شاید بهترین راه برای یافتن موضوعات مطلوب و جذاب همین شیوه باشد؛ به ویژه اگر پژوهشگر در این ارتباط و همزیستی با واقعیات خارجی، ژرفاندیشی و دقتنظر کافی نیز بهخرج دهد.
۲. تأمل در آیات قرآن
بسیاری از موضوعات بکر حاصل تأمل در آیات قرآن به هنگام تفسیر آنها یا تدبر در آنهاست. این موضوعات همیشه درونقرآنی نیستند، بلکه گاه تأمل در یک آیه الهامبخش بررسی موضوعی برونقرآن در آیات است؛ به عنوان نمونه آیه:
(فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْی قالَ یا بُنَی إِنِّی أَری فِی الْمَنامِ أَنِّی أَذْبَحُک فَانْظُرْ ما ذا تَری قالَ یا أَبَتِ افْعَلْ ما تُؤْمَرُ سَتَجِدُنی إِنْ شاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرینَ).۱
و چون در تلاش، همپاى او گشت [ابراهیم] گفت: پسرکم! من در خواب مىبینم که تو را سر مىبرم پس بنگر که چه نظر داری؟ گفت: اى پدر! آنچه فرمان مىیابى انجام ده که اگر خداوند بخواهد، مرا از شکیبایان خواهى یافت.
الهامبخش موضوع «رابطه پدر و فرزند در قرآن کریم» است.
۳. مطالعه مقالات و کتابهای تخصصی علوم انسانی
عدم اطلاع از مسائل و مشکلات علوم انسانی در رشتههای مختلف علوم اجتماعی و علوم سیاسی، علوم تربیتی و... سبب نیافتن موضوعات درخور پژوهش میگردد؛ در حالی که مطالعاتی در قلمرو دستکم یکی از شاخهها و رشتههای علوم انسانی موضوعات کاربردی و سودمند بسیاری را در سبد گزینش پژوهشگر میگذارد؛ چرا که ماهیت تفسیر موضوعی عمدتاً بینرشتهای است. این کار، به ویژه زمانی اهمیت خود را نشان میدهد که بدانیم عمده علوم انسانی موجود در بستر پارادایمهای غیرالهی و بر پایه انسانمحوری و مادیگرایی متولد