125
گزیده شناخت نامه حدیث

۲۰۷.پيامبر خدا صلی الله علیه و آله: آن که حديث را از اهلش باز مى‏دارد، مانند کسى است که آن را به نااهلش مى‏گويد.

۲۰۸.پيامبر خدا صلی الله علیه و آله: عيسى بن مريم علیه السّلام در ميان بنى اسرائيل برخاست و گفت: «اى بنى اسرائيل! با نادانان، سخن از حکمت مگوييد که بدان، ستم کرده‏ايد و آن را از اهلش باز مداريد که به آنان، ستم روا داشته‏ايد و ستمگر را در ستمش کمک نکنيد که برترى شما از ميان مى‏رود».

۲۰۹.پيامبر خدا صلی الله علیه و آله: سپارنده دانش نزد غير اهل آن، مانند آويزنده گوهر و مرواريد و طلا بر [گردن] خوکان است.

۲۱۰.پيامبر خدا صلی الله علیه و آله: آسيب دانش، فراموشى است و تباه کردنش اين است که آن را با نا اهلش در ميان گذارى.

ط - رعايت ظرفيت مخاطب

۲۱۱.امام صادق علیه السّلام: پيامبر خدا صلی الله علیه و آله، هيچ گاه به اندازه ژرفاى خِرد خود، با بندگان سخن نگفت. پيامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «ما جماعت پيامبران، فرمان داريم که با مردم، به فراخور [فهم و] خِردهايشان سخن بگوييم».

۲۱۲.امام على علیه السّلام: هر دانشى چنان نيست که صاحب آن دانش بتواند آن را براى همه مردم تفسير کند؛ چون برخى از آنان، قوى و برخى ضعيف‏اند و بخشى از آنان، تاب فراگيرى علم را دارند و بخشى ديگر ندارند، مگر آن که خداوند، فراگيرى آن را بر دوستان خاصّ خود، آسان سازد و بر [فهم] آن، يارى‏شان کند.

۲۱۳.امام صادق علیه السّلام -خطاب به عبد الأعلى -: پذيرش امر (ولايت) ما، تنها به تصديق و قبول آن نيست؛ بلکه از جمله پذيرش آن، پنهان ساختن و حفظ آن از نااهل است. به آنان، سلام برسان و به ايشان بگو: «خداوند، رحمت کند بنده‏اى را که محبّت مردم را به سوى خود جلب کند! براى مردم، آنچه را بر مى‏تابند، بازگو کنيد و آنچه را انکار مى‏کنند، از آنان پنهان بداريد».

۲۱۴.التوحيد- به نقل از محمّد بن عُبيد -: خدمت امام رضا علیه السّلام رسيدم. به من فرمود: «به آن مرد عبّاسى بگو از سخن گفتن در باره توحيد و جز آن، دست‏بردارد و براى مردم، بدانچه آن را بر مى‏تابند، سخن گويد و از آنچه انکار مى‏کنند، دست بردارد و هر گاه از تو در باره توحيد مى‏پرسند، همان گفته خداوند عز و جل را بازگو کن: «بگو: او خدايى است يکتا؛ خداى بى نياز. نه مى‏زايد، و نه زاييده شده و براى او هيچ همتايى نباشد» و هر گاه از تو در باره چگونگى [خداوند] مى‏پرسند، همان سخن خداوند عز و جل را بگو: «چيزى شبيه او نيست» و هر گاه از تو در باره صفت شنوايى [خدا] پرسش کنند، همان گونه که خداوند عز و جل فرمود، بگو: «او، شنواى آگاه است». پس با مردم، بدانچه آن را بر مى‏تابند، سخن بگويند».


گزیده شناخت نامه حدیث
124

۲۰۷.رسول اللّه‏ صلی الله علیه و آله: مانِعُ الحَديثِ أهلَهُ كَمُحَدِّثِهِ غَيرَ أهلِهِ.۱

۲۰۸.عنه صلی الله علیه و آله: إنَّ عيسَى بنَ مَريَمَ علیه السّلام قامَ في بَني إسرائيلَ فَقالَ: يا بَني إسرائيلَ! لا تُحَدِّثوا بِالحِكمَةِ الجُهّالَ فَتَظلِموها، ولا تَمنَعوها أهلَها فَتَظلِموهُم، ولا تُعينُوا الظّالِمَ عَلى ظُلمِهِ فَيَبطُلَ فَضلُكُم.۲

۲۰۹.عنه صلی الله علیه و آله: واضِعُ العِلمِ عِندَ غَيرِ أهلِهِ كَمُقَلِّدِ الخَنازيرِ الجَوهَرَ وَاللُّؤلُؤَ وَالذَّهَبَ.۳

۲۱۰.عنه صلی الله علیه و آله: آفَةُ العِلمِ النِّسيانُ، وإضاعَتُهُ أن تُحَدِّثَ بِهِ غَيرَ أهلِهِ.۴

ط - مُراعاةُ طاقَةِ المُخاطَبِ

۲۱۱.الإمام الصادق علیه السّلام: ما كَلَّمَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله العِبادَ بِكُنهِ عَقلِهِ قَطُّ. قالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: «إنّا مَعاشِرَ الأَنبِياءِ اُمِرنا أن نُكَلِّمَ النّاسَ عَلى قَدرِ عُقولِهِم».۵

۲۱۲.الإمام عليّ علیه السّلام: لَيسَ كُلُّ العِلمِ يَستَطيعُ صاحِبُ العِلمِ أن يُفَسِّرَهُ لِكُلِّ النّاسِ؛ لِأَنَّ مِنهُمُ القَوِيَّ وَالضَّعيفَ، ولِأَنَّ مِنهُ ما يُطاقُ حَملُهُ ومِنهُ ما لا يُطاقُ حَملُهُ، إلّا مَن يُسَهِّلُ اللّهُ لَهُ حَملَهُ وأَعانَهُ عَلَيهِ مِن خاصَّةِ أولِيائِهِ.۶

۲۱۳.الامام الصادق علیه السّلام - لِعَبدِ الأَعلى -: إنَّهُ لَيسَ مِنِ احتِمالِ أمرِنَا التَّصديقُ لَهُ وَالقَبولُ فَقَط. مِنِ احتِمالِ أمرِنا سَترُهُ وصِيانَتُهُ مِن غَيرِ أهلِهِ، فَاقرَأهُمُ السَّلامَ وقُل لَهُم: رَحِمَ اللّهُ عَبدا اجتَرَّ مَوَدَّةَ النّاسِ إلى نَفسِهِ. حَدِّثوهُم بِما يَعرِفونَ، وَاستُروا عَنهُم ما يُنكِرونَ.۷

۲۱۴.التوحيد عن محمّد بن عبيد: دَخَلتُ عَلَى الرِّضا علیه السّلام، فَقالَ لي: قُل لِلعَبّاسِيِّ يَكُفَّ عَنِ الكَلامِ فِي التَّوحيدِ وغَيرِهِ، ويُكَلِّمَ النّاسَ بِما يَعرِفونَ، ويَكُفَّ عَمّا يُنكِرونَ.وإذا سَأَلوكَ عَنِ التَّوحيدِ، فَقُل كَما قالَ اللّهُ عز و جل: (قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ * اللَّهُ الصَّمَدُ * لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ * وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ)۸. وإذا سَأَلوكَ عَنِ الكَيفِيَّةِ، فَقُل كَما قالَ اللّهُ عز و جل: (لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَىْ‏ءٌ)۹.وإذا سَأَلوكَ عَنِ السَّمعِ، فَقُل كَما قالَ اللّهُعز و جل: (هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ)۱۰، فَكَلِّمِ النّاسَ بِما يَعرِفونَ.۱۱

1.. الفردوس: ج ۴ ص ۱۵۴ ح ۶۴۷۵ عن ابن مسعود، كنز العمّال: ج ۱۰ ص ۱۹۲ ح ۲۹۰۱۳.

2.. كتاب من لا يحضره الفقيه: ج ۴ ص ۴۰۰ ح ۵۸۵۸، الكافي: ج ۸ ص ۳۴۵ ح ۵۴۵ عن أبان بن تغلب عن الإمام الصادق علیه السّلام نحوه؛ المستدرك على الصحيحين: ج ۴ ص ۳۰۱ ح ۷۷۰۷، الدرّ المنثور: ج ۲ ص ۲۱۳.

3.. سنن ابن ماجة: ج ۱ ص ۸۱ ح ۲۲۴؛ بحار الأنوار: ج ۶۵ ص ۲۴۱ ذيل ح ۱۵.

4.. سنن الدارمي: ج ۱ ص ۱۵۸ ح ۶۲۹، المصنّف لابن أبي شيبة: ج ۶ ص ۱۹۰ ح ۷.

5.. الكافي: ج ۸ ص ۲۶۸ ح ۳۹۴ و ج ۱ ص ۲۳ ح ۱۵؛ كنز العمّال: ج ۱۰ ص ۲۴۲ ح ۲۹۲۸۲.

6.. التوحيد: ص ۲۶۸ ح ۵ عن أبي معمر السعداني، بحار الأنوار: ج ۶ ص ۱۴۲ ح ۶.

7.. الكافي: ج ۲ ص ۲۲۲ ح ۵، الغيبة للنعماني: ص ۳۴ ح ۳ كلاهما عن عبدالأعلى مولى آل سام .

8.. الإخلاص: ۱ ـ ۴.

9.. الشورى: ۱۱.

10.. البقرة: ۱۳۷.

11.. التوحيد: ص ۹۵ ح ۱۴، بحار الأنوار: ج ۴ ص ۲۹۷ ح ۲۵.

  • نام منبع :
    گزیده شناخت نامه حدیث
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1400/08/19
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2160
صفحه از 439
پرینت  ارسال به