279
گزیده شناخت نامه حدیث

۲. تبيين حديث

۳۵۶.التوحيد- به نقل از محمّد بن ابى عُمَير -: از امام کاظم علیه السّلام در باره معناى اين سخن پيامبر خدا صلی الله علیه و آله که: «بدبخت، کسى است که در رَحِم مادرش بدبخت است و خوش‏بخت، کسى است که در رَحِم مادرش خوش بخت است»، پرسيدم.
فرمود: «بدبخت، کسى است که خدا، در حالى که او در رَحِم مادرش هست، مى‏داند که او کارهاى بدبختان را خواهد کرد و خوش‏بخت، کسى است که خدا در حالى که او در رَحِم مادرش هست، مى‏داند که او کارهاى خوش‏بختان را خواهد کرد».
به ايشان گفتم: پس معناى اين سخن پيامبر خدا صلی الله علیه و آله که: «عمل کنيد که هر کس براى آنچه آفريده شده، آماده گشته است»، چيست؟
فرمود: «خداوند عز و جل، جنّ و اِنس را آفريد تا او را بندگى کنند و آنان را نيافريد که نافرمانى‏اش کنند. اين [به دليل] سخن خداوند عز و جل است که: «و جنّ و انس را نيافريدم، جز براى آن که مرا بندگى کنند». اين‏چنين [خداوند، راه رسيدن] هر کس را به آنچه براى او خلق شده، هموار ساخته است. پس، واى بر کسى که گم‏راهى را بر هدايت، ترجيح دهد!».

۳۵۷.معانى الأخبار- به نقل از ابان بن عثمان -: برخى از ياران ما در باره حکم فرار از طاعون از امام کاظم علیه السّلام پرسيدند که: آيا اگر در شهر يا روستا يا خانه‏اى طاعون بيايد، مى‏توان از آن جا به جاى ديگر رفت؟ فرمود: «آرى».
گفتم: از پيامبر خدا حديث داريم که فرمود: «فرار از طاعون، مانند فرار از [ميدان] جنگ است». امام پاسخ داد: «پيامبر خدا اين را در باره گروهى فرمود که در مرزها، در برابر دشمن بودند و طاعون در ميانشان افتاد و مواضع و سنگرهايشان را خالى گذاشتند و فرار کردند. پس ايشان، اين را در باره آنان فرمود».


گزیده شناخت نامه حدیث
278

۲. تَبيينُ الحَديثِ

۳۵۶.التوحيد عن محمّد بن أبي عمير: سَأَلتُ أبَا الحَسَنِ موسَى بنَ جَعفَرٍ علیه السّلام عَن مَعنى قَولِ رَسولِ اللّهِ صلی الله علیه و آله: «الشَّقِيُّ مَن شَقِيَ في بَطنِ اُمِّهِ، وَالسَّعيدُ مَن سَعِدَ في بَطنِ اُمِّهِ»، فَقالَ:
الشَّقِيُّ مَن عَلِمَ اللّهُ وهُوَ في بَطنِ اُمِّهِ أنَّهُ سَيَعمَلُ أعمالَ الأَشقِياءِ، وَالسَّعيدُ مَن عَلِمَ اللّهُ وهُوَ في بَطنِ اُمِّهِ أنَّهُ سَيَعمَلُ أعمالَ السُّعَداءِ. قُلتُ لَهُ: فَما مَعنى قَولِهِ صلی الله علیه و آله: اِعمَلوا فَكُلٌّ مُيَسَّرٌ لِما خُلِقَ لَهُ؟
فَقالَ: إنَّ اللّهَ عز و جل خَلَقَ الجِنَّ وَالإِنسَ لِيَعبُدوهُ ولَم يَخلُقهُم لِيَعصوهُ، وذلِكَ قَولُهُ عز و جل: (وَ مَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الاْءِنسَ إلَّا لِيَعْبُدُونِ)۱، فَيَسَّرَ كُلاًّ لِما خُلِقَ لَهُ، فَالوَيلُ لِمَنِ استَحَبَّ العَمى عَلَى الهُدى!.۲

۳۵۷.معاني الأخبار عن أبان بن عثمان: سَأَلَ بَعضُ أصحابِنا أبَا الحَسَنِ علیه السّلام عَنِ الطّاعونِ يَقَعُ في بَلدَةٍ وأَنَا فيها، أتَحَوَّلُ عَنها؟ قالَ: نَعَم. قالَ: فَفِي القَريَةِ وأَنَا فيها، أتَحَوَّلُ عَنها؟ قالَ: نَعَم. قالَ: فَفِي الدّارِ وأَنَا فيها، أتَحَوَّلُ عَنها؟ قالَ: نَعَم.
قُلتُ: وإنّا نَتَحَدَّثُ أنَّ رَسولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله قالَ: «الفِرارُ مِنَ الطّاعونِ كَالفِرارِ مِنَ الزَّحفِ»!
قالَ: إنَّ رَسولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله إنَّما قالَ هذا في قَومٍ كانوا يَكونونَ فِي الثُّغورِ في نَحوِ العَدُوِّ، فَيَقَعُ الطّاعونُ فَيُخَلّونَ أماكِنَهُم ويَفِرّونَ مِنها، فَقالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله ذلِكَ فيهِم.۳

1.. الذاريات: ۵۶.

2.. التوحيد: ص ۳۵۶ ح ۳، وراجع الكافي: ج ۸ ص ۸۱ ح ۳۹ و سنن ابن ماجة: ج ۱ ص ۱۸ ح ۴۶.

3.. معاني الأخبار: ص ۲۵۴ ح ۱، بحار الأنوار: ج ۶ ص ۱۲۱ ح ۴.

  • نام منبع :
    گزیده شناخت نامه حدیث
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1400/08/19
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2059
صفحه از 439
پرینت  ارسال به