در آن‏جا بودند و بزرگى با آنان بود. گفت: اين شيخ، برايم گفته است. گفتم: اى شيخ! چه کسى به تو گفت؟ گفت: کسى براى من نگفته است؛ امّا ديديم مردم از قرآن، روى‏گردان شده‏اند. اين حديث را برايشان ساختيم تا دل‏هايشان را به سوى قرآن بچرخاند.

۴۵۱.تفسير القرُطُبى:... گروهى حديث را به گمان خود براى تقرّب خدا ساختند و مردم را به فضيلت کارها، فرا مى‏خوانند، آن گونه که از اين افراد نقل شده است: ابو عصمه نوح بن ابى مريم مروزى، محمّد بن عَکاشه کرمانى، احمد بن عبد اللّه‏ جويبارى و ديگران. به ابو عصمه گفته شد: چگونه اين حديث را از عِکرِمه از ابن عبّاس، در باره فضل يک يک سوره‏هاى قرآن، نقل مى‏کنى؟ گفت: من ديدم مردم از قرآن، روى گردانده و به فقه ابو حنيفه و تاريخ جنگ‏هاى محمّد بن اسحاق، روى آورده‏اند. از اين رو، اين حديث را براى تقرّب به خدا ساختم.


گزیده شناخت نامه حدیث
350

۱۱ / ۷

وَضعُ الحَديثِ في فَضائِلِ القُرآنِ

۴۵۰.النكت على كتاب ابن الصلاح عن مؤمّل بن إسماعيل: حَدَّثَني شَيخٌ بِحَديثِ اُبَيِّ بنِ كَعبٍ الطَّويلِ في فَضائِلِ القُرآنِ، فَقُلتُ لَهُ: مَن حَدَّثَكَ؟ فَقالَ: حَدَّثَني رَجُلٌ بِالمَدائِنِ، وهُوَ حَيٌّ، فَصِرتُ إلَيهِ فَقُلتُ لَهُ: مَن حَدَّثَكَ؟ قالَ: حَدَّثَني شَيخٌ بِواسِطٍ، وهُوَ حَيٌّ، فَصِرتُ إلَيهِ فَقُلتُ لَهُ: مَن حَدَّثَكَ؟ قالَ: حَدَّثَني شَيخٌ بِالبَصرَةِ، وهُوَ حَيٌّ، فَصِرتُ إلَيهِ فَقالَ: حَدَّثَني شَيخٌ بِعَبّادانَ، فَصِرتُ إلَيهِ فَأَخَذَ بِيَدي فَأَدخَلَني بَيتا، فَإِذا فيهِ قَومٌ مِنَ المُتَصَوِّفَةِ ومَعَهُم شَيخٌ، فَقالَ: هذَا الشَّيخُ حَدَّثَني، فَقُلتُ: يا شَيخُ، مَن حَدَّثَكَ؟ قالَ: لَم يُحَدِّثني أحَدٌ، ولكِنّا رَأَينَا النّاسَ قَد رَغِبوا عَنِ القُرآنِ، فَوَضَعنا لَهُم هذَا الحَديثَ لِيَصرِفوا قُلوبَهُم إلَى القُرآنِ.۱

۴۵۱.تفسير القرطبي:... ومِنهُم جَماعَةٌ وَضَعُوا الحَديثَ حِسبَةً كَما زَعَموا، يَدعونُ النّاسَ إلى فَضائِلِ الأَعمالِ، كَما رُوِيَ عَن أبي عِصمَةَ نوحِ بنِ أبي مَريَمَ المَروَزِيِّ، ومُحَمَّدِ بنِ عُكاشَةَ الكِرمانِيِّ، وأَحمَدَ بنِ عَبدِ اللّهِ الجُوَيبارِيِّ، وغَيرِهِم، قيلَ لِأَبي عِصمَةَ: مِن أينَ لَكَ عَن عِكرِمَةَ عَنِ ابنِ عَبّاسٍ في فَضلِ سُوَرِ القُرآنِ سورَةً سورَةً؟ فَقالَ: إنّي رَأَيتُ النّاسَ قَد أعرَضوا عَنِ القُرآنِ وَاشتَغَلوا بِفِقهِ أبي حُنَيفَةَ ومَغازي مُحَمَّدِ بنِ إسحاقَ؛ فَوَضَعتُ هذَا الحَديثَ حِسبَةً.۲

1.. النكت على كتاب ابن الصلاح: ص ۳۶۹ نقلاً عن الخطيب، الإتقان في علوم القرآن: ج ۲ ص ۴۱۶.

2.. تفسير القرطبي: ج ۱ ص ۷۸، عمدة القاري: ج ۲ ص ۱۵۰، البرهان للزركشي: ص ۴۳۲ كلاهما نحوه.

  • نام منبع :
    گزیده شناخت نامه حدیث
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1400/08/19
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2107
صفحه از 439
پرینت  ارسال به