شده است، عبارت‌اند از مسائلی که مربوط به نیازهای معرفتی انسان درباره مبدأ، معاد، ارزشهای واقعی و تکالیف فردی و اجتماعی است و آنچه زمینه سعادت دنیوی و اخروی انسان را فراهم می سازد، اعم از نظام فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و حقوقی.
بنا بر این، در این دست موضوعات هیچ محدودتی وجود ندارد و پژوهش‌گر میتواند با دست باز به انتخاب موضوعی در این قلمرو بپردازد.
همچنین گفته شد که موضوعات فراتر نظیر موضوعات طبیعی ممکن است در ظاهر قرآن بحث شده باشد. بنا بر این، اگر به موضوعات مربوط به علوم طبیعی پرداخته میشود، باید از وجود آیات کافی ـ که در ظاهر قرآن به آن پرداخته باشند ـ اطمینان حاصل کرد.
برخی برای تحقق این شرط، از یک شاخص خاص استفاده کردهاند و گفتهاند موضوع باید در دایره مقاصد قرآن یا زمینه‌ساز تحقق یکی از مقاصد قرآن باشد.۱
۲. اشاره صحیح به «قرآن» در عنوان
انتخاب دقیق ترکیب واژه «قرآن» در عنوان، غرض و هدف پژوهش‌گر از پژوهشی را که در صدد انجام آن است، به درستی بیان می‌کند؛ چنان که عدم به کارگیری ترکیب مناسبی که گویای ارتباط موضوع و قرآن کریم باشد، سبب میشود پژوهش‌گر متهم به انحراف از عنوان گردد و محصول کار او ناسازگار با عنوان ارزیابی شود؛ به عنوان نمونه، اگر کسی میخواهد در قرآن کریم درباره روشهای تربیت انسان پژوهش کند، ممکن است یکی از این عناوین را انتخاب کند:
۱. راههای تربیت انسان در قرآن،
۲. راههای تربیت قرآنی انسان،
۳. روش قرآن در تربیت انسان،
