کتاب "مهارت های ارتباطی" درس نامه آموزشی خادمان و کارکنان آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام، تألیف حجت الاسلام دکتر سیدمهدی خطیب، عضو هیات علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث، از آثار آستان حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام منتشر شد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه قرآن و حدیث، رابطه نیاز ذاتی انسان هاست که از همان آغاز کودکی وجود دارد و در صورت ارضای بهینه این نیاز، احساس امنیت، خودمختاری، شایستگی، مسئولیت پذیری، تعلق پذیری و جرعت مندی در وجود انسان به بار خواهد نشست.
کتاب "مهارت های ارتباطی" بر ان است تا با آموزش مهارت های ارتباطی، فرد را در تجربه رابطه ای سالم، لذت آفرین و سعادت بخش یاری رساند.
کتاب حاضر شامل یک مقدمه، هفت فصل و سخن پایانی است.
در مقدمه کتاب به برقراری ارتباط ما با دیگران به نوع باورها و نگرش های ما، اهداف و انگیزه‌های ما، مجاورت و نزدیکی ما با افراد، ارزیابی ما از موقعیّت، وضعیت عاطفی- هیجانی هنگام برقراری ارتباط و مانند آن اشاره شده است. با وجود آن که امروزه امکان ارتباطات بالقوه بیشماری وجود دارد و امکانات و فن‌آوری‌های زیادی نیز در این مسیر به ما کمک می کند اما در عمل با شمار اندکی از افراد ارتباط برقرار می‌کنیم که می تواند از طریق مهارت‌آموزی ارتباطی، تقویت شود.
در فصل اول کتاب به مسأله «ماهیت و اهمیت ارتباط میان فردی» اشاره شده است. ارتباط، احتمالا ساده ترین و قابل فهم ترین واژه ای باشد که در تجربه های روزمره زندگی آن را درک می کنیم اما اگر بخواهیم در یک قالب علمی از ارتباط میان فردی سخن بگوییم هنگامی که «فرایند ارسال و دریافت پیام» حداقل «بین دو نفر» صورت پذیرد و هدف آن «انتقال پیام» باشد، ارتباط میان فردی شکل گرفته است. در چنین وضعیتی، ارتباط دست کم از سه جزء «فرستنده»، «گیرنده» و «پیام» برخوردار خواهد بود.
در فصل دوم نیز به «اصول ارتباط مؤثّر» پرداخته شده است. در این فصل آمده است: برای ایجاد و برقراری ارتباط مؤثّر، لازم است تا اصول و قواعدی مراعات شوند. این اصول و قواعد زمینه‌ساز ارتباطی مطلوب است و مانع ارتباطی ناکارآمد خواهد شد. فراوانی و غنای محتوایی روایات و احادیث مرتبط با اصول و قواعد ارتباط مؤثّر، نویسنده را به سوی پردازش اصول شش‌گانه شامل احترام، مدارا، خوش‌بینی، حسن خلق، تغافل و پذیرش هدایت کرده است.
فصل سوم کتاب با عنوان «کانال های ارتباط» به مسیرهایی که انتخاب در آن صورت می گیرد اشاره دارد. اگر بخواهیم تبیین درستی از ماهیّت مهارت‌های ارتباطی داشته باشیم، ناگزیریم دو کانال مهم در مهارت‌های ارتباطی یعنی مهارت های کلامی و مهارت‌های غیر کلامی را بررسی کنیم. بنابراین، لازم است در موقعیّت‌های مختلف ارتباطی و در تعاملات اجتماعی همچون خانه، خیابان، محل کار و کلاس درس، به کانال‌های کلامی و غیر کلامی توجّه کنیم.
در فصل چهارم کتاب با عنوان «سبک‌های ارتباطی»، به روش های تکرارشونده‌ای ارتباطی افراد، که از آن به سبک ارتباطی یاد می شود، اشاره دارد. سبک‌های ارتباطی، اساس و مبنای ارتباط فرد با دیگران است. هر فرد با توجه به میزان «صداقت»، «صراحت»، «احترام» و «کنترل» که در رابطه دارد یک سبک غالب ارتباطی خواهد داشت. تضارب این مؤلّفه‌ها به شکل‌گیری سبک‌های ارتباطی شامل «سبک پرخاشگر»، «سبک منفعل»، «سبک آمیخته» و «سبک قاطع» منجر خواهد شد.
در فصل پنجم، «مهارت‌های ارتباطی» آموزش داده شده است. مهارت‌های ارتباط میان فردی عبارت است از فرایندهای شناختی، هیجانی و رفتاری که فرد را قادر می‌سازد تا به گونه‌ای مؤثر و موفقیت آمیز در روابط اجتماعی خود عمل کند. این فرایندها مستقیماً به نحوه تعامل ما با دیگران ارتباط دارد. اینکه می‌بینیم برخی افراد در روابط خود با دیگران موفق اند و زود دیگران را تحت تأثیر خود قرار می‌دهند، تا حد زیادی به خاطر آن است که به خوبی از مهارت های ارتباط میان فردی استفاده می‌کنند. مهارت های ارتباطی در این فصل، در سه عنوان فرعی، مهارت های آغازین، مهارت های پیش‌برنده و مهارت های پایان دادن، بررسی شده است.
در فصل ششم به «موانع ارتباط» پرداخته شده است. اگر بخواهیم ارتباطی مؤثر و سودمند را تجربه کنیم، لازم است موانعی را که سد راه ارتباط است برطرف کنیم. در این بخش نویسنده تلاش کرده است برخی موانع ارتباط شامل «برچسب زدن»، «دستور دادن»، «قضاوت کردن»، «دروغ گفتن»، «مسخره کردن» و «بدبینی» را بازگو کرده و راهکارهایی را در جهت رفع آن ارائه کند.
در فصل هفتم و پایانی کتاب به «تقویت‌کننده‌های ارتباط» اشاره شده است. تقویت‌کننده‌های ارتباط، نیرویی محرک‌اند که سرعت موتور ارتباطات را دوچندان می‌کنند. هدیه دادن، مزاح کردن، بوی خوش، مشکل گشایی از دیگران، رفتارهای سخاوتمندانه و تواضع و فروتنی ازجمله تقویت‌کننده‌های ارتباط‌اند که در سربالایی‌ها فرد را یاری می‌کنند و در این فصل پیرامون آنها سخن گفته شده است.
کتاب "مهارت های ارتباطی" از آثار آستان حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام با همکاری پژوهشگاه قرآن و حدیث و با تألیف حجت الاسلام دکتر سیدمهدی خطیب، عضو هیات علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث، به زبان فارسی در قطع پالتویی و در ۱۴۸ صفحه به نگارش درآمده است و در سال ۱۴۰۲ با همکاریانتشارات دارالحدیث منتشر شده است.
