207
تفسیر موضوعی روایی؛ چیستی، مبانی و روش

ضمیمه. برخی دشواری‌ها

روش ترسیم شده در این فصل، پژوهش موضوعی در قرآن کریم را نظام‏مند، ملموس و روان ساخته است؛ چنان که با دخیل ساختن مؤثر روایات بر عمق و بار آن نیز افزوده است و به همین خاطر بر دیگر روش‏های تفسیر موضوعی برتری دارد.

با این همه طی مراحل و روند تمر، خالی از پاره‏ای دشواری‏های خرد و کلان نیست که آگاهی از آن‌ها و راه‏حل‏هایشان، کمک خواهد نمود تا پژوهش موضوعی در قرآن با سهولت بیشتری همراه باشد.

۱. بین‌رشته‌ای بودن تفسیر موضوعی

از دشواری‏های تفسیر موضوعی، میان‏رشته‏ای بودن عمده پژوهش‏های موضوعی در قرآن کریم است.۱ به عنوان نمونه کسی که می‏خواهد درباره مدیریت بحران از منظر قرآن کریم پژوهش کند باید هم در تفسیر قرآن از اطلاعات و مهارت کافی برخوردار باشد و هم در زمینه علوم سیاسی و جامعه‏شناسی اطلاعات کافی داشته باشد بنا بر این، پژوهش‌گر باید در هر دو زمینه، بلکه با توجه به رویکرد حدیثی در تمر، باید در سه زمینه حدیث، قرآن و علوم سیاسی یا جامعه‏شناسی سابقه علمی داشته باشد در حالی که معمولا پژوهش‌گران عرصه علوم سیاسی، بر تفسیر و حدیث مسلط نیستند و قرآن‏پژوهان و حدیث‏شناسان بر علوم سیاسی.

از این رو پیشنهاد اولیه این است که برای انجام تفسیر موضوعی در قلمرو علوم و موضوعات برون‏قرآنی تا نهایت ممکن از دو پژوهش‌گر متخصص در دو رشته استفاده شود و پژوهش به شکل دو نفره انجام گیرد و در صورتی که این کار ممکن

1.. گفتنی است که حتی در موضوعات درون‏قرآنی نیز (همچون ایمان در قرآن) اگر در صدد شناسایی نظریۀ قرآنی باشیم، لازم است دیگر نظریات مطرح در بارۀ موضوع را بشناسیم. لذا ناچار به رجوع به علوم دیگر برای تحصیل چنین غرضی هستیم و ماهیت پژوهش، میان‏رشته‏ای می‏گردد. البته می‏توان گفت اگر در صدد تفسیر موضوعی درون‏قرآنی توصیفی باشیم، به رجوع به علومی که عنوان پژوهش از موضوعات آن علوم است، نیاز مبرمی نداریم و چنین پژوهشی تک‏رشته‏ای است.


تفسیر موضوعی روایی؛ چیستی، مبانی و روش
206

البته ممکن است نظریه نهایی در متن مباحث قبل نیز اشاره و تبیین شده باشد، ولی باز جمع‏بندی، گزارش آن مباحث نیست، بلکه بیان نظریه نهایی، با تعبیری دقیق‌تر و با تأکید بر نهایی بودن آن است.

نمودار روش تمر

  • نام منبع :
    تفسیر موضوعی روایی؛ چیستی، مبانی و روش
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 7918
صفحه از 220
پرینت  ارسال به