۶. اِعلام: استاد، به شخص يا اشخاصی خاصّ، با کلام صريح يا اشاره يا نگاشته‏اى، اعلام مى‏کند که کتابی خاصّ يا یک حديث مشخّص، روايت يا شنيده اوست، بدون آن که اجازه نقل آن را بدهد.^۱

۷. وصيّت: استاد، هنگام سفر يا مرگ خويش، به کسى سفارش می‌‌کند که کتاب روایی‏اش را نگاهداری ‏کند، بدون آن که اجازه روايت آن کتاب را به آن شخص بدهد. برخى، اين شیوه را گونه‌‌ای اِعلام دانسته‏اند و در هر حال، بيشتر محدثان آن را معتبر ندانسته‏اند؛ اگر چه برخى نيز اين سفارش را اذن و اجازه دادن پنداشته‏اند.^۲

راويان، از اين طريق با تعابير «أَخْبَرنى» و «حَدَّثَنى وَصِيَّةً» ياد مى‏کنند.

۸. وِجاده: کسى حديث را از نگاشته‏اى برگرفته که آن را سماع و قرائت نکرده و اجازه يا مناوله‏اى هم در کار نبوده است. طبيعى است که چنين حديثى، سندش مُنقَطع شمرده مى‏شود. تنها در جایى که خطّ نويسنده شناخته شده و قرائن اعتماد بر نسخه موجود باشد، امکان اعتبار وجود دارد؛ امّا محدثان در بی اعتباری اين طريق در آن جا که تنها به يابنده نسخه مستند شود، اتّفاق نظر دارند.^۳

راوى، هنگام نقل روايت از چنين نسخه‏اى، بايد از تعبير«وَجَدْتُ» استفاده کند.

در پایان می‌افزاییم که شناخت این راه‏ها، یاریگر ما در تبیین اعتبار هر یک و ترجیح آنها به هنگام تعارض احادیث است.براى نمونه، طريق «وِجاده» به معنای انقطاع سند و بی اعتبار است. در ترجیح طرق، نیز برخی حدیث شنیده شده را در سنجش با حدیث نوشته شده، قابل اعتمادتر می‌‌دانند. شيخ طوسى^۴ و شهيد ثانى^۵ به اين نکته تصريح کرده‏اند.

همچنین شناخت طرق تحمل حدیث در آن جا که رابطه استاد و شاگردى ميان دو راوي

سومين طريق معتبر در تحمّل حديث، می‏دانند، ولی اگر با سماع و قرائت و دیگر انواع تحمّل حديث همراه ‏شود، اعتبار همان طريق بالاتر را دارد.^۱

در ميان راويان، تعبير «أَخْبَرنى / أَخْبَرنا»، به خصوص با تقييد به «إجازةً»، بيشتر براى اين طريق تحمّل به کار مى‏رود.

۴. مناوله: گاه استاد نگاشته حديثى را در اختیار شاگردش می‌‌نهد و تصريح می‌‌کند که محتواى آن، روايات و شنيده‏هاى اوست،این را مناوله گويند که گاه با اجازه همراه است و گاه نه. در صورت اوّل، با اجازه، هم‏ارزش است؛ امّا در صورت دوم، بیشتر محدّثان، آن را معتبر ندانسته‏اند؛ زیرا استاد، نقش خاصّى در انتقال حديث به راوى ندارد^۲ و شناخت دقیقی از انتساب نگاشته حديثى در اختیار نهاده شده هم نیست. برخى حديث‏پژوهان اما، بر پایه حدیث احمد بن عمر حلّال از امام رضا علیه السّلام^۳ مناوله بدون اجازه را نیز مجاز دانسته‏اند، در حالی که حديث مزبور، معلوم بودن انتساب کتاب را به استاد، شرط جواز نقل می‏داند. راويان، در مقام استفاده از اين طريق، غالباً از تعابير«أَخْبَرنى» و «حَدَّثَنى مُناولةً» استفاده مى‏کنند.

۵. کتابت: استاد، احاديثى را که شنيده، براى شاگردش مى‏نويسد، چه شاگرد، دور از استاد باشد و چه نزديک او باشد. اين شيوه تحمّل حديث هم گاه با اجازه روايت همراه است که در اين صورت هم‏ارزش با اجازه و معتبر خواهد بود. گاه نیز بدون اجازه است که در اين صورت، ميان عالمان در اعتبار آن، اختلاف است.^۴ بيشتر عالمان، امکان تزوير در نگاشته‏هاى خطّى را فراوان می‌‌بینند و از این رو، اعتمادی به کتابت بدون اجازه ندارند.

تعبير راويان در بيان اين طريق، به شکل «حَدَّثَنى» و «أَخْبَرنى کِتابَةً» متداول است.